Amalia Wasserberger
| Data i miejsce urodzenia |
1 kwietnia 1869 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 stycznia 1936 |
| Zawód, zajęcie |
działaczka społeczna, filantropka |
Amalia Wasserberger, także Małka Wasserberger (ur. 1 kwietnia 1869 w Trąbkach, zm. 29 stycznia 1936 w Krakowie) – żydowska działaczka społeczna i filantropka.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się 1 kwietnia 1869 roku w Trąbkach[1]. Wyszła za mąż za handlowca Hermana Wasserbergera, właściciela krakowskiej łuszczarni ryżu[1]. Małżeństwo mieszkało na Podgórzu i razem angażowało się w pomoc potrzebującym[2], prowadząc m.in. własną fundację dla ubogich należących do lokalnej społeczności żydowskiej[1] oraz działając w organizacjach filantropijnych[3]. Amalia wspierała m.in. rozbudowę zakładu sierót żydowskich[4] oraz zapisała kamienicę przy ul. Krakusa 8 (dom, w którym mieszkała przez pewien czas z rodziną) Stowarzyszeniu Dom Sierot Żydowskich[5]. W 1941 roku Dom Sierot Żydowskich przeniesiono z siedziby przy ul. Dietla 64 do kamienicy ofiarowanej przez Wasserberger, która znajdywała się ówcześnie na terenie getta krakowskiego; instytucja mieściła się w nim przez 13 miesięcy, aż do zmniejszenia granic getta[6]. Wasserberger zmarła 29 stycznia 1936 roku[7] w Krakowie[4]. Została pochowana starym cmentarzu żydowskim na Podgórzu[2].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Po śmierci żony Herman Wasserberger sfinansował budowę ambulatorium dla szpitala żydowskiego; pawilon niósł imię Amalii[4]. 13 listopada 1936 roku przy ul. Stromej 9, gdzie w tym okresie znajdywała się synagoga, odsłonięto tablicę pamiątkową, która miała uczcić jej zasługi na polu filantropii[8]. Przy ul. Krakusa 8 znajdują się z kolei dwie tablice pamiątkowe przypominające postać Amalii Wasserberger: jedna na fasadzie budynku, druga wewnątrz[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Danek 2012 ↓, s. 207.
- ↑ a b Danek 2012 ↓, s. 208.
- ↑ Agnieszka Kuźma, Śladami Żydówek po Podgórzu [online], Przewodnik po Krakowie, 20 czerwca 2020 [dostęp 2022-01-01] (pol.).
- ↑ a b c Danek 2012 ↓, s. 211.
- ↑ a b Danek 2012 ↓, s. 209.
- ↑ Danek 2012 ↓, s. 209–210.
- ↑ Amalja Wasserbergowa, „Nowy Dziennik”, Polona, 31 stycznia 1936, s. 5 [dostęp 2022-01-01] (pol.).
- ↑ Danek 2012 ↓, s. 210.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Olga Danek: Amalia (Małka) Wasserberger. Filantropka z Podgórza. W: Krakowski Szlak Kobiet. Przewodniczka po Krakowie emancypantek. Ewa Furgał (red.). T. IV. Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet, 2012. ISBN 978-83-928639-8-4.