Złotopiór lśniący
| Galbula pastazae[1] | |
| Taczanowski & von Berlepsch, 1885 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
złotopiór lśniący |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Złotopiór lśniący[3] (Galbula pastazae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny złotopiórów (Galbulidae). Występuje w Ekwadorze, a prawdopodobnie także w Kolumbii i Peru[4][5]. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia i systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisali w 1885 roku Władysław Taczanowski i Hans von Berlepsch w oparciu o okazy, które dostarczył Jan Sztolcman. Autorzy nadali gatunkowi nazwę Galbula pastazae[6][7], która obowiązuje do tej pory[3][4][5]. Jako miejsce typowe wskazali Mapoto i Machay w Ekwadorze[6][7].
Złotopiór lśniący jest gatunkiem monotypowym[4][5]. Uważa się, że on, złotopiór rudosterny (Galbula ruficauda), złotopiór białobrody (G. tombacea), złotopiór modroczelny (G. cyanescens) i zielony (G. galbula) tworzą nadgatunek[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Złotopiór lśniący mierzy od 23 do 24 cm długości i waży od 31 do 32 g. Korona samca jest metalicznie zielona z niebieskim połyskiem. Reszta górnej części ciała jest metalicznie brązowozielona. Gardło i pierś są lśniąco zielone, a brzuch i okolice dzioba są ciemnobrązowe. Samica ma podobne upierzenie, z tym wyjątkiem, że podbródek i gardło są ciemnorude[5].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Jest gatunkiem endemicznym dla Ekwadoru, chociaż istnieją doniesienia z jednego miejsca w południowej Kolumbii i jednego miejsca w północnym Peru. Występuje na wschodnich zboczach Andów na wysokości od około 750 do 1500 m n.p.m. w Ekwadorze. Odnotowano wystąpienie w Kolumbii, w El Carmen w departamencie Nariño na wysokości 1600 m n.p.m., a w Peru, w górnym biegu rzeki Comaina w regionie Amazonas, znajdował się na wysokości 1430 m n.p.m. Złotopiór lśniący zamieszkuje wilgotne lasy górskie. Jest to ptak podszytu, występujący na obrzeżach lasów, wzdłuż cieków wodnych, oraz przy powalonych drzewach i osuwiskach, które zapewniają mu przestrzeń[5].
Zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Jest to ptak owadożerny, ale niewiele jest znanych szczegółów na temat jego diety i sposobów żerowania[5].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Jednym znanym gniazdem była nora o długości co najmniej 50 cm w wale ziemnym. Niewiele więcej udokumentowano na temat jego lęgów[5].
Wokalizacje[edytuj | edytuj kod]
Śpiew to wznosząca się seria słabych dźwięków, czasami kończąca się opadającym grzechotem[5].
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2022 roku uznaje złotopióra lśniącego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern), wcześniej klasyfikowała go jako gatunek narażony (VU – vulnerable). Jest rzadki, lokalnie dość pospolity; uważa się, że jego populacja zmniejsza się wraz z niszczeniem lasów[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Galbula pastazae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Galbula pastazae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Galbulidae Vigors, 1825 - złotopióry - Jacamars (Wersja: 2015-09-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-12-10].
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2023-12-10]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Thomas S. Schulenberg, Guy M. Kirwan, Coppery-chested Jacamar (Galbula pastazae), version 1.0, [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg), Cornell Lab of Ornithology, 2020, DOI: 10.2173/bow.cocjac2.01 [dostęp 2023-12-13] (ang.).
- ↑ a b W. Taczanowski, H. von Berlepsch, Troisième liste des Oiseaux recueillis par M. Stolzmann dans l'Ecuadeur, „Proceedings of the scientific meetings of the Zoological Society of London”, 1885, s. 107–108 (fr.).
- ↑ a b D. Lepage, Coppery-chested Jacamar Galbula pastazae, [w:] Avibase [online] [dostęp 2023-12-13] (ang.).
- ↑ Remsen i inni, A classification of the bird species of South America [online], South American Classification Committee. American Ornithological Society, 26 listopada 2023 (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].