Amanitore

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Amanitore
Ilustracja
Wizerunek Amanitore w Muzeum Egipskim w Berlinie, znaleziony w starożytnym mieście Wad ban Naqa
Królowa Imperium Meroańskiego
Okres

od 1 p.n.e.
do 25 n.e.

Poprzednik

Amaniszaketo[1]

Następca

Amanitaraqide[1]

Dane biograficzne
Data urodzenia

I wiek p.n.e.

Data śmierci

I wiek n.e.

Miejsce spoczynku

Piramida w Meroe

Matka

Amaniszaketo(?)

Małżeństwo

Natakamani(?)

Dzieci

Natakamani(?)

Amanitore (ur. I wiek p.n.e., zm. I wiek n.e.) – królowa Imperium Meroańskiego. Została koronowana pod imieniem Merkare. Sprawowała władzę w koregencji z królem Natakamani od końca 1 roku p.n.e. do 25 n.e.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Odnalezione w 1995 zapiski i płaskorzeźby świątynne wskazują na to, że jej matką mogła być Amaniszaketo[2]. Od końca 1 roku p.n.e. do 25 n.e sprawowała władzę w koregencji z królem Natakamani, który mógł być jej mężem lub synem[1][3]

Jej rządy przypadają na najbardziej prosperujący okres w historii Imperium Meroańskiego. Odbudowano świątynię Amun w Napacie, odnowiono wielką świątynię w Meroe[1] i wybudowano nowe świątynie ku czci Amona w Naqa i Amarze[3]. Odnalezione artefakty z tego okresu wskazują na rozkwit handlu. W tym czasie powstały również liczne kanały nawadniające[1] i zbiorniki retencyjne w Meroe[3], co wspomogło rolnictwo[1]. Wybudowano też ponad 200 piramid[3].

Jej wizerunki utrwalone w rzeźbie za jej życia przedstawiały ją jako niezwyciężoną wojowniczkę. W Naqa odnaleziono płaskorzeźbę przedstawiającą Amanitore gigantyczną i otyłą, zabijającą swoich wrogów mieczem, kiedy błagają ją o litość. Ten wizerunek różnił się od tradycyjnego przedstawienia kobiety w cywilizacji starożytnego Egiptu jako wysokiej i szczuplej, jednak wpasowywał się tradycyjne przedstawienie królowej Kuszu[2].

Według jednej z teorii, przedstawienie Amanitore jako egzekutorki wskazuje na możliwość, że była bezpośrednio zaangażowana w ekspedycje wojskowe i najazdy na plemiona pustynnych nomadów, które doprowadziły do powiększenia granic Imperium Meroańskiego. Wielu jeńców wojennych składano w ofierze w świątyniach ku czci bóstw. Inni służyli w świątyni jako nosiciele wody, rolnicy, garncarze i tkacze[2].

Unikalne dla Amanitore było częste portretowanie jej jako najwyższej kapłanki na równi z Natakamani[2].

Historycy podejrzewają, że Amanitore lub Amanitaraqide może być Kandaką, o której wspomina Biblia w Dz, 8:27[1].

Została pochowana pod piramidą o objętości 6 metrów kwadratowych. Nie wiadomo czy została pochowana z biżuterią, gdyż nie odnaleziono jej przy niej, ale istnieje podejrzenie, że mogła zostać zabrana przez włoskiego łowcę skarbów Giuseppe Ferliniego. Rządy po Amanitore przejęła Amanitaraqide[3].

W kulturze popularnej[edytuj | edytuj kod]

W 2017 dla gry Civilization VI powstało DLC dodające Nubię do grywalnych cywilizacji, a Amanitore jest jej przywódczynią. Gra odwzorowuje zamiłowanie królowej do wznoszenia budowli[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Joshua J. Mark, The Candaces of Meroe [online], Ancient History Encyclopedia, 19 marca 2018 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
  2. a b c d Emmanuel Kwaku Akyeampong, Henry Louis Gates, Mr Steven J. Niven, Dictionary of African Biography, OUP USA, 2 lutego 2012, s. 197-198, ISBN 978-0-19-538207-5 [dostęp 2020-03-07] (ang.).
  3. a b c d e David Tee, Amanitore - Nubian Warrior Queen And Her Pyramids [online], Ancient Pages, 13 sierpnia 2018 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
  4. Daniel Kłosiński, Nubia kolejną nacją w Civilization 6 [online], Eurogamer.pl, 27 lipca 2017 [dostęp 2020-03-08] (pol.).