Andrzej Kuliński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Andrzej Kuliński (ur. 27 listopada 1861 w Janowie Lubelskim, zm. 10 marca 1915 tamże) – działacz społeczny i niepodległościowy, agitator antysowiecki, więzień polityczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Andrzeja Kulińskiego i Ludwiki z Twardoserów. Przez całe życie związany z Janowem Lubelskim. W 1903 roku był jednym z inicjatorów utworzenia i udziałowcem Janowskiego Browaru Udziałowego[1], a w 1905 roku jednym z pomysłodawców i założycieli Straży Ogniowej w Janowie Lubelskim. Brał udział w tworzeniu stowarzyszeń społecznych, kółek rolniczych oraz kas pożyczkowo-oszczędnościowych[2].

Wraz z Wacławem Malanowskim podejmował działania niepodległościowe w powiecie janowskim, będąc jednym z prezesów koła powstałego z inicjatywy Ligi Narodowej. Jego aktywność polegała m.in. na kolportowaniu bibuły, organizowaniu tajnego nauczania, urządzaniu pochodów oraz wspieraniu kościoła[2]. 4 listopada 1905 roku był głównym organizatorem i agitatorem strajku w janowskich szkołach, którego celem było wymuszenie na rosyjskim zaborcy wprowadzenia do szkół języka polskiego. Przeprowadzony strajk oraz towarzyszące mu strajki w szkołach w Modliborzycach i Branwi przyniosły efekty w postaci nieformalnego realizowania części zajęć w języku polskim. W związku ze strajkiem w janowskich szkołach został zatrzymany i skazany na wyjazd z Janowa Lubelskiego na cały okres trwania stanu wojennego w Królestwie Polskim[3].

W 1906 roku na terenie powiatu janowskiego odbyły się wybory do pierwszej Dumy Państwowej, w których z powodzeniem kandydował reprezentując ruch narodowej demokracji[4]. Był reprezentantem kurii miejskiej powiatu janowskiego w Guberni Lubelskiej[5].

We wrześniu 1914 roku po wkroczeniu wojsk rosyjskich został pojmany i przepędzony pieszo do Lublina, gdzie za swoją niepodległościową działalność został osadzony w więzieniu. Wkrótce po wyjściu z więzienia zmarł[3]. Po jego śmierci w miejscu jego pochówku odbywały się patriotyczne manifestacje[6].

Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną Marianną z Siwych miał 6 dzieci. Po śmierci pierwszej żony w 1893 roku, wziął ponownie ślub z Walerią z Olszówków z którą miał 8 dzieci. Syn Andrzeja i Walerii, Franciszek w 1938 roku został odznaczony Krzyżem Niepodległości za wybitną nieposzlakowaną pracę oraz jako syn byłego niepodległościowca z czasów przedwojennych[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Zenon Baranowski, Sztafeta pokoleń Ziemi Janowskiej, Janów Lubelski: Janowskie Stowarzyszenie Regionalne, 2012.
  2. a b Wacław Malanowski, Pamięci dobrego Polaka, „Ziemia Lubelska” nr 254, 1915.
  3. a b c Zenon Baranowski, Janowskie drogi do niepodległości, Janów Lubelski: Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim, 2019.
  4. Albin Koprukowniak, Walka polityczna w czasie wyborów do pierwszej Dumy Państwowej, Rocznik Lubelski nr 9, 1966.
  5. Wit Szymanek, Z dziejów powiatu janowskiego i kraśnickiego w latach 1474–1975, Kraśnik: Wydawnictwo CLIO, 2003.
  6. Uczczenie pamięci bohatera narodowego, „Dziennik Nowa Reforma” nr 598, 1915.