Baruch Praszkier
 Baruch Praszkier w okresie istnienia łódzkiego getta | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Miejsce zamieszkania |
Łódź |
| Narodowość |
żydowska |
| Dzieci |
Józef Naftali Praszkier |
Baruch Praszkier (heb. ברוך פרשקר, ur. 1 stycznia 1906, zm. 18 kwietnia 1989) – działacz syjonistyczny, członek Judenratu w getcie łódzkim[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Baruch Praszkier był działaczem syjonistycznym – działał w łódzkim oddziale Ichudu[2], jako członek Judenratu w Ghetto Litzmannstadt zarządzał wydziałami Mieszkalnictwa, Aprowizacji, Budownictwa, Kuchen oraz Biura dla Specjalnych Poruczeń[3], a także zajmował się organizacją magazynowania i porządkowania odzieży przywożonej do getta. Ponadto prowadził warsztat krawiecki i pralnię, zarządzał cmentarzem, był członkiem zarządu kuchni publicznych getta, naczelnikiem okręgu Marysin, w którym podejmowały naukę żydowskie dzieci i gdzie działał ośrodek rolniczy getta. Podlegające Praszkierowi działy odznaczały się znaczącą produktywnością. Rada Żydów postawiła za cel wysoką produktywność getta, w wyniku decyzji jej przewodniczącego Chaima Rumkowskiego, który zaszczepił w mieszkańcach getta przekonanie, że zapewni ona Żydom jak najdłuższe przetrwanie. Baruch Praszkier odpowiadał również za szkolenie Romów w łódzkim getcie w celu produkcji słomianych butów, a także pomagał nielegalnie organizować leki i pieczywo chorym i głodnym Żydom[1].
Praszkier był członkiem komisji przygotowującej, na zlecenie Niemców, list osób przeznaczonych do deportacji z getta do obozów zagłady. W ten sposób wspierał członków organizacji syjonistycznych działających w getcie, usuwając ich z list osób wskazanych do deportacji. W sierpniu 1944 większość mieszkańców getta została deportowana do Auschwitz, z wyjątkiem grupy ponad 600 osób, pracujących w fabryce, w tym Barucha Praszkiera oraz jego syna. W październiku 1944 wysłano ich do Niemiec, gdzie miała zostać utworzona fabryka na bazie sprzętu i robotników z getta, lecz ta nie została w porę ukończona. Praszkier został uwolniony wraz z synem w kwietniu 1945 przez Armię Czerwoną i oboje przeżyli Holokaust[1].
Wiosną 1946 był sądzony przez Ichud za swoje działania w ramach Judenratu. Został ostatecznie uniewinniony od zarzutu kolaboracji, ponadto uznano jego zasługi dla mieszkańców getta[2].
Praszkier wyemigrował do Izraela w 1949[1]. W latach 70. XX w. skutecznie zaangażował się w sprowadzenie szczątków Chaima Natana Widawskiego do Izraela[2].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Matką Praszkiera była Chaja Estera Praszkier[4]. Praszkier ożenił się w getcie w 1941[5] z Manią Milderman[4], a w sierpniu 1942 urodził się jego syn, Józef Naftali[5]. Jego syn był jedynym dzieckiem urodzonym w Litzmannstadt Ghetto, które przeżyło Wielką Szperę, tj. wywózkę około 16,5 tys. dzieci i starców do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem[6].
Baruch Praszkier spoczywa na cmentarzu Kirjat Sza’ul[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d מיכל אונגר, Michal Unger, לודז׳: אחרון הגטאות בפולין, יד ושם, 2005, ISBN 978-965-308-232-8 [dostęp 2022-02-11] (hebr.).
- ↑ a b c Photo found in the estate of Baruch Praszkier, a senior member of the Council of Elders (Aeltestenrat) in the Lodz ghetto, Poland [online] [dostęp 2022-02-11].
- ↑ Adam Sitarek, „Otoczone drutem państwo”. Struktura i funkcjonowanie administracji żydowskiej getta łódzkiego, Łódź 2018, ISBN 978-83-8098-363-2, OCLC 1262871450 [dostęp 2022-02-11].
- ↑ a b Wedding celebration of Manya Milderman Praszker and Baruch Praszker in the Lodz ghetto. – Collections Search – United States Holocaust Memorial Museum [online], collections.ushmm.org [dostęp 2022-02-11].
- ↑ a b Julian Baranowski, Paweł. Samuś, Feliks Tych, Kronika getta Łódzkiego/Litzmannstadt getto, 1941-1944, wyd. 1, Łódź: Archiwum Państwowe w Łodzi, 2009, ISBN 978-83-906809-2-7, OCLC 475653582 [dostęp 2022-02-11].
- ↑ Wielka Szpera. Tragiczne dni, o których Łódź nigdy nie zapomni [online], plus.dzienniklodzki.pl, 9 września 2017 [dostęp 2022-02-11] (pol.).
- ↑ פורטל אבל אינפו – כל המידע במקום אחד | רשימת נפטרים [online], evel.co.il [dostęp 2022-02-11].