Opończykowce: Różnice pomiędzy wersjami
Nowe |
(Brak różnic)
|
Wersja z 12:22, 2 lut 2021
_3332.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Podklasa |
Funariidae |
| Rząd |
opończykowce |
| Nazwa systematyczna | |
| {{{nazwa łacińska}}} Dixon | |
Opończykowce[3] (Encalyptales) – rząd mchów (prątników). Jest to takson monotypowy tj. należy doń jedna rodzina – opończykowate Encalyptaceae[2]. Należą do niej dwa rodzaje z ok. 34 gatunkami[4]. Rośliny te występują w większości na półkuli północnej, ale kilka gatunków jest szeroko rozprzestrzenionych na obszarach górskich, rosnąc na wszystkich kontynentach (w tym także na Antarktydzie) i większych wyspach oceanicznych[4][5]. W Polsce rośnie 7 gatunków z rodzaju opończyk Encalypta[3]. Są to mchy naskalne, tworzące zbite darnie, rosnące w szczelinach skał wapiennych i bezwapiennych, także na murach[6][7].
Morfologia
- Gametofit
- Rośliny jednopienne, rzadko dwupienne[7]. Tworzą często zbite darnie, niebieskozielone, matowe[6]. Łodyżki w dole pokryte chwytnikami, w przekroju trójkątne lub pięciokątne[6], gęsto ulistnione[7]. Listki wyrastają w 5 lub 8 szeregach, językowate, zakończone tępo lub z wyciągniętym żebrem. Komórki u nasady liścia hyalinowe (przejrzyste), prostokątne, poza tym sześcioboczne, silnie brodawkowate[6]. Listki z wyraźnym żebrem[6], na brzegu płaskie lub podwinięte[5]. W stanie suchym wzniesione i zwykle skręcone, w stanie wilgotnym mniej lub bardziej rozpostarte[5].
- Sporofit
- Seta wyrasta ze szczytu łodyżek gametofitu, jest prosto wzniesiona[5], ma zróżnicowaną długość i barwę od czerwonej, przez brązową do czarnej[4]. Zarodnia walcowata, prosto wzniesiona, gładka lub bruzdowana podłużnie, rzadziej spiralnie[6][5]. Czepek okazały, zakrywający całą zarodnię[5][4]. Wieczko z prostym i długim dzióbkiem na szczycie, odpada wraz z czepkiem[6]. Perystom pojedynczy lub podwójny. Jego zęby są płaskie, często też żeberkowane i brodawkowane[6].
Systematyka
Monotypowy rząd opończykowce Encalyptales Dixon należy do podklasy Funariidae Ochyra (bywał wyodrębniany też w monotypowej podklasie Encalyptidae[3]), klasy prątniki Bryopsida Rothm., podgromady Bryophytina Engler, gromady mchy Bryophyta Schimp.[2] Do rzędu należy jedna rodzina – opończykowate Encalyptaceae Schimp.[2][3].
- Bryobrittonia R. S. Williams
- Encalypta Hedw. – opończyk
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero, Dennis P. Gordon, Thomas M. Orrell, Nicolas Bailly, Thierry Bourgoin, Richard C. Brusca, Thomas Cavalier-Smith, Michael D. Guiry, Paul M. Kirk. A Higher Level Classification of All Living Organisms. „PLOS ONE”. 10(6): e0130114, 2015. DOI: 10.1371/journal.pone.0119248.
- ↑ a b c d e B. Goffinet, W.R. Buck, A.J. Shaw: Classification: mosses. University of Connecticut, 2008–. [dostęp 2021-02-02]. (ang.).
- ↑ a b c d e Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra: Census Catalogue of Polish Mosses. Kraków: Polish Academy of Sciences, Institute of Botany, 2003, s. 19-20. ISBN 83-85444-84-X.
- ↑ a b c d Robert E. Magill: Encalyptaceae Schimper. [w:] Bryopyte Flora of North America. Vol. 27 [on-line]. eFloras.org, 2007. [dostęp 2021-02-02].
- ↑ a b c d e f A.J.E. Smith: The Moss Flora of Britain and Ireland. Cambridge i in.: Cambridge University Press, 2004, s. 497. ISBN 978-0-521-54672-0.
- ↑ a b c d e f g h Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. I. Warszawa: PAN, PWN, 1957, s. 260.
- ↑ a b c J. Mickiewicz, D. Sobotka: Zarys briologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 110.