Receptor programowanej śmierci 1: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Dużo nowości.
Linia 2: Linia 2:


== Charakterystyka ogólna ==
== Charakterystyka ogólna ==
Wewnątrzkomórkowo za efekt wywołany przez PD-1 odpowiadają głównie fosfatazy z rodziny SHP<ref name=":1">{{Odn|Gołąb i in.|2017|s=94|ref=nie}}</ref>. Uczestniczą w niej jednak także wewnątrzkomórkowa kinaza ZAP-70, czy kinaza białkowa B - AKT<ref name=":2" />.
Wewnątrzkomórkowo za efekt wywołany przez PD-1 odpowiadają głównie fosfatazy z rodziny SHP<ref name=":1">{{Odn|Gołąb i in.|2017|s=94|ref=nie}}</ref>. Uczestniczą w niej jednak także wewnątrzkomórkowa kinaza ZAP-70, czy kinaza białkowa B - AKT<ref name=":2" />. W efekcie kaskady reakcji dochodzi do inaktywacji białka CD28, biorącego udział w symulacji międzykomórkowej, a w mniejszym stopniu inaktywowany jest także receptor TCR<ref>{{Cytuj |autor = Enfu Hui, Jeanne Cheung, Jing Zhu, Xiaolei Su, Marcus J. Taylor |tytuł = T cell costimulatory receptor CD28 is a primary target for PD-1–mediated inhibition |czasopismo = Science |data = 2017-03-31 |issn = 0036-8075 |wolumin = 355 |numer = 6332 |s = 1428–1433 |doi = 10.1126/science.aaf1292 |pmid = 28280247 |url = http://science.sciencemag.org/content/355/6332/1428 |język = en}}</ref>.


== Działanie ==
== Działanie ==
Linia 15: Linia 15:
Układ PD-1/PD-L1 odgrywa rolę w dojrzewaniu limfocytów w grasicy oraz w selekcji limfocytów w miejscach uprzywilejowania immunologicznego (np. doczesna i siatkówka oka)<ref>{{Odn|Gołąb i in.|2017|s=370|ref=nie}}</ref>.
Układ PD-1/PD-L1 odgrywa rolę w dojrzewaniu limfocytów w grasicy oraz w selekcji limfocytów w miejscach uprzywilejowania immunologicznego (np. doczesna i siatkówka oka)<ref>{{Odn|Gołąb i in.|2017|s=370|ref=nie}}</ref>.


Szlak PD-1/PD-L1 jest głównym mechanizmem balansującym tolerancję immunologiczną limfocytów
Szlak PD-1/PD-L1 jest głównym mechanizmem balansującym tolerancję immunologiczną limfocytów<ref name=":2" />.


=== Komórki nowotworowe ===
== Aspekty kliniczne ==

=== Choroby nowotworowe ===
Cząsteczka PD-1, podobnie jak CTLA-4, jest odpowiedzialna za hamowanie odpowiedzi przeciwnowotworowej<ref name=":1" />. Komórki nowotworowe wydzielają bowiem cytokiny, tj. TGF-β i przede wszystkim IL-10, które na limfocytach zwiększają ekspresję receptora PD-1, co zwiększa ich podatność na supresję, czy nawet apoptozę<ref>{{Odn|Gołąb i in.|2017|s=460|ref=nie}}</ref>. W związku z tym uznaje się, że szlak PD-1/PD-L1 jest mechanizmem ucieczki komórek nowotworowych spod nadzoru immunologicznej<ref name=":2" />.
Cząsteczka PD-1, podobnie jak CTLA-4, jest odpowiedzialna za hamowanie odpowiedzi przeciwnowotworowej<ref name=":1" />. Komórki nowotworowe wydzielają bowiem cytokiny, tj. TGF-β i przede wszystkim IL-10, które na limfocytach zwiększają ekspresję receptora PD-1, co zwiększa ich podatność na supresję, czy nawet apoptozę<ref>{{Odn|Gołąb i in.|2017|s=460|ref=nie}}</ref>. W związku z tym uznaje się, że szlak PD-1/PD-L1 jest mechanizmem ucieczki komórek nowotworowych spod nadzoru immunologicznej<ref name=":2" />.


=== Choroby autoimmunologiczne ===
=== Choroby autoimmunologiczne ===
Na modelu mysim dowiedziono, że nadekspresja receptora PD-1 na komórkach dendrytycznych i limfocytach B, osłabia postępy autoimmunologicznego zapalenia mózgu<ref>{{Cytuj |autor = Peter T. Sage, Frank A. Schildberg, Raymond A. Sobel, Vijay K. Kuchroo, Gordon J. Freeman |tytuł = Dendritic Cell PD-L1 Limits Autoimmunity and Follicular T Cell Differentiation and Function |czasopismo = The Journal of Immunology |data = 2018-04-15 |issn = 0022-1767 |wolumin = 200 |numer = 8 |s = 2592–2602 |doi = 10.4049/jimmunol.1701231 |pmid = 29531164 |url = http://www.jimmunol.org/content/200/8/2592 |język = en}}</ref>.
Na modelu mysim dowiedziono, że nadekspresja receptora PD-1 na komórkach dendrytycznych i limfocytach B, osłabia postępy autoimmunologicznego zapalenia mózgu<ref>{{Cytuj |autor = Peter T. Sage, Frank A. Schildberg, Raymond A. Sobel, Vijay K. Kuchroo, Gordon J. Freeman |tytuł = Dendritic Cell PD-L1 Limits Autoimmunity and Follicular T Cell Differentiation and Function |czasopismo = The Journal of Immunology |data = 2018-04-15 |issn = 0022-1767 |wolumin = 200 |numer = 8 |s = 2592–2602 |doi = 10.4049/jimmunol.1701231 |pmid = 29531164 |url = http://www.jimmunol.org/content/200/8/2592 |język = en}}</ref>.

Potwierdzona jest także wyższa ekspresja PD-1 w limfocytach T regulatorowych u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym<ref>{{Cytuj |autor = Manolo Sambucci, Francesca Gargano, Veronica De Rosa, Marco De Bardi, Mario Picozza |tytuł = FoxP3 isoforms and PD-1 expression by T regulatory cells in multiple sclerosis |czasopismo = Scientific Reports |data = 2018-02-27 |issn = 2045-2322 |wolumin = 8 |numer = 1 |doi = 10.1038/s41598-018-21861-5 |url = https://www.nature.com/articles/s41598-018-21861-5#Sec2 |język = En}}</ref>.

=== Choroby bakteryjne ===
Ekspresja receptora PD-1 rośnie w zakażeniach bakteriami [[mycobacterium avium complex]], co wynika z obniżonej sekrecji interleukiny [[Interleukina 17|IL-17]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Interleukin 23/interleukin 17 axis activated by Mycobacterium avium complex (MAC) is attenuated in patients with MAC-lung disease |czasopismo = Tuberculosis |data = 2018-05-01 |issn = 1472-9792 |wolumin = 110 |s = 7–14 |doi = 10.1016/j.tube.2018.03.001 |url = https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1472979217302482 |język = en}}</ref>.

=== Choroby wirusowe ===
W związku z wyczerpaniem limfocytów T w chorobach wirusowych, rośnie wtedy ekspresja PD-1. Udowodniony został jednak spadek ekspresji PD-1 po zastosowaniu terapii [[Rytuksymab|rytuksymabem]] u chorych z [[Wirusowe zapalenie wątroby typu C|wirusowym zapaleniem wątroby typu C]]<ref>{{Cytuj |autor = Poonam Mathur, Benjamin Emmanuel, Michael Sneller, Xiaozhen Zhang, Bhawna Poonia |tytuł = Recovery of hepatitis C specific T-cell responses after rituximab therapy in hepatitis C mixed cryoglobulinemic vasculitis |czasopismo = Journal of Medical Virology |data = May 2018 |data dostępu = 2018-04-19 |issn = 1096-9071 |wolumin = 90 |numer = 5 |s = 936–941 |doi = 10.1002/jmv.25002 |pmid = 29236302 |pmc = PMC5849501 |url = https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29236302}}</ref>.

=== Choroby grzybicze ===
Szlak PD-1/PD-L1 hamuje postępy [[Kryptokokoza|kryptokokozy]], ograniczając supresorowy wpływ limfocytów Th2 na mikroglej i makrofagi<ref>{{Cytuj |autor = Yuan-Mei Che, Yi Zhang, Ming Li, Xiao-Peng Li, Lun-Li Zhang |tytuł = In vitro and in vivo effect of PD-1/PD-L1 blockade on microglia/macrophage activation and T cell subset balance in cryptococcal meningitis |czasopismo = Journal of Cellular Biochemistry |data = April 2018 |data dostępu = 2018-04-19 |issn = 1097-4644 |wolumin = 119 |numer = 4 |s = 3044–3057 |doi = 10.1002/jcb.26432 |pmid = 29058791 |url = https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29058791}}</ref>.


== Przeciwciała monoklonalne ==
== Przeciwciała monoklonalne ==

Wersja z 13:35, 19 kwi 2018

Receptor programowanej śmierci 1 (ang. programmed death receptor 1, PD-1) - receptor białkowy ulegający ekspresji w limfocytach T i B. Jego związanie z ligandami PD-L1 i PD-L2 (inaczej odpowiednio CD274 i CD273) hamuje aktywację układu odpornościowego[1]. Ulega także ekspresji na monocytach.

Charakterystyka ogólna

Wewnątrzkomórkowo za efekt wywołany przez PD-1 odpowiadają głównie fosfatazy z rodziny SHP[2]. Uczestniczą w niej jednak także wewnątrzkomórkowa kinaza ZAP-70, czy kinaza białkowa B - AKT[1]. W efekcie kaskady reakcji dochodzi do inaktywacji białka CD28, biorącego udział w symulacji międzykomórkowej, a w mniejszym stopniu inaktywowany jest także receptor TCR[3].

Działanie

Komórki dendrytyczne są w stanie poprzez kompleks PD-L1/PD-1 indukować rozwój limfocytów T w stronę limfocytów T regulatorowych, zwiększać tolerancję limfocytów T na obce antygeny, lub prowadzić do apoptozy tych komórek[4]. Analogiczne działanie wykazuje homolog receptora - PD-1H[5].

Ekspresja receptora wzrasta wraz z aktywowaniem limfocytów T, limfocytów B i monocytów[2]. Cechuje także wejście komórki w stan wyczerpania (ang. exhaustion)[6].

Oddziałuje silniej na komórki niż CTLA-4[2].

Uczestniczy także w tolerancji płodowej, gdzie ekspresja PD-L1 w komórkach trofoblastu hamuje limfocyty organizmu matki[7].

Układ PD-1/PD-L1 odgrywa rolę w dojrzewaniu limfocytów w grasicy oraz w selekcji limfocytów w miejscach uprzywilejowania immunologicznego (np. doczesna i siatkówka oka)[8].

Szlak PD-1/PD-L1 jest głównym mechanizmem balansującym tolerancję immunologiczną limfocytów[1].

Aspekty kliniczne

Choroby nowotworowe

Cząsteczka PD-1, podobnie jak CTLA-4, jest odpowiedzialna za hamowanie odpowiedzi przeciwnowotworowej[2]. Komórki nowotworowe wydzielają bowiem cytokiny, tj. TGF-β i przede wszystkim IL-10, które na limfocytach zwiększają ekspresję receptora PD-1, co zwiększa ich podatność na supresję, czy nawet apoptozę[9]. W związku z tym uznaje się, że szlak PD-1/PD-L1 jest mechanizmem ucieczki komórek nowotworowych spod nadzoru immunologicznej[1].

Choroby autoimmunologiczne

Na modelu mysim dowiedziono, że nadekspresja receptora PD-1 na komórkach dendrytycznych i limfocytach B, osłabia postępy autoimmunologicznego zapalenia mózgu[10].

Potwierdzona jest także wyższa ekspresja PD-1 w limfocytach T regulatorowych u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym[11].

Choroby bakteryjne

Ekspresja receptora PD-1 rośnie w zakażeniach bakteriami mycobacterium avium complex, co wynika z obniżonej sekrecji interleukiny IL-17[12].

Choroby wirusowe

W związku z wyczerpaniem limfocytów T w chorobach wirusowych, rośnie wtedy ekspresja PD-1. Udowodniony został jednak spadek ekspresji PD-1 po zastosowaniu terapii rytuksymabem u chorych z wirusowym zapaleniem wątroby typu C[13].

Choroby grzybicze

Szlak PD-1/PD-L1 hamuje postępy kryptokokozy, ograniczając supresorowy wpływ limfocytów Th2 na mikroglej i makrofagi[14].

Przeciwciała monoklonalne

W leczeniu przeciwciałami monoklonalnymi stosuje się dwa preparaty związane z układem PD-1/PD-L1[4][15]:

  • niwolumab (anty-PD-1) stosowany do leczenia czerniaków, raków płuc, nerki czy chłoniaku Hodgkina;
  • atezolizumab (anty-PD-L1) stosowany do leczenia raka pęcherza moczowego;
  • pembrolizumab (anty-PD-1) stosowany do leczenia czerniaków i raków płuc;

Przypisy

  1. a b c d Znaczenie receptora programowanej śmierci 1 oraz jego ligandów w układzie immunologicznym oraz nowotworach, „Acta Haematologica Polonica”, 43 (2), 2012, s. 132–145, DOI10.1016/S0001-5814(12)32008-2, ISSN 0001-5814 (pol.).
  2. a b c d Gołąb i in. 2017 ↓, s. 94
  3. Enfu Hui i inni, T cell costimulatory receptor CD28 is a primary target for PD-1–mediated inhibition, „Science”, 355 (6332), 2017, s. 1428–1433, DOI10.1126/science.aaf1292, ISSN 0036-8075, PMID28280247 (ang.).
  4. a b Gołąb i in. 2017 ↓, s. 71
  5. Gołąb i in. 2017 ↓, s. 73
  6. Gołąb i in. 2017 ↓, s. 95
  7. Gołąb i in. 2017 ↓, s. 274
  8. Gołąb i in. 2017 ↓, s. 370
  9. Gołąb i in. 2017 ↓, s. 460
  10. Peter T. Sage i inni, Dendritic Cell PD-L1 Limits Autoimmunity and Follicular T Cell Differentiation and Function, „The Journal of Immunology”, 200 (8), 2018, s. 2592–2602, DOI10.4049/jimmunol.1701231, ISSN 0022-1767, PMID29531164 (ang.).
  11. Manolo Sambucci i inni, FoxP3 isoforms and PD-1 expression by T regulatory cells in multiple sclerosis, „Scientific Reports”, 8 (1), 2018, DOI10.1038/s41598-018-21861-5, ISSN 2045-2322 (ang.).
  12. Interleukin 23/interleukin 17 axis activated by Mycobacterium avium complex (MAC) is attenuated in patients with MAC-lung disease, „Tuberculosis”, 110, 2018, s. 7–14, DOI10.1016/j.tube.2018.03.001, ISSN 1472-9792 (ang.).
  13. Poonam Mathur i inni, Recovery of hepatitis C specific T-cell responses after rituximab therapy in hepatitis C mixed cryoglobulinemic vasculitis, „Journal of Medical Virology”, 90 (5), 2018, s. 936–941, DOI10.1002/jmv.25002, ISSN 1096-9071, PMID29236302, PMCIDPMC5849501 [dostęp 2018-04-19].
  14. Yuan-Mei Che i inni, In vitro and in vivo effect of PD-1/PD-L1 blockade on microglia/macrophage activation and T cell subset balance in cryptococcal meningitis, „Journal of Cellular Biochemistry”, 119 (4), 2018, s. 3044–3057, DOI10.1002/jcb.26432, ISSN 1097-4644, PMID29058791 [dostęp 2018-04-19].
  15. Gołąb i in. 2017 ↓, s. 463

Bibliografia

  • Jakub Gołąb i in.: Immunologia. Nowe wydanie. Warszawa: PWN, 2017. ISBN 978-83-01-19450-5. (pol.).