ZZKO Topaz
Zautomatyzowany Zestaw Kierowania Ogniem (ZZKO) Topaz – polski zautomatyzowany system dowodzenia i kierowania ogniem artylerii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Prace nad automatyzacją dowodzenia polskiej artylerii rozpoczęto jeszcze w latach 80. XX wieku, pod kryptonimem Opal, z udziałem Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia (WITU), lecz na początku kolejnej dekady zostały przerwane[1]. Dopiero w latach 90, w związku z dostępnością nowych technologii, mogły one doprowadzić do powstania dopracowanego systemu[2]. W 1994 roku Ministerstwo Obrony Narodowej zleciło WITU podjęcie prac badawczo-rozwojowych pod kryptonimem Topaz nad zestawem dowodzenia i kierowania ogniem dywizjonu haubic samobieżnych 2S1 Goździk. prace prowadzone były we współpracy z prywatną spółką WB Electronics[1]. W 1998 roku został opracowany prototypowy system, w którym dane cyfrowe były transmitowane jeszcze za pomocą analogowych radiostacji R-123[1]. W tym czasie jednak na wyposażenie Wojska Polskiego zostały przyjęte cyfrowe radiostacje systemu PR4G produkowane na licencji przez zakłady Radmor i w październiku 1998 roku podjęto decyzję o pełnym ucyfrowieniu systemu w oparciu o nowe środki łączności[1]. MON podpisał umowę ze spółką WB Electronics na fazę wdrożeniową programu[2]. Zestaw w pierwotnej postaci obejmował sprzęt dla dywizjonu haubic (12 dział, wóz dowódcy dywizjonu, wóz szefa sztabu, 3 pojazdy ZWD-99BaT na podwoziu Honker dowódców baterii i 3 takie pojazdy plutonów rozpoznania)[2]. We wrześniu 1999 roku przeprowadzono badania poligonowe zestawu, które zakończyły się pomyślnie i w 2002 roku podpisano umowę z WB Electronics na modernizację pierwszych 10 dywizjonów haubic 2S1[2]. Ogółem liczba zmodernizowanych dywizjonów sięgnęła 13[2].
W późniejszych latach przystosowane zestawy Topaz wdrożono także w czterech dywizjonach z armatohaubicami samobieżnymi wz. 1977 Dana i wszystkich dywizjonach armatohaubic AHS Krab i modułach ogniowych moździerzy samobieżnych M120 Rak[2]. Opracowano także wersje systemu Topaz dla wyrzutni rakietowych WR-40 Langusta i moździerzy 98 mm M-98 (SKO-M)[2].
Topaz to system klasy C3ISTAR (ang. command, control, communications, intelligence, surveillance, target acquisition and reconnaissance), będący zintegrowanym systemem zarządzania walką dla Wojsk Lądowych[2]. Umożliwia skrócenie czasu reakcji ogniowej, automatyzację określania nastaw do prowadzenia ognia, zautomatyzowany obieg informacji rozpoznawczych i zapewnienie świadomości sytuacyjnej[2]. Działanie opiera się na wymianie informacji między terminalami komputerowymi montowanymi w wozach dowodzenia, działach, innych pojazdach specjalistycznych oraz terminalami wynośnymi, w ramach sieci rozpoznania, dowodzenia i kierowania ogniem[2]. Opiera się na wymianie danych w formie cyfrowej i współpracuje z radiostacjami serii PR4G oraz w nowszych wersjach z rodziny F@stnet[2]. Nowsze wersje dzięki protokołowi wymiany danych ADatP-3(A) mogą współpracować z systemami dowodzenia innych państw NATO[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Andrzej Kiński. Topaz - pierwsza odsłona. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 8/2000, s. 21-22, sierpień 2000. Warszawa: Magnum X. ISSN 1230-1655.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Tomasz Kwasek, Norbert Bączyk. Program Homar - dlaczego polski przemysł nie dostał nic?. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 6/2019, s. 31, czerwiec 2019. Warszawa: Magnum X. ISSN 1230-1655.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Kiński. Topaz - pierwsza odsłona. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 8/2000, s. 20-22, sierpień 2000. Warszawa: Magnum X. ISSN 1230-1655.
- Tomasz Kwasek, Norbert Bączyk. Program Homar - dlaczego polski przemysł nie dostał nic?. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 6/2019, s. 31, czerwiec 2019. Warszawa: Magnum X. ISSN 1230-1655.