Wyspa Roosevelta: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Wyspa infobox}}
popr./rozb. artu na podst. przypisów
Linia 1: Linia 1:
{{Wyspa infobox
{{Wyspa infobox
|nazwa = Wyspa Roosevelta
|nazwa = Wyspa Roosevelta
|nazwa oryginalna =
|nazwa oryginalna = Roosevelt Island
|zdjęcie = Roosevelt Island, Antarctica - satellite image.jpg
|zdjęcie = Roosevelt Island, Antarctica - satellite image.jpg
|opis zdjęcia = Zdjęcie satelitarne
|opis zdjęcia = Wyspa Roosevelta – zdjęcie satelitarne (2001)
|kontynent = [[Antarktyda]]
|kontynent = [[Antarktyda]]
|państwo = Dependencja Rossa
|państwo =
|akwen = [[Morze Rossa]]
|akwen = [[Morze Rossa]]
|archipelag =
|archipelag =
|powierzchnia = 7909,6
|powierzchnia = 7909,6
|długość brzegu =
|długość brzegu = 352
|najwyższy punkt =
|najwyższy punkt = 550
|liczba ludności =
|liczba ludności = 0
|rok =
|rok =
|gęstość zaludnienia =
|gęstość zaludnienia =
|kod mapy = ATA
|kod mapy = ATA
|współrzędne = 79°20′S 162°0′W
|współrzędne = 79°25′S 162°0′W
|mapa wyspy = Roosevelt Island Antarctica.png
|mapa wyspy = Roosevelt Island Antarctica.png
|opis mapy wyspy =
|opis mapy wyspy =
|commons =
|commons = Category:Roosevelt Island, Antarctica
}}
}}
'''Wyspa Roosevelta'''{{odn|KSNG|2006|S=25}} ([[język angielski|ang.]] ''Roosevelt Island''{{odn|KSNG|2006|S=25}}) – bezludna „wyspa” – wyniesienie lodowe (ang. ''ice rise'') – w północno-wschodniej części [[Lodowiec Szelfowy Rossa|Lodowca Szelfowego Rossa]] na [[Morze Rossa|Morzu Rossa]] u wybrzeży [[Półwysep Edwarda VII|Półwyspu Edwarda VII]] w [[Antarktyda Zachodnia|Antarktydzie Zachodniej]].
'''Wyspa Roosevelta''' – wyspa znajdująca się na [[Morze Rossa|Morzu Rossa]], u wybrzeży [[Antarktyda|Antarktydy]] w pobliżu [[Ziemia Marii Byrd|Ziemi Marii Byrd]] ([[Antarktyda Zachodnia]]). W jej pobliżu znajduje się [[Lodowiec Szelfowy Rossa]]{{r|pwn}}.


== Nazwa ==
Długość wyspy to ok. 170 km, szerokość ok. 70 km{{r|pwn}}, a powierzchnia to ok. 7910 km²{{R|UNEP}}. Wyspa Roosevelta została odkryta przez admirała i lotnika [[Richard Byrd (lotnik)|Richarda Byrda]] w [[1934]] roku{{r|pwn}}, który nazwał ją na cześć prezydenta USA [[Franklin Delano Roosevelt|Franklina Delano Roosevelta]].
Nazwa wyspy upamiętnia 32. [[prezydent Stanów Zjednoczonych|prezydenta Stanów Zjednoczonych]] [[Franklin Delano Roosevelt|Franklina Delano Roosevelta]] (1882–1945){{odn|Encyclopædia Britannica}}.

== Geografia ==
Wyspa Roosevelta leży w północno-wschodniej części [[Lodowiec Szelfowy Rossa|Lodowca Szelfowego Rossa]] na [[Morze Rossa|Morzu Rossa]] na południe od [[Zatoka Wielorybia|Zatoki Wielorybiej]] u wybrzeży [[Półwysep Edwarda VII|Półwyspu Edwarda VII]] w [[Antarktyda Zachodnia|Antarktydzie Zachodniej]]{{odn|Encyclopædia Britannica}}. Jest to wyniesienie lodowe (ang. ''ice rise''){{refn|grupa=uwaga|W Korpusie Języka Polskiego PWN podane są dwa użycia terminu ''ice rise'' w książce [[Jacek Jania|Jacka Janii]] „Glacjologia”, raz tłumaczone jako „uwypuklenie” [lodowca szelfowego] a raz jako „wyniesienie lodowe”, zob. {{odn|ref=nie|Korpus Języka Polskiego PWN}}; natomiast [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej]] tłumaczy ''ice rise'' jako „lodowiec”, zob. {{odn|ref=nie|KSNG|2006|S=27}}.}} przylegające do podłużnego fragmentu dna morskiego ok. 150–350 m p.p.m., o długości ok. 150 km i szerokości ok 70 km{{odn|Matsuoka i inni|2015|s=730}}. Już pionierskie badania przeprowadzone podczas drugiej ekspedycji antarktycznej Byrda w latach 1933–1935 wykazały, że jej duża północno-zachodnia część nie unosi się na powierzchni, lecz przylega do dna{{odn|Encyclopædia Britannica}}.

Ma ok. 145 km długości i ok. 56 km szerokości{{odn|Encyclopædia Britannica}}{{refn|grupa=uwaga|SCAR Composite Gazetteer of Antarctica i United States Gazetteer podają, że wyspa liczy ok. 50 km długości i ok. 40 km szerokości, zob. {{odn|ref=nie|SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer}}; natomiast [[Encyklopedia PWN (internetowa)|Encyklopedia PWN]] podaje, że długość wyspy to ok. 170 km a jej szerokość to ok. 70 km, zob. {{odn|ref=nie|Encyklopedia PWN}}.}}, a jej powierzchnia wynosi ok. 7910 km²{{odn|United Nations Environment Programme (UNEP) 1998-2006}}. Długość jej [[linia brzegowa|linii brzegowej]] to ok. 352 km{{odn|United Nations Environment Programme (UNEP) 1998-2006}}. W jej środkowej części pasmo wznoszące się na wysokość 550 m m.p.n.{{odn|SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer}}.

Grubość lodu na Wyspie Roosevelta waha się od 400 do 900 m{{odn|Encyclopædia Britannica}}. Wyspa jest bezludna{{odn|United Nations Environment Programme (UNEP) 1998-2006}}.

== Historia ==
Wyspa Roosevelta została odkryta w 1934 roku przez [[Richard Byrd (lotnik)|Richarda Byrda]] (1888–1957){{odn|Encyclopædia Britannica}}.

W latach 2011–2012 i 2012–2013 prowadzono na wyspie wiercenia lodu w ramach programu Roosevelt Island Climate Evolution (RICE), pobierając [[Rdzeń lodowy|rdzenie lodowe]] z głębokości 426 m{{odn|Talalay|2016|s=236–237}}.

== Uwagi ==
{{Uwagi}}


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy|
{{Przypisy|}}

⚫
<ref name=UNEP>{{cytuj stronę | url = http://islands.unep.ch/Tiarea.htm | tytuł = Islands by Land Area | data = 1998-02-18 | opublikowany = [[Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych]] | język = en | data dostępu = 2012-11-20}}</ref>
== Bibliografia ==
<ref name=pwn>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Powszechna PWN | tom = 4. R-Z | rok = 1976 | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | strony = 53}}</ref>
* {{cytuj pismo |url= http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/zeszyty/zeszyt_08.pdf |czasopismo=Nazewnictwo geograficzne Świata |tytuł= Antarktyka |wolumin=8 |wydawca = [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej]] (KSNG) |odpowiedzialność=[[Główny Urząd Geodezji i Kartografii]] |rok=2006 |data dostępu = 2022-04-18 |odn={{odn/id|KSNG|2006}}}}
}}
* {{Cytuj stronę | url = https://sjp.pwn.pl/korpus/szukaj/ice%20rise.html | tytuł = Ice rise | praca = Korpus Języka Polskiego PWN | język = pl | data dostępu = 2022-04-18| odn={{odn/id|Korpus Języka Polskiego PWN}}}}
⚫
* {{cytuj stronę | url = http://islands.unep.ch/Tiarea.htm | tytuł = Islands by Land Area | data = 1998-02-18 | opublikowany = [[Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych]]| język = en | data dostępu = 2022-04-18| odn={{odn/id|United Nations Environment Programme (UNEP) 1998-2006}}}}
* {{Cytuj pismo | autor = Matsuoka, Kenichi i inni | tytuł = Antarctic ice rises and rumples: Their properties and significance for ice-sheet dynamics and evolution | czasopismo = Earth-Science Reviews | wolumin = 150 | strony = 724–745 | język = en | data = 2015 | url = https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0012825215300416| doi = 10.1016/j.earscirev.2015.09.004.| data dostępu = 2022-04-18|odn={{odn/id|Matsuoka i inni|2015}}}}
* {{Cytuj książkę | adres rozdziału= https://data.aad.gov.au/aadc/gaz/scar/display_name.cfm?gaz_id=130930| tytuł = SCAR Composite Gazetteer of Antarctica|rozdział = Roosevelt Island (United States Gazetteer)| autor = Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR)| język = en | data dostępu = 2022-04-18 |odn={{odn/id|SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer}}}}
* {{encyklopedia PWN|id = 3968752|tytuł=Roosevelta, Wyspa|data dostępu=2022-04-18|odn={{odn/id|Encyklopedia PWN}}}}
* {{Cytuj książkę | autor = Talalay, Pavel G. | tytuł = Mechanical Ice Drilling Technology | wydawca = Springer | data = 2016 | isbn = 9789811005602 | data dostępu = 2022-04-18 | url = https://books.google.fi/books?id=HhTNCwAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false| język = en|odn={{odn/id|Talalay|2016}}}}
* {{Cytuj książkę | tytuł = [[Encyklopedia Britannica|Encyclopædia Britannica]] | wydawca = Encyclopædia Britannica, inc. | rozdział =Roosevelt Island| autor r = The Editors of Encyclopaedia Britannica | data dostępu = 2022-04-18| adres rozdziału =https://www.britannica.com/place/Roosevelt-Island-Antarctica|język = en| odn={{odn/id|Encyclopædia Britannica}}}}


{{Kontrola autorytatywna}}
⚫
[[Kategoria:Wyspy Antarktyki|Roosevelta]]
{{SORTUJ:Roosevelta, Wyspa}}
⚫
[[Kategoria:Wyspy Antarktyki]]

Wersja z 13:15, 18 kwi 2022

Wyspa Roosevelta
Roosevelt Island
Ilustracja
Wyspa Roosevelta – zdjęcie satelitarne (2001)
Kontynent

Antarktyda

Akwen

Morze Rossa

Powierzchnia

7909,6 km²

Długość linii brzegowej

352

Najwyższy punkt

550 m n.p.m.

Populacja 
• liczba ludności


0

Położenie na mapie Antarktyki
Mapa konturowa Antarktyki, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wyspa Roosevelta”
Ziemia79°25′S 162°00′W/-79,416667 -162,000000
Mapa wyspy
Multimedia w Wikimedia Commons

Wyspa Roosevelta[1] (ang. Roosevelt Island[1]) – bezludna „wyspa” – wyniesienie lodowe (ang. ice rise) – w północno-wschodniej części Lodowca Szelfowego Rossa na Morzu Rossa u wybrzeży Półwyspu Edwarda VII w Antarktydzie Zachodniej.

Nazwa

Nazwa wyspy upamiętnia 32. prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina Delano Roosevelta (1882–1945)[2].

Geografia

Wyspa Roosevelta leży w północno-wschodniej części Lodowca Szelfowego Rossa na Morzu Rossa na południe od Zatoki Wielorybiej u wybrzeży Półwyspu Edwarda VII w Antarktydzie Zachodniej[2]. Jest to wyniesienie lodowe (ang. ice rise)[a] przylegające do podłużnego fragmentu dna morskiego ok. 150–350 m p.p.m., o długości ok. 150 km i szerokości ok 70 km[3]. Już pionierskie badania przeprowadzone podczas drugiej ekspedycji antarktycznej Byrda w latach 1933–1935 wykazały, że jej duża północno-zachodnia część nie unosi się na powierzchni, lecz przylega do dna[2].

Ma ok. 145 km długości i ok. 56 km szerokości[2][b], a jej powierzchnia wynosi ok. 7910 km²[4]. Długość jej linii brzegowej to ok. 352 km[4]. W jej środkowej części pasmo wznoszące się na wysokość 550 m m.p.n.[5].

Grubość lodu na Wyspie Roosevelta waha się od 400 do 900 m[2]. Wyspa jest bezludna[4].

Historia

Wyspa Roosevelta została odkryta w 1934 roku przez Richarda Byrda (1888–1957)[2].

W latach 2011–2012 i 2012–2013 prowadzono na wyspie wiercenia lodu w ramach programu Roosevelt Island Climate Evolution (RICE), pobierając rdzenie lodowe z głębokości 426 m[6].

Uwagi

  1. ↑ W Korpusie Języka Polskiego PWN podane są dwa użycia terminu ice rise w książce Jacka Janii „Glacjologia”, raz tłumaczone jako „uwypuklenie” [lodowca szelfowego] a raz jako „wyniesienie lodowe”, zob. Korpus Języka Polskiego PWN ↓; natomiast Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej tłumaczy ice rise jako „lodowiec”, zob. KSNG 2006 ↓.
  2. ↑ SCAR Composite Gazetteer of Antarctica i United States Gazetteer podają, że wyspa liczy ok. 50 km długości i ok. 40 km szerokości, zob. SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓; natomiast Encyklopedia PWN podaje, że długość wyspy to ok. 170 km a jej szerokość to ok. 70 km, zob. Encyklopedia PWN ↓.

Przypisy

  1. ↑ a b KSNG 2006 ↓.
  2. ↑ a b c d e f Encyclopædia Britannica ↓.
  3. ↑ Matsuoka i inni 2015 ↓, s. 730.
  4. ↑ a b c United Nations Environment Programme (UNEP) 1998-2006 ↓.
  5. ↑ SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓.
  6. ↑ Talalay 2016 ↓, s. 236–237.

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wyspa_Roosevelta&oldid=66976898”