Zięba modra

Zięba modra
	Fringilla teydea
	Webb, Berthelot & Moquin-Tandon, 1836
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	łuszczakowate
Podrodzina	zięby
Rodzaj	Fringilla
Gatunek	zięba modra
Synonimy
	Fringilla polatzeki Hartert, 1905;
	Fringilla polatzeki Hartert, 1905;
Podgatunki
	F. t. teydea Webb, Berthelot & Moquin-Tandon, 1836; F. t. polatzeki Hartert, 1905;
	F. t. teydea Webb, Berthelot & Moquin-Tandon, 1836; F. t. polatzeki Hartert, 1905;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zięba modra^[3], zięba kanaryjska (Fringilla teydea) – endemiczny gatunek osiadłego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae) występujący na Wyspach Kanaryjskich.

Systematyka

Systematyka gatunku jest kwestią sporną. Część autorów wyróżnia dwa podgatunki zięby modrej^[1]^[3]:

F. teydea teydea Webb, Berthelot & Moquin-Tandon, 1836 – zięba modra – Teneryfa
F. teydea polatzeki Hartert, 1905 – zięba czarnoczelna – Gran Canaria

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) i autorzy Handbook of the Birds of the World (a tym samym IUCN) uznają te taksony za osobne gatunki^[4]^[5].

Charakterystyka

Morfologia

Ptak nieco większy od zięby zwyczajnej. U samca płaszcz i głowa jest ciemno szaroniebieska, gardło, pierś i boki jasno ołowianoszare, a pokrywy podogonowe są białe. Z kolei u samicy wierzch jest brązowoszary, a spód szarobiały. Zięba modra ma mocny i stożkowaty dziób, który jest jasnoszary. Obie płcie mają białawą obrączkę oczną.

Wymiary średnie

Długość ciała 16–18 cm
Rozpiętość skrzydeł:
- ♂ Samiec 9,6–10,7 cm
- ♀ Samica 8,9–9,7 cm

Występowanie

Zasięg występowania

Zięba modra jest endemitem i występuje tylko na dwóch wyspach archipelagu Wysp Kanaryjskich: Teneryfie i Gran Canarii.

Środowisko

Zamieszkuje tereny pokryte lasami sosny kanaryjskiej (Pinus canariensis) na wysokości 1200–1800 m n.p.m. Nasiona tej sosny są jej głównym pokarmem.

Rozród

Okres lęgowy trwa od maja do sierpnia. Samica składa najczęściej dwa jaja w gnieździe zbudowanym na drzewie. Wysiadywanie trwa od 14 do 16 dni. Wykluwające się młode są ślepe i pozostają w gnieździe przez 17–18 dni.

Status

IUCN klasyfikuje ziębę modrą z Teneryfy jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened)^[2], a ziębę czarnoczelną z Gran Canarii jako gatunek zagrożony (EN – Endangered)^[6]. Wielkość populacji z Teneryfy szacuje się na 2000–5000 dorosłych osobników^[2], a z Gran Canarii – 430 osobników^[6]. Trend liczebności obu tych populacji oceniany jest jako wzrostowy^[2]^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b Fringilla teydea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Fringilla teydea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Fringillinae Leach, 1819 - zięby (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-01-06].
↑ Clement, P., Sharpe, C.J. & Kirwan, G.M.: Tenerife Blue Chaffinch (Fringilla teydea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-25].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-06]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Fringilla polatzeki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2022-2 [dostęp 2023-01-06] (ang.).

Bibliografia

Lars Svensson: Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Killian Mullarney, Dan Zetterstöm, Peter J. Grant. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2012, s. 376, seria: Przewodnik Collinsa. ISBN 978-83-7073-972-0.
* BirdLife International, Fringilla teydea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2016-04-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-18] (ang.).
Blue chaffinch (Fringilla teydea). [w:] ARKive [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-05)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zięba modra – zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Zięba czarnoczelna – zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Fringilla teydea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Fringilla teydea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Fringillinae Leach, 1819 - zięby (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-01-06].

[hbwa-4] Clement, P., Sharpe, C.J. & Kirwan, G.M.: Tenerife Blue Chaffinch (Fringilla teydea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-25].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-06]. (ang.).

[iucn2-6] BirdLife International, Fringilla polatzeki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2022-2 [dostęp 2023-01-06] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]