Zbór Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Karwinie-Dołach
 Nieistniejący obecnie dom modlitwy w Karwinie-Dołach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Komenského, 735 02, Karviná-Doly |
| Data powołania |
1950 |
| Data zamknięcia |
2009 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Seniorat |
ostrawsko-karwiński |
| Kościół |
Kaplica ewangelicka w Karwinie-Dołach |
Zbór Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Karwinie-Dołach (także Zbór Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Karwinie 2, cs Farní sbor Slezské církve evangelické augsburského vyznání v Karviné 2) – nieistniejący zbór (parafia) luterańska w Karwinie, w dzielnicy Doły (Kopalnie), należąca do senioratu ostrawsko-karwińskiego Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania, w kraju morawsko-śląskim, w Czechach.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początkowo karwińscy ewangelicy należeli do parafii w Błędowicach. W 1865 r. zostali przyłączeni do powstałej kilka lat wcześniej parafii w Orłowej[1].
W 1903 r. na tutejszej ziemi należącej do rodziny Krainów założono cmentarz, gdzie rok później postawiono kostnicę z dzwonnicą. Z inicjatywy księdza Pawła Heczki, pracującego wtedy w Karwinie jako katecheta, założono Towarzystwo Domu Ewangelickiego, które planowało budowę domu parafialnego na działce zakupionej w dzielnicy Solca. Rozpoczęto też zbiórkę funduszy na wybudowanie obiektu, jednak inicjatywa ta została powstrzymana przez parafię orłowską, która planowała budowę swojego domu parafialnego[1].
Działalność karwińskiego filiału parafii w Orłowej skupiała się wokół budynku czerwonej szkoły obok kościoła rzymskokatolickiego. Odbywały się tam próby chóru, godziny biblijne, spotkania młodzieżowe oraz Stowarzyszenia Niewiast i inne formy aktywności kulturalnej[1].
Po II wojnie światowej nabożeństwa odbywały się w budynku Azyl, który uprzednio mieścił siedzibę zgromadzenia sióstr zakonnych, a następnie został oddany do użytku przez Czechosłowacki Kościół Husycki. Znajdowało się tam też mieszkanie ewangelickiego księdza[1].
Decyzję o powstaniu samodzielnego zboru podjęto podczas IV Regularnego Synodu, który odbył się 25 czerwca 1950 roku, kiedy to podzielono dotychczasowe duże zbory na mniejsze, równocześnie utworzono zbór w Karwinie-Frysztacie[2].
W związku z brakiem stosownego pomieszczenia, nowa parafia wynajęła dawne pomieszczenie sklepu na kancelarię, a w 1951 r. przebudowała na kaplicę kostnicę położoną cmentarzu. W nowej kaplicy odbywały się nabożeństwa niedzielne, prowadzono w niej godziny biblijne oraz szkółki niedzielne[1].
Przez dziewięć miesięcy, począwszy od listopada 1951 r. nabożeństwa prowadzono w pomieszczeniach szkoły polsko-czeskiej Hesówka. Po wypowiedzeniu przez szkołę lokalu, powrócono do prowadzenia ich w budynku Azylu, gdzie odbywały się do listopada 1953 r., kiedy wynajęto salę w gospodzie Gitnerówka[1].
Działka zakupiona przez wcześniej przez ewangelików została jednak utracona na rzecz skarbu państwa. Zabiegi w celu znalezienia nowego pomieszczenia na sprawowanie nabożeństw oraz nowej parceli pod budowę były blokowane przez władzę państwa oraz kopalni, które działały na rzecz wysiedlenia mieszkańców i likwidacji zabudowy z uwagi na szkody górnicze. Wskutek tego liczba wiernych parafii zmniejszyła się z 2.700 do 680 osób[1].
Pod koniec 1969 r. parafia otrzymała zgodę na budowę domu modlitwy. Prace budowlane według projektu Bronisława Firli rozpoczęto wiosną następnego roku. 7 czerwca 1970 r. dokonano poświęcenia kamienia węgielnego. Uroczystość poświęcenia kaplicy miała miejsce w sierpniu 1971 r.[1]
W 1978 r. pod ciężarem śniegu doszło do złamania przęsła podtrzymującego dach budynku. W tym samym roku pokrycie obiektu naprawiono, zbudowano wtedy również dzwonnicę[1].
W dalszym ciągu zmniejszała się liczba członków zboru. W 1999 r. wynosiła ona jedynie 30 osób. Po śmierci proboszcza w 2001 r. rozpoczął się proces jego całkowitego zanikania[1].
Siedziba zboru znajdowała się przy ulicy Komenského w Karwinie-Dołach. W 2008 roku proboszczem-administratorem był Jan Cieślar, a kuratorką zboru Emilie Dobešová. Nabożeństwa odbywały się w niedziele o godzinie 8:00[3].
Zbór w Dołach prowadził działalność do 2009 r. i jest dotąd jedynym zanikłym zborem w historii Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania. Jego prawnym następcą pozostaje Zbór Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Karwinie-Frysztacie.
Budynek kaplicy został pozostawiony bez opieki, a następnie okradziony i zdewastowany[1]. Zachowane części znajdujących się tam organów z II połowy XIX wieku posłużyły do budowy nowego instrumentu dla kościoła rzymskokatolickiego św. Agnieszki w Drnovicach[4]. Na miejscu kaplicy znajduje się pusty plac[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jan Kibler, Radość z domu Bożego, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Augustana, 2013, s. 99, ISBN 978-83-62109-46-3.
- ↑ E. Pałka - Śląski Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania na Zaolziu. Od polskiej organizacji religijnej do Kościoła czeskiego., 2007. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- ↑ Slezská církev evangelická augsburského vyznání - Farní sbory [online] [dostęp 2015-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-08].
- ↑ Pavel Sochora - Varhany v děkanátech Vsetín a Valašské Klobouky. Brno, 2009.