Aleksander Bem
| Konrad Piotr Aleksander | |
 Bem | |
| Rodzina |
Bemowie herbu Bem |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Andrzej Bem |
| Matka |
Marianna Ostafińska |
| Rodzeństwo |
Jan, Józef, Konstanty, Karolina, Wiktoria, Teofila, Ludwika, Emilia, Antonina, Poliksena, Domicela, Katarzyna, Małgorzata i Julia |
Aleksander Bem (ur. 24 listopada 1810 w Słabkowicach, zm. 27 sierpnia 1873 w Pińczowie) – obrońca chłopów, uczestnik powstania miechowskiego Ludwika Mazarakiego, autor relacji z zesłania pt: Kirgiz i stepy, przyrodni brat gen. Józefa Bema[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w 1810 r. w Słabkowicach w rodzinie ziemiańskiej. W czasie chrztu który miał miejsce w kościele w Szańcu nadano mu imiona Konrad Piotr Aleksander[2][3]. Jego ojcem był Andrzej Bem a matką Marianna Ostafińska. Kiedy po śmierci ojca został dziedzicem dóbr Słabkowice, zniósł w swych dobrach pańszczyznę. W sporach stawał w obronie chłopów i szerzył wśród nich patriotyczne hasła. W 1846 r. został aresztowany za udział w wystąpieniach antyrosyjskich w powiecie miechowskim. W czasie powstania przygotowywanego przez Ludwika Mazarakiego, który ogłosił zniesienie pańszczyzny i wezwał lud do broni Aleksander Bem zajmował się organizowaniem oddziałów zbrojnych w powiecie stopnickim[4].
Po aresztowaniu, został pozbawiony szlachectwa[5]. a wyrokiem sądu rosyjskiego skazany został na służbę w Orenburskim Batalionie Liniowym. Ze służby został zwolniony po pięciu latach ze względu na stan zdrowia. Cały czas pozostawał pod nadzorem policji[6]. Według innej (niepotwierdzonej) wersji został zesłany do Nerczyńska, a do Słabkowic z zesłania wrócił w 1857 na mocy amnestii dla więźniów politycznych ogłoszonej po wstąpieniu na tron cara Aleksandra II[7]. Jego listy z Rosji uznane za ważne źródło ludoznawcze dotyczące Kazachów zostały opublikowane w 1856 w „Kronice Wiadomości Krajowych i Zagranicznych” pt. Kirgiz i stepy.
W porozumieniu z bratem Konstantym zadecydował o sprzedaży zadłużonego majątku ziemskiego w Słabkowicach, który 22 czerwca 1859 roku nabył od Bemów prawnik Robert Łuniewski[8]. Po sprzedaży Aleksander pracował jako oficjalista dworski[9], a Konstanty został dzierżawcą majątku ziemskiego w Dębskiej Woli[10]. Aleksander Bem zmarł 27 sierpnia 1873 roku w Pińczowie jako bezdzietny kawaler[2][11].
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Aleksander Bem miał jednego brata rodzonego Konstantego oraz sześć sióstr rodzonych: Karolinę, Wiktorię, Teofilę, Ludwikę, Emilię, Antoninę i Poliksenę. Miał także dwóch braci przyrodnich: Jana i Józefa oraz cztery przyrodnie siostry: Domicellę, Katarzynę, Małgorzatę i Julię. Prawdopodobnie miał jeszcze dwie siostry przyrodnie: Antoninę i Karolinę urodzone przed zawarciem małżeństwa przez Andrzeja Bema z Marianną Ostafińską[9].
| Agnieszka Gołuchowska zm.1804[12] | Andrzej Bem 1764-1840[12] prawnik[6] | Marianna Ostafińska 1786-1855[13] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Józef Bem 1794-1850 generał | Jan Bem 1792-1830[14] | Domicela Bem 1791-1863[15] | Julia Bem zm.1867[16] | Katarzyna Bem 1795-1871[17] | Małgorzata Bem 1796-1798[16] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Karolina Bem ok.1807-1839[18] | Teofila Bem 1811-1814[16][19] | Ludwika Bem 1813-1818[20][19] | Emilia Bem 1816-1898[21][19] | Antonina Bem 1820-1907[22][19] | Poliksena Bem ur.1822[23][19] | ALEKSANDER BEM PROBANT | Konstanty Bem ur.1815[20][10] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gazeta Kielecka, 1931, nr 34.
- ↑ a b Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 21.
- ↑ Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 27.
- ↑ Praca zbiorowa, Ziemia miechowska w walce o wolność, Kraków Miechów 2012, s. 131.
- ↑ Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 28.
- ↑ a b Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 29.
- ↑ Gazeta Kielecka, 1931, nr 34
- ↑ Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 31,62.
- ↑ a b Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 18.
- ↑ a b Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 31.
- ↑ Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 27,29.
- ↑ a b Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 8.
- ↑ Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 15,17.
- ↑ Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 11,12.
- ↑ Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 9,10.
- ↑ a b c Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 14.
- ↑ Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 13,14.
- ↑ Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 18,19.
- ↑ a b c d e Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 30.
- ↑ a b Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 22.
- ↑ Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 22,23.
- ↑ Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 23,24.
- ↑ Olesiński, Ginalska i Szarota 2023 ↓, s. 25.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Praca zbiorowa – Ziemia miechowska w walce o wolność. Kraków Miechów, 2012.
- Radomska Biblioteka Cyfrowa. Dziennik Urzędowy Guberni Radomskiej, 1855, nr 3, dod. II.
- Gazeta Kielecka, 1931, nr 34.
- Ryszard Olesiński, Elżbieta Ginalska, Barbara Szarota: Najbliższa rodzina generała Józefa Zachariasza Bema i ich potomkowie. Tychy: 2023. ISBN 978-83-968696-0-9.
- Robert Zwierzyniecki: Feudałowie, kler i ludzie pracy. Kraków: 2023. ISBN 978-83-8351-109-2.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kazachstan widziany oczami młodego zesłańca
- Powstanie miechowskie 1846
- Lipa gen. Józefa Bema w Słabkowicach. bi.gazeta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-05)].
