Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Luchowie Górnym
 A/174 z dnia 13.02.1967
| |||||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||||
.jpg) Widok ogólny | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Diecezja | |||||||||||||||||||||
| Wezwanie |
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Tarnogród  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |||||||||||||||||||||
 50°19′37,1″N 22°41′03,5″E/50,326972 22,684306
| |||||||||||||||||||||
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny – rzymskokatolicki kościół, wzniesiony jako cerkiew prawosławna.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o prawosławnej cerkwi w Luchowie Górnym pochodzą z r. 1589. Obiekt znajdował się w rejonie obecnego cmentarza rzymskokatolickiego we wsi[1]. Następnie świątynia ta przyjęła postanowienia unii brzeskiej, lecz w 1842 miejscowi parafianie wyrazili chęć powrotu do prawosławia[1][2]. Nowa cerkiew, nosząca wezwanie Opieki Matki Bożej, została wzniesiona dla miejscowej parafii prawosławnej w latach 1842-1850 według projektu Ludwika Radziszewskiego. Środki na budowę cerkwi pochodziły ze skarbu Królestwa Polskiego oraz z prywatnej ofiary gen. T. Sojmanowa[2]. Fakt, że luchowscy parafianie sami postanowili przejść na prawosławie sprawił, że władze rosyjskie poczyniły szczególne starania na rzecz budowy we wsi okazałej cerkwi[3][a].
Prawosławna placówka duszpasterska działała w Luchowie do I wojny światowej i bieżeństwa. W 1919 biskup lubelski Marian Leon Fulman erygował w miejscowości parafię rzymskokatolicką, a świątynia została zrewindykowana z przeznaczeniem jej na kościół[4].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek reprezentuje styl klasycystyczny. Jest to budowla murowana, w typie świątyń krzyżowo-kopułowych[2], z zamkniętym prostokątnie prezbiterium, do którego przylegają skarbczyk i zakrystia (dobudowane po zaadaptowaniu budowli na kościół[2]). Nad nawą kościelną znajduje się ośmioboczna kopuła[4]. Fasada prezbiterium oraz boczne ramiona krzyża zakończone są szczytami trójkątnymi, naroża budynku są boniowane[4]. Pierwotnie nad przedsionkiem znajdowała się sygnaturka, którą rozebrano w latach 1920-1922[2].
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
We wnętrzu kościoła znajduje się ołtarz główny z obrazami św. Józefa oraz Matki Boskiej Anielskiej, jak i dwa ołtarze boczne Świętego Krzyża i św. Anny. Na wyposażeniu świątyni są również dwa zabytkowe feretrony, barokowy i rokokowy[4].
Otoczenie[edytuj | edytuj kod]
W sąsiedztwie dawnej cerkwi znajdował się cmentarz prawosławny, z którego pozostał jeden nagrobek[1]. We wsi znajduje się także nowszy, niemal całkowicie zniszczony cmentarz tego wyznania[5].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zdecydowana większość unickich placówek duszpasterskich na ziemi chełmskiej przyjęła prawosławie dopiero po siłowej likwidacji unickiej diecezji chełmskiej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Kawałko D., Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 219.
- ↑ a b c d e P. Cynalewska-Kuczma: Architektura cerkiewna Królestwa Polskiego narzędziem integracji z Imperium Rosyjskim. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004, s. 141. ISBN 83-232-1463-8.
- ↑ P. Cynalewska-Kuczma: Architektura cerkiewna Królestwa Polskiego narzędziem integracji z Imperium Rosyjskim. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004, s. 60. ISBN 83-232-1463-8.
- ↑ a b c d Luchów Górny
- ↑ D. Kawałko, Cmentarze..., s. 219–220.
