Alojzy Prus

Alojzy Prus (ur. 29 stycznia 1877 w Grabowni, zm. prawdopodobnie w pierwszej połowie lat 40. w Kazachstanie) – polski publicysta i działacz narodowy na Górnym Śląsku.

Życiorys

Urodził się jako syn drobnego rolnika. Po ukończeniu szkoły podstawowej został robotnikiem w hucie „Bobrek”, a następnie rzemieślnikiem precyzyjnym w zakresie naprawy maszyn, m.in. do szycia.

W roku 1908 nabył z parcelacji resztówkę z budynkiem mieszkalnym byłego majątku ziemskiego hrabiego von Arko w Zebrzydowicach k. Rybnika, z którego wydzielił pomieszczenia dla polskich organizacji kulturalno-oświatowych. W tzw. „zamku” odbywały się zebrania, wiece, próby chóru i przedstawień teatralnych, ćwiczenia Towarzystwa Gimnastycznego Sokół.

W okresie I wojny światowej Alojzy Prus wcielony został do armii niemieckiej. Po jej zakończeniu osiadł w Rybniku. W okresie powstań śląskich w swoim warsztacie w Orzepowicach wykonywał bezinteresownie prace rusznikarskie na rzecz oddziałów powstańczych. Żona Alojzego Jadwiga z d. Ficek zaangażowała się w pracę plebiscytową, trzej najstarsi synowie Wincenty, Ignacy i Franciszek z bronią w ręku walczyli w III powstaniu śląskim. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski nabył w Rybniku przy ul. Sobieskiego budynek mieszkalny, w którym prowadził warsztat i sklep. Przez kilka kadencji przewodniczył Radzie Miejskiej w Rybniku, był inicjatorem otwarcia szkoły handlowej. Jako prezes Zarządu Powiatowego Chrześcijańskiej Demokracji został posłem do Sejmu Śląskiego II i III kadencji. Zwolennik Wojciecha Korfantego pozostawał w opozycji do władz sanacyjnych.

Po wybuchu II wojny światowej w ostatniej chwili zdołał uciec przez aresztowaniem. Przed Niemcami schronił się we Lwowie, przed Rosjanami uciec nie zdążył.

Ordery i odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi (11 stycznia 1928)

Bibliografia

• Henryk Rechowicz, Sejm Śląski 1922–1939. Katowice 1971.
• Instytut Śląski w Opolu, Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982, s. 449.
• Alojzy Miczajka, Alojzy Prus, [w:] „Nowiny. Tygodnik Rybnickiego Okręgu Węglowego i Ziemi Raciborskiej” nr 38, 21 września 1988, s. 4.