Wschodni Baray
13°26′51″N 103°55′19″E/13,447500 103,921944| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
I, II, III, IV[1] |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Azja i Pacyfik |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1992 |
Położenie na mapie Kambodży  | |
| 13°26′51″N 103°55′19″E/13,447500 103,921944
| |
Wschodni Baray (khm. បារាយណ៍ខាងកើត) – jeden z dwóch wielkich sztucznych zbiorników wodnych z kompleksu Angkor wpisanych wspólnie na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO w 1992 roku na 16 sesji w Santa Fe, Stany Zjednoczone Ameryki 7-14 grudnia[2][3].
Zbiornik został wybudowany około 900 roku n.e. w celu zapewnienia ciągłego zaopatrzenia w świeżą wodę drugiej stolicy imperium Kmerów Jaszodharapura przez króla Jaszowarmana I[4][5]. Jego zadziwiające wymiary 7,5 km na 1,83 km są tylko niewiele mniejsze od zbudowanego 2 wieki później Zachodniego Baray. Obecnie zbiornik jest osuszony, ale w czasie użytkowania mógł pomieścić nawet do 55 milionów metrów sześciennych świeżej wody i osiągać głębokość do 4 m[4]. Zbiornik początkowo był zasilany rzeką Roluos, która była przekierowana kanałem wpadającym do jego północno-wschodniego narożnika. W każdym rogu zbiornika znajdowały się kamienne stell z wierszami w sanskrytcie oddającymi zbiornik w opiekę bogini Ganga[4].
Na jego środku w połowie X wieku król Radżendrawarman II zbudował świątynię Wschodni Mebon[6]. Wschodni Baray był drugim wielkim obiektem w rozległym systemie gospodarki wodnej budowanej systematycznie od IX do XVI wieku[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
- ↑ Convention concerning the protection of the World Cultural and Natural Heritage. World Heritage Commitee Eighteenth Session. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
- ↑ Angkor. WWW.UNESCO.ORG. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
- ↑ a b c Michael Freeman; Claude Jacques: Ancient Angkor. Bangkok: River Books Press Dist A C, 2009, s. 161. ISBN 974-8225-27-5.
- ↑ Nick Ray, Daniel Robinson: Cambodia. Wyd. 06. Lonely Planet Publications Pty Ltd, 2008, s. 172-173. ISBN 978-1-74104-317-4.
- ↑ Maurice Glaize: The Monuments of the Angkor Group. Sajgon: 1944, s. 161.
- ↑ Roland Fletcher, Christophe Pottier, Damian Evans, Matti Kummu. THE DEVELOPMENT OF THE WATER MANAGEMENT SYSTEM OF ANGKOR: A PROVISIONAL MODEL. „Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association”. 28 (3), s. 57-66, 2008.