Skala Richtera

Skutki trzęsienia ziemi o wielkości 6,4 w skali Richtera

Skala Richtera – skala logarytmiczna określająca wielkość trzęsienia ziemi na podstawie amplitudy drgań wstrząsów sejsmicznych, wprowadzona w 1935 roku przez amerykańskich geofizyków Charlesa F. Richtera i Beno Gutenberga. Początkowo zdefiniowana była tylko dla lokalnych trzęsień ziemi w Kalifornii. Później definicję skali kilkakrotnie rozszerzano. Współczesna sejsmologia do oceny wielkości wstrząsów sejsmicznych wykorzystuje magnitudę, skalibrowaną w taki sposób, by w przedziale typowych trzęsień ziemi (od 3 do 7) pokrywała się ze skalą Richtera. Obecnie popularnie (choć niezbyt poprawnie) nazwę skala Richtera używa się do wszelkich skal magnitud.

Skala Richtera jest skalą energetyczną, tj. określa energię wyzwoloną w czasie wstrząsu. Każdy kolejny stopień oznacza 10-krotnie większą poziomą amplitudę drgań oraz około 32-krotnie większą energię wyzwoloną (dokładnie ${\sqrt {1000}},$ ponieważ 2 stopnie w tej skali, to 1000-krotny wzrost energii), mierzoną w dżulach (J). Zrezygnowano ze stosowania jej, ponieważ do pomiarów konieczny był sejsmograf skonstruowany przez Wooda i Andersona, który nie mierzył poprawnie wstrząsów silniejszych niż 6,8. Później Richter i Gutenberg zmodyfikowali swoją skalę, lecz najsilniejsze wstrząsy wciąż się w niej nie mieściły. Z tego względu skala Richtera jest skalą otwartą.

W przypadku wartości większych niż siedem Skala Richtera nie odpowiada wartościom podawanym przez stacje sejsmologiczne. Przy tak dużych trzęsieniach skala Richtera jest „spłaszczana”: trzęsienie o magnitudzie 8,7 w skali Richtera miałoby wartość 8,5, a hipotetyczne trzęsienie o magnitudzie 10 w skali Richtera miałoby zaledwie 8,8. W związku z tym została ona w 1979 roku zmodyfikowana przez Thomasa Hanksa i Hirō Kanamoriego. Wyznaczyli oni tzw. moment magnitude scale, czyli pomiar momentu sejsmicznego. Od tego czasu do opisu wielkości trzęsień ziemi powinno używać się wartości magnitudy.

Skutki trzęsienia ziemi w zależności od jego wielkości w skali Richtera:

Skala Richtera	Skutki	Średnia liczba trzęsień rocznie
< 2,0	Najmniejsze wstrząsy, rzadko odczuwalne przez człowieka.	ok. 2 920 000 (8000 dziennie)
2,0–3,4	Wstrząsy odczuwalne przez niewielką grupę ludzi.	ok. 800 000
3,5–4,2	Bardzo małe wstrząsy, odczuwane przez większość ludzi.	ok. 30 000
4,3–4,8	Odczuwane przez wszystkich, nieszkodliwe.	ok. 4800
4,9–5,4	Odczuwane przez wszystkich, powoduje bardzo niewielkie zniszczenia.	ok. 1400
5,5–6,1	Średnie wstrząsy, powoduje mniejsze uszkodzenia budynków.	ok. 500
6,2–6,9	Duże wstrząsy, powodują znaczne zniszczenia.	ok. 100
7,0–7,3	Poważne zniszczenia.	ok. 15
7,4–8,0	Ogromne zniszczenia.	ok. 4
8,1–8,9	Ogromne zniszczenia, katastrofalne skutki dla wielu krajów.	ok. 1
≥ 9,0	Trzęsienie, które może zburzyć wszystkie miasta na terenie większym niż kilkanaście tysięcy km².	ok. raz na 20 lat

Do oceny wielkości trzęsienia ziemi w danym miejscu stosuje się skale makrosejsmiczne, np. skalę Mercallego.