Związek Kontroli Dystrybucji Prasy
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
ul. Foksal 3/5, 00-366 Warszawa |
| Data założenia |
1 czerwca 1994 |
| Zakończenie działalności |
grudzień 2019 |
| Rodzaj stowarzyszenia |
non-profit |
| Profil działalności |
Dostarczanie obiektywnych informacji o nakładach i rozpowszechnianiu zarejestrowanych tytułów prasowych. |
| Prezes |
Renata Krzewska |
| Członkowie |
138 |
| Strona internetowa | |
Związek Kontroli Dystrybucji Prasy (ZKDP) – była organizacja non-profit zrzeszająca przedstawicieli wydawców prasy, agencji reklamowych, ogłoszeniodawców oraz innych firm aktywnych na rynku prasowym, działająca od czerwca 1994[potrzebny przypis] roku do grudnia 2019 (w 2020 zadania związku zostały przejęte przez spółkę Polskie Badania Czytelnictwa)[1]. Głównym zadaniem Związku było dostarczanie obiektywnych informacji o nakładach i rozpowszechnianiu zarejestrowanych tytułów prasowych, a także ich cyfrowych emanacji (e-wydania, dostępy cyfrowe za paywallem).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Idea powstania ZKDP narodziła się 23 lipca 1993 roku, kiedy to Dariusz Fikus (ówczesny redaktor naczelny Rzeczpospolitej, później pierwszy prezes Związku) w liście skierowanym do szeregu redakcji zachęcał do utworzenia instytucji na wzór DC (Diffusion Contrôle) – francuskiego biura kontroli dystrybucji prasy. Pomysł ten odpowiadał na potrzeby polskiego rynku prasowego, którego oblicze w latach 90. zmieniło się diametralnie za sprawą wprowadzenia reguł gospodarki rynkowej. Coraz istotniejszym źródłem finansowania pism stawały się bowiem reklamy. Brak rzetelnych informacji o nakładach i zwrotach publikowanych pism prowadził do licznych nieporozumień pomiędzy wydawcami a ogłoszeniodawcami i agencjami reklamowymi.
W skład grupy założycielskiej, która zawiązała się jesienią 1993 roku, weszli przedstawiciele wydawców: Expressu Wieczornego, Gazety Wyborczej, Przeglądu Sportowego, Rzeczpospolitej, Super Expressu, Trybuny, Życia Warszawy, Twojego Stylu, Wprost, a także wydawnictw Jahr Verlag i Polskapresse. List intencyjny w sprawie powołania Instytutu Kontroli Nakładu Prasy został podpisany 14 stycznia 1994 roku przez przedstawicieli 12 wydawców prasowych.
1 czerwca 1994 roku, z inicjatywy Komitetu Założycielskiego w składzie: Elżbieta Ponikło – Rzeczpospolita, Cezary Windorbski – Twój Styl, Giuseppe Magri – Życie Warszawy, Związek Kontroli Dystrybucji Prasy został zarejestrowany w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie. We wrześniu 1994 r. w Zjeździe założycielskim, któremu przewodniczył mec. Ludwik Żukowski, wzięło udział 37 członków. Uchwalono regulaminy kontroli, opłat członkowskich, wybrano Zarząd. Zatwierdzono także znak Związku – czapeczkę autorstwa Marka Zalejskiego (Studio Q).
Członkostwo
[edytuj | edytuj kod]Członkami ZKDP byli pracodawcy prowadzący działalność: wydawniczą, ogłoszeniową, reklamową, kolporterską lub internetową. Każdy pracodawca, który miał interes prawny lub ekonomiczny w posiadaniu stałego dostępu do danych udostępnianych przez ZKDP, mógł zostać członkiem Związku. Decyzję o przyjęciu nowych członków podejmował Zarząd, po złożeniu odpowiedniego wniosku i potwierdzeniu uiszczenia opłaty wpisowej[potrzebny przypis].
Działalność
[edytuj | edytuj kod]ZKDP kontroluje wszystkie tytuły prasowe zarejestrowane przez członków. Każdy z nich co miesiąc deklaruje wysokość nakładu i rozpowszechniania danego tytułu prasowego.
Na stronie www.teleskop.org.pl publikowane są informacje o:
- nakładzie,
- sprzedaży egzemplarzowej i prenumeracie wydań drukowanych oraz e-wydań,
- sprzedaży dostępów cyfrowych,
- wysokości sprzedaży w podziale na mutacje cenowe (np. dla wydań z upominkiem),
- liczbie egzemplarzy rozdanych lub rozesłanych bezpłatnie,
- zwrotach,
- geograficznej strukturze rozpowszechniania (w podziale na województwa).
Dostęp do wszystkich danych posiadają członkowie ZKDP oraz osoby, które wykupiły abonament do programu Teleskop online (www.teleskop.org.pl). Związek publikuje również dane ogólnodostępne z podstawowymi informacjami o nakładzie i sprzedaży wszystkich zarejestrowanych tytułów.
Po zakończeniu roku audytorzy upoważnieni przez Zarząd weryfikują, w oparciu o dokumentację finansową, zadeklarowane przez wydawców dane.
Działalność ZKDP umożliwiała chronienie rynku prasowego i reklamowego w Polsce przed nieuczciwą konkurencją. Publikowane dane są rzetelnym punktem odniesienia, akceptowanym zarówno przez sprzedających, jak i kupujących powierzchnie reklamowe w prasie. Umożliwiają m.in. obiektywne ustalenie pozycji tytułu prasowego na tle konkurencji[potrzebny przypis].
Dodatkowe inicjatywy
[edytuj | edytuj kod]- W 1997 roku ZKDP rozszerzył zakres swojej działalności o badanie czytelnictwa prasy. W celu wypracowania jednolitego standardu badań powołano spółkę Polskie Badania Czytelnictwa.
- ZKDP był organizatorem konferencji branżowych, adresowanych przede wszystkim do zrzeszonych wydawców, aby ułatwić dostosowanie do dynamicznie zmieniającej się sytuacji na rynku prasowym i nowych możliwości technologicznych[2].
- W czerwcu 2017 roku wystartowała aplikacja internetowa stworzona przez ZKDP – Prasa+ Siła Marki (www.prasaplus.pl). Jest to platforma prezentująca różne aktywności prasy na rynku medialnym. Prasa+ Siła Marki gromadzi raporty poszczególnych tytułów prasowych zarejestrowanych w ZKDP. Raporty, które można pobrać w formacie PDF, integrują wieloźródłowe dane (ZKDP, Polskie Badania Czytelnictwa, Polskie Badanie Internetu czy Facebook), a także zawierają, uzupełnione przez wydawców, podstawowe informacje o tytułach i wydawnictwach. Co miesiąc publikowane są nowe raporty, dzięki czemu użytkownicy mają dostęp do najświeższych danych. System daje także możliwość tworzenia i zapisywania własnych zestawień analitycznych na podstawie dostępnych danych. Dostęp do aplikacji jest całkowicie bezpłatny[potrzebny przypis].
Władze
[edytuj | edytuj kod]Zjazd to najważniejszy organ ZKDP. Zjazd zwyczajny zwoływany był dwa razy w roku (w czerwcu i grudniu), a zjazd nadzwyczajny stosownie do potrzeb. Władze ZKDP, wybierane przez delegatów podczas Zjazdu, tworzą[3]:
- Zarząd (9 osób) – prowadzi sprawy Związku zgodnie ze statusem i uchwałami Zjazdu, zarządza majątkiem i funduszami organizacji,
- Sąd Koleżeński (9 osób) – rozstrzyga spory pomiędzy członkami Związku oraz czuwa nad przestrzeganiem postanowień statutu i regulaminu kontroli.
- Komisja Rewizyjna (3 osoby) – prowadzi kontrolę gospodarki finansowej Związku oraz czuwa nad przestrzeganiem statutu, a także wykonaniem uchwał Zjazdu.
Kadencja wybieralnych organów Związku trwa dwa lata. Ich członków wybiera się w głosowaniu tajnym[3].
Biurem ZKDP w latach 2001-2019 kierowała Iwona Szczęsna, następnie dyrektorem został wybrany Waldemar Izdebski. Wykonuje prace odpowiadające zadaniom Związku, zlecone przez poszczególne organy ZKDP[potrzebny przypis].
Zarząd ZKDP[3]
[edytuj | edytuj kod]Prezes – Renata Krzewska – TIME SA
Członkowie Zarządu:
- Jacek Bucholc – WRH Global Polska Sp. z o.o.
- Magdalena Gorzkowska – Ruch SA
- Łukasz Górka – Edipresse Polska SA
- Tomasz Kałuża – Burda Media Polska Sp. z o.o.
- Rafał Kamiński – Ringier Axel Springer Polska Sp. z o.o
- Piotr Ludwicki – Wydawnictwo Bauer Sp. z o.o., Spółka komandytowa
- Paweł Tyszkiewicz – Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR
- Karol Wlazło – Polska Press Sp. z o.o., z ramienia Izby Wydawców Prasy.
Tytuły kontrolowane
[edytuj | edytuj kod]ZKDP kontrolowało 260 tytułów: 36 dzienników i 224 czasopisma (pisma ukazujące się rzadziej niż dziesięć razy w roku, miesięczniki, dwutygodniki, tygodniki).
Członkowie
[edytuj | edytuj kod]ZKDP liczyło 138 członków: 99 wydawców, 19 firm prowadzących działalność reklamową, 1 ogłoszeniodawca, 7 firm kolporterskich i 12 pozostałych przedsiębiorców.
Współpraca międzynarodowa
[edytuj | edytuj kod]Związek Kontroli Dystrybucji Prasy od 1996 roku należy do International Federation of Audit Bureau of Certification (IFABC). Federacja zrzesza biura kontroli nakładu i dystrybucji prasy z ponad 30 państw. Dzięki członkostwu ZKDP może obserwować trendy dominujące na światowym rynku mediów i reklamy, dzielić się tą wiedzą ze zrzeszonymi wydawcami, a także ma dostęp do danych o rynku mediowym i raportów organizacji światowych współpracujących z IFABC. W Zarządzie Federacji zasiada Iwona Szczęsna (Dyrektor Biura ZKDP w latach 2001-2019). Funkcję członka Zarządu IFABC pełniła w latach 2002-2004 oraz nieprzerwanie od roku 2006.