Zygmunt Samolewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zygmunt Samolewicz
Data i miejsce urodzenia

26 maja 1842
Majdan

Data i miejsce śmierci

6 listopada 1898
Lwów

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Pracodawca

III Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie

Odznaczenia
Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)

Zygmunt Samolewicz (ur. 26 maja 1842 w Majdanie, zm. 6 listopada 1898 we Lwowie) – polski filolog klasyczny, profesor gimnazjalny i inspektor szkół średnich we Lwowie, członek Akademii Umiejętności w Krakowie.

Grobowiec Zygmunta Samolewicza
Epitafium Zygmunta Samolewicza w kościele bernardynów we Lwowie

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uczęszczał do gimnazjum w Tarnowie, w latach 18601864 studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim. W 1870 uzupełniał studia na uniwersytecie w Berlinie. Od 1863 pracował w Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, od 1867 w charakterze profesora języków starożytnych. Od 1874 był dyrektorem C. K. III Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, po czym 1 maja 1889 objął stanowisko inspektora szkół średnich w Wydziale Oświaty we Lwowie[1].

W 1885 został powołany na członka korespondenta krakowskiej Akademii Umiejętności (późniejszej PAU). W 1868 był w gronie założycieli Towarzystwa Pedagogicznego we Lwowie, pełnił funkcję sekretarza towarzystwa oraz zasiadał w jego zarządzie, a w 1887 został członkiem honorowym. Był również współzałożycielem (1884), wiceprezesem (1884–1888) i członkiem honorowym (1889) Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. W 1878 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa.

Prace[edytuj | edytuj kod]

W pracy naukowej zajmował się gramatyką języków starożytnych, filozofią grecką, dydaktyką ogólną oraz dydaktyką języka polskiego i języków obcych. Był inicjatorem polskich prac w dziedzinie leksykografii łacińskiej, wprowadzając wzory niemieckie. Propagował w Gimnazjum im. Franciszka Józefa nowoczesne metody dydaktyczne. Opracował osiem podręczników gimnazjalnych do łaciny i greki. Był redaktorem periodyku "Szkoła" (1873–1875), wydał przekłady Ćwiczeń greckich Carla Schenkla (1868) i Gramatyki języka greckiego Georga Curtiusa (1868). Ogłosił ponad 90 prac, m.in.:

  • Stanowisko filologii klasycznej w naszym systemie naukowym (1868)
  • Gimnazya i szkoły realne pruskie a nasze[2] (1871, z Karolem Benonim)
  • O karności szkolnej w Prusiech a u nas (1871)
  • Starożytna Greczynka[3] (1874)
  • Studyja platońskie. Hippias Większy (1874)
  • Gramatyka języka łacińskiego[4][5] (1881–1891, 2 części)
  • Ćwiczenia greckie według Schenkla do języka polskiego zastosowane (1884)
  • Ćwiczenia łacińskie dla klasy I i II (1893–1898, 2 części)
  • Gramatyka języka łacińskiego[6] (1924, z Tomaszem Sołtysikiem)
  • Gramatyka łacińska (1927)[7]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kazimierz Sochaniewicz: Krótki rys dziejów Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego ze szczególnem uwzględnieniem lat 1918–1928. W: Sprawozdanie Dyrekcji Państw. Gimnazjum III. im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szk. 1927/28. Z uwzględnieniem Dziesięciolecia 1918-1928. Lwów: 1928, s. 5-6.
  2. Gimnazya i szkoły realne pruskie a nasze : ze względu na organizacyą i metodę nauczania : Sprawozdanie do Wysokiego Wydziału królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wiel. Księstwem Krakowskièm ułożone przez Zygmunta Samolewicza i Karola Benoniego. [online], polona.pl [dostęp 2020-05-24].
  3. Zygmunt Samolewicz, Starożytna Greczynka [online], polona.pl [dostęp 2020-05-24].
  4. Zygmunt Samolewicz, Gramatyka języka łacińskiego [online], polona.pl [dostęp 2020-05-25].
  5. Zygmunt Samolewicz, Gramatyka języka łacińskiego. Cz. 2, Składnia [online], polona.pl [dostęp 2020-05-25].
  6. Gramatyka języka łacińskiego. Cz. 2, Składnia, Z. Samolewicz, T. Sołtysik., polona.pl [dostęp 2020-05-25].
  7. Gramatyka łacińska. Cz. 1, Najważniejsze wiadomości z głosowni i morfologji [online], polona.pl [dostęp 2020-05-25].

Źródła[edytuj | edytuj kod]

  • Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P–Z, Wrocław 1985
  • Zygmunt Samolewicz. „Muzeum”. R. XIV, zeszyt 11, s. 811–816, 1898.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]