Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu
Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft Posen
Ilustracja
Główne wejście wystawy, w tle Wieża Górnośląska
Państwo

 Cesarstwo Niemieckie

Miejscowość

Poznań

Data

15 maja – 30 września 1911

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu”
Ziemia52°24′12,9″N 16°54′35,6″E/52,403583 16,909889

Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu (niem. Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft Posen) – wystawa odbywająca się od 15 maja do 30 września 1911 roku w Poznaniu. Założeniem wystawy było pokazanie osiągnięć gospodarczych, społecznych i kulturalnych Niemców na terenie Wielkopolski, Pomorza, Śląska i Prus Wschodnich.

Wystawa Wschodnioniemiecka była pierwszą organizowaną w Poznaniu wielką imprezą wystawienniczą. Nie miała charakteru ściśle targowego – jej zadaniem była prezentacja potencjału i możliwości niemieckich na terenach wschodnich Prus. Pomysłodawcą imprezy i jej honorowym patronem był cesarz Wilhelm II. Jego syn, następca tronu, Fryderyk Wilhelm, był przewodniczącym komitetu honorowego. Dzięki dużym funduszom zapewnionym przez cesarza, wystawa miała bardzo reprezentacyjny charakter i urządzono ją z wielkim rozmachem. Zgromadzono ponad tysiąc wystawców z różnych regionów, przede wszystkim ze Śląska.

Wystawę otwarł uroczyście Fryderyk Wilhelm 15 maja 1911 roku, na placu pod zbudowaną na tę okazję Wieżą Górnośląską (architekt: Hans Poelzig), którą barwnie iluminowano. Oprócz tego przygotowano wiele pawilonów tematycznych i innych atrakcji, np.:

  • makietę Starego Miasta w Poznaniu (Alt Posen)[1],
  • wystawę myśliwską ze strzelnicą konkursową i imitacją lasu[2],
  • wioskę murzyńską (Negerdorf) z chatami, sklepem, stanowiskami rzemieślników i meczetem, propagującą niemieckie zdobycze w Afryce, w której na stałe mieszkało około 60 Murzynów,
  • wzorcową wioskę osadniczą (Kleinsiedlungsdorf) przewidzianą dla zasiedlających tereny wschodnie kolonistów (z placem, domami i świątynią).

Częścią składową wystawy była Wystawa Ogrodnicza zlokalizowana w Ogrodzie Botanicznym (obecnym Parku Wilsona). Ekspozycje miały tutaj najlepsze zakłady ogrodnicze. Wystawie Ogrodniczej towarzyszyła Wystawa Sztuki Cmentarnej, na którą zakład Gmurowskiego z Poznania wykonał dużych rozmiarów krzyż oraz obelisk, wkomponowane w zieleń ozdobną[3].

Po wystawie pozostawiono m.in. Halę Betonową Śląskiego Towarzystwa Budowli Betonowych (Betonhaus), która mieściła także restaurację wystawową (potem przebudowana na salę gimnastyczną), okrągły pawilon muzyczny z kopulastym dachem, a także Forstpavillon z bierwion z wysokim dachem i wieżą, mieszczący ekspozycję leśnictwa państwowego[3].

Z wystawy do dziś zachowały się w całości dwa obiekty: kościółek norweski (obecnie zlokalizowany na Krzesinach) i pawilon winiarni (obecnie restauracja Meridian w Parku Sołackim).

Z okazji wystawy ukazywały się przewodniki po niej[4][5][6], druki ulotne, albumy[7], pocztówki[8][9][10][11][12].

Betonhaus – Hala Betonowa Śląskiego Towarzystwa Budowli Betonowych, jeden z pawilonów wystawy
Restauracja w Parku Sołackim

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Zob.: https://polona.pl/item/ostdeutsche-ausstellung-posen-1911-alt-posen,NzE0NTE0MTk/0/#info:metadata
  2. Plakat wystawy myśliwskiej: https://polona.pl/item/plakat-inc-ostdeutsche-ausstellung-gndustrie-gawerbe-u-landwirtschaft-14-mai,NjYxMTE1NzE/0/#info:metadata
  3. a b Waldemar Karolczak, Parki publiczne, skwery i promenady dawnego Poznania (do 1914 r.), w: Kronika Miasta Poznania, nr 3-4/1993, s. 56-57, ISSN 0137-3552
  4. Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe, Landwirtschaft, Posen, 14. Mai - 1 Oktober 1911, 1911 [dostęp 2020-04-27].
  5. Offizieller Führer durch die Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft, Verl. der Ausstellungsleitung, 1911 [dostęp 2020-04-27].
  6. Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft, Posen 1911: offizieler Katalog, Verlag der Ausstellung, 1911 [dostęp 2020-04-27].
  7. Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft Posen 1911, Posen: J. Themal, 1911 (w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu).
  8. Poznań - Wystawa Wschodnioniemiecka (1911) [online], wieki.amu.edu.pl [dostęp 2020-04-27], Wejście główne.
  9. Poznań - Święty Marcin ulica (ca 1911) [online], wieki.amu.edu.pl [dostęp 2020-04-27], Cesarski Zamek Wilhelma II na reklamowej kartce pocztowej wydanej z okazji Wystawy.
  10. Poznań - Wystawa Wschodnioniemiecka (1911) [online], wieki.amu.edu.pl [dostęp 2020-04-27], Pawilon fabryki mydła "Rieger".
  11. CYRYL - Cyfrowe Repozytorium Lokalne [online], cyryl.poznan.pl [dostęp 2020-04-27] (pol.), Pawilon fabryki wódek i likierów Hartwig Kantorowicz.
  12. CYRYL - Cyfrowe Repozytorium Lokalne [online], cyryl.poznan.pl [dostęp 2020-04-27] (pol.), Wieża Górnośląska i Wejście do Hali Górnośląskiej Spółki Węglowej.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]