Łysienie plackowate
Łysienie plackowate (łac. alopecia areata) – choroba skórna o nieustalonej dotąd etiopatogenezie. Cechuje się występowaniem przejściowych lub trwałych ognisk wyłysienia, w obrębie których skóra nie jest zapalnie zmieniona[1]. Dotyczy 2% pacjentów zgłaszających się do dermatologa[2]. Z uwagi na częste występowanie długotrwałego i rozległego wyłysienia, łysienie plackowate może doprowadzać do poważnych zaburzeń psychologicznych, spowodowanych brakiem akceptacji swojego wyglądu[3].
Choroba może pojawić się w każdym momencie życia, najczęściej jednak następuje to w dzieciństwie lub w młodym wieku[4]. Postęp choroby może doprowadzić do całkowitej utraty owłosienia skóry głowy, brwi, rzęs, włosów łonowych i pozostałego owłosienia[5]. W ciężkich przypadkach chorobie tej często towarzyszą zmiany paznokciowe o rozmaitej morfologii i nasileniu, będące niekorzystną cechą prognostyczną[6].
Prawdopodobnie na obraz chorobowy składa się wiele czynników o wspólnym podłożu genetycznym[7]. Wśród czynników tych mogą mieć znaczenie zjawiska autoimmunologiczne, naczyniowe, czynniki psychiczne i zaburzenia w zakresie układu nerwowego. Najprawdopodobniej dominujące w ostrej fazie choroby są zjawiska immunologiczne. Przemawia za tym częste współistnienie łysienia plackowatego z innymi chorobami, w których występują zjawiska autoimmunologiczne: bielactwem[8], toczniem rumieniowatym[9], cukrzycą typu I[10], czy zapaleniem tarczycy typu Hashimoto[11]. Choroba nierzadko występuje rodzinnie.
Leczenie
[edytuj | edytuj kod]W leczeniu ambulatoryjnym łysienia plackowatego stosuje się minoksydil miejscowo stosowanie cygnolinę, albo terapię kortykosterydową. Wyniki leczenia tymi metodami są zwykle mało skuteczne, a po zaprzestaniu terapii kortykosterydowej włosy zazwyczaj wypadają[12]. Podobnie sprawa wygląda z miejscowym stosowaniem cygnoliny[13]. Leczenie metodą fotodynamiczną UVA oraz metodą PUVA może przynosić dobre rezultaty. Odrost jest jednak zazwyczaj tylko częściowy. Leczenie takie pozwala uzyskać satysfakcjonujący odrost włosów u połowy pacjentów[14]. Obecnie uważa się, że najskuteczniejsze jest leczenie przy pomocy DCP lub innych alergenów kontaktowych[15][16].
- DCP, czyli difenylocyklopropenon to alergen kontaktowy, wywołujący podrażnienie skóry w miejscu podania. Pojawiający się odczyn alergiczny objawia się swędzeniem, obrzękiem oraz zaczerwienieniem. Układ odpornościowy człowieka skutecznie wykrywa ten alergen i wysyła w jego kierunku białe krwinki, które zwalczają stan zapalny i neutralizują objawy niepożądane. Wpływają także na pobudzenie cebulek włosów, dzięki czemu włosy przestają wypadać[17].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jabłonska S. Chorzelski T. "Łysienie plackowate i inne Choroby skóry" Warszawa, PZWL; Jabłonska S. Chorzelski T. "Choroby skóry" – Wydanie IV unowocześnione Warszawa,; Kostanecki W. "Łysienie plackowate in Choroby Włosów" Warszawa, PZWL 1970 :93
- ↑ Jabłonska S. "Łysienie plackowate in Choroby Skóry" t. II, Warszawa, PZWL
- ↑ Koo JY. Shellow WV. Hallman CP. Edwards JE. "Alopecia areata and increased"
- ↑ Schwartz RA. Janniger CK. "Alopecia areata" Cutis 1997
- ↑ Michałowski R. "Łysienie plackowate in Choroby włosów i skóry owłosionej" PZWL,
- ↑ Tobin DJ. Gardner SH. Lindsey NJ. Hoffmann R. Happle R. Freyschmidt-Paul P."Diphencyprone immunotherapy alters anti-hair follicle antibody status in patients with alopecia areata." Eur J Dermatol 2002
- ↑ McDonagh AJ. Messenger AG. "The aetiology and pathogenesis of alopecia areata"
- ↑ Adams B.B. Lucky A.W. "Colocalization of alopecia areata and vitiligo" Pediatr; Kumar B. Sharma VK. Sehgal S. "Antismooth muscle and antiparietal cell antibodies"
- ↑ Zabielski S. "Wybrane wskaźniki genetyczne i immunologiczne w przebiegu łuszczycy"
- ↑ Wang SJ. Shohat T. Vadheim C. Shellow W. Edwards J. Rotter JI. "Increased risk for type I (insulin-dependent) diabetes in relatives ofpatients with alopecia areata" American Journal of Medical Genetics 1994
- ↑ Koçak Altintas AG. Gül U Duman S. "Bilateral keratoconus associated with Hashimoto’s disease, alopecia areata and atopic keratoconjunctivitis" Eur-J Ophthalmol 1999
- ↑ Khoury EL. Price VH. Abdel-Salam MM. Stern M. "Opical minoxidil in alopecia areata: no effect on the perifollicularlymphoid infiltration" J Invest Dermatol 1992
- ↑ Papadopoulos AJ. Schwartz RA. Janniger CK. "Alopecia areata. Pathogenesis, diagnosis, and therapy" Am J Clin Dermatol 2000
- ↑ Behrens-Williams SC; Leiter U; Schiener R; Weidmann M; Peter RU; Kerscher M "The PUVA-turban as a new option of applying a dilute psoralen solution selectively to the scalp of patients with alopecia areata" J Am Acad Dermatol 2001
- ↑ Langner A. Wolska H. Stąpór V. Wasyłyszyn J. "Porównanie wyników leczenia alopecia areata metodą fotochemoterapii (PUVA) i miejscowego uczulania dwufenylocyklopronenonem. Postępy w etiopatogenezie, diagnostyce i leczeniu chorób skórnych i wenerycznych" Dermatologia 1992
- ↑ Borowska K, Wasylyszyn T, Zabielski SL: The efficacy and safety of topical therapy with diphenylcyclopropenone in the treatment of alopecia areata – a retrospective study. Int. Rev. Allergol. Clin. Immunol. Family Med., 2016; Vol. 22, No. 1, 1-6
- ↑ Dr n. med. Katarzyna Osipowicz - Klinika OT.CO, Łysienie plackowate – przyczyny, objawy, leczenie [online], 26 sierpnia 2020.