Abraham Krochmal

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Abraham Krochmal
Data i miejsce urodzenia

1823
Brody

Data i miejsce śmierci

1895
Frankfurt nad Menem

Zawód, zajęcie

filozof

Abraham Krochmal Even Ha-Rosha

Abraham Krochmal (ur. 1823 w Brodach, zm. 1895 we Frankfurcie nad Menem) – filozof[1][2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Abraham był synem Nachmana Krochmala. Młodość spędził w Galicji, otrzymał tradycyjne wychowanie. Studiował pod kierunkiem ojca i Cwi Hirsza Chajesa z Żółkwi nauki judaistyczne, uczył się języków europejskich i interesował naukami ścisłymi. Był też uczniem Klugera z Brodów[3]. W 1830 roku mieszkał w Odessie, ale po krótkim czasie wrócił do Galicji, do Lwowa[4]. Pod wpływem Barucha Spinozy i Immanuela Kanta napisał w 1871 roku pracę Ewen ha-rosza (wydana w Wiedniu), w której analizował wartości etyczno-kulturalne judaizmu. Powstałą rok później rozprawę Die Theologie der Zukunft poświęcił procesowi uprawomocniania się żydowskiej świadomości religijnej[1]. W artykułach publikowanych w czasopiśmie „He-Chaluc" próbował godzić tradycję religijną z racjonalizmem. Krytycznie odniósł się do Talmudu i tradycyjnych interpretacji biblijnych w pracy Ha-Ketaw we-ha-michtaw. Zaangażował się w krytykę biblijną ze śmiałością, która wywołała ataki ortodoksyjnych Żydów. W swoim „Iyyun Tefillah” (1885) z jednej strony gwałtownie zaatakował rabinów reformowanych, którzy błędnie pojmowali tradycyjny judaizm, a z drugiej rabinów ortodoksyjnych, którzy nie uznawali konieczności reform religijnych. Starał się wydać drukiem rozprawę ojca More newuche ha-zman, dokonał tego Leopold Zunz w 1851 roku. W 1881 roku opublikował „Perushim we-Ha'arot” oraz „Theologie der Zukunft; ein kritisch-philosophischer Traktat zur Rechtfertigung des religiösen Bewustseins” (Lwów, 1872)[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Biogramy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2022-06-22].
  2. Deutsche Biographie, Krochmal, Abraham - Deutsche Biographie [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 2022-06-22] (niem.).
  3. Krochmal, Abraham | Encyclopedia.com [online], www.encyclopedia.com [dostęp 2022-06-22].
  4. a b KROCHMAL, ABRAHAM - JewishEncyclopedia.com [online], www.jewishencyclopedia.com [dostęp 2022-06-22].