Cecilia Payne-Gaposchkin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cecilia Payne-Gaposchkin
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 maja 1900
Wendover, Buckinghamshire, Wielka Brytania

Data i miejsce śmierci

7 grudnia 1979
Cambridge (Massachusetts), USA

Przyczyna śmierci

rak płuc

Zawód, zajęcie

astronomka

Faksymile

Cecilia Payne-Gaposchkin (ur. 10 maja 1900, zm. 7 grudnia 1979) – brytyjsko-amerykańska astronomka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Cecilia Helena Payne urodziła się w Wendover w Wielkiej Brytanii; jako czterolatka straciła ojca (Edwarda), od tej pory była wychowywana tylko przez matkę, Emmę. Studiowała w Newnham College Uniwersytetu w Cambridge; następnie, dzięki wstawiennictwu Harlowa Shapleya, została jego doktorantką w Harvard College Observatory. Zajmowała się badaniami widm gwiazd.[1]

W swojej pracy doktorskiej już w 1925 roku twierdziła, że różne natężenia linii absorpcyjnych nie wynikają z różnic ich składu chemicznego, lecz z różnic temperatury. Odkryła też, że najczęściej występującymi pierwiastkami w gwiazdach są wodór i hel; z obawy przed odrzuceniem pracy poczyniła w niej zastrzeżenie, że wyliczone wartości są prawdopodobnie obarczone błędem[1]. Twierdzenia te były odrzucane aż do 1929 roku, gdy opublikował je jeden z jej dotychczasowych oponentów.

Jako pierwsza kobieta została profesorem Uniwersytetu Harvarda.

W 1934 roku została pierwszą laureatką nowo utworzonej nagrody Annie J. Cannon Award in Astronomy. W 1976 roku American Astronomical Society przyznało jej nagrodę Henry Norris Russell Lectureship. Nazwiskiem Cecilii Payne-Gaposchkin nazwano planetoidę (2039) Payne-Gaposchkin.

Jej mężem był astronom Sergiej Gaposchkin; mieli troje dzieci[1].

Cecilia Payne-Gaposchkin zmarła w 1979 roku na raka płuc (wcześniej nałogowo paliła papierosy)[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Andrzej Kajetan Wróblewski. Od orchidei do gwiazd. „Wiedza i Życie”. 2022 (5), s. 71. POLITYKA Sp. z o.o. SKA. ISSN 0137-8929. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Encyklopedia Wszechświat. Praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 231. ISBN 978-83-01-14848-5.