Choroba kociego pazura
| lymphoreticulosis benigna | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Choroba kociego pazura, inaczej gorączka kociego pazura (ang. cat scratch fever, cat scratch disease) – bakteryjna choroba odzwierzęca przenoszona przede wszystkim przez młode koty[1], podostre lub przewlekłe miejscowe stany zapalne węzłów chłonnych po zakażeniu skóry, oczu lub błony śluzowej[2]. Została opisana po raz pierwszy w 1889 przez Henri Parinauda[1].
Epidemiologia[edytuj | edytuj kod]
Czynnikiem chorobowym są Gram-ujemne bakterie Bartonella henselae i rzadziej Bartonella clarridgeiae; przenikają do organizmu człowieka najczęściej na skutek zadrapania przez zwierzę-nosiciela. Choroba jest najczęstsza w krajach o klimacie ciepłym i wilgotnym, ale występuje na całym świecie – w USA częstość występowania wynosi 9,3 na 100 000 osób, a liczba hospitalizacji oscyluje wokół 1000. Ok. 1/3 kotów jest zakażonych bakterią Bartonella henselae[2].
Rozpoznanie[edytuj | edytuj kod]
Podstawą rozpoznania jest wywiad wskazujący na kontakt z młodymi kotami, powiększone węzły chłonne, zmiana pierwotna[3] (grudka lub krosta), badania obrazowe węzłów chłonnych, a jako potwierdzenie stosowane są badania serologiczne.
Przebieg choroby[edytuj | edytuj kod]
Początkowo choroba przebiega bezobjawowo lub tylko z objawami miejscowymi w miejscu zranienia (miejscowe zaczerwienienie, grudka zapalna lub krosta). Po 1–6 tygodniach od infekcji pojawia się tkliwość i powiększenie sąsiadujących węzłów chłonnych (szyjne, podpachowe, pachwinowe, podżuchwowe, wewnątrzbrzuszne) do 5 cm średnicy (około 20% chorych ma powiększoną dużą ich liczbę), mogących ulegać ropieniu (10–30% przypadków), przebiciu i samoistnej ewakuacji treści ropnej; u części pacjentów ewentualnie inne objawy chorobowe (gorączka, powiększenie wątroby i śledziony, bóle głowy, pleców, podbrzusza, zmęczenie)[2].
Większość przypadków ma łagodny przebieg i mija w ciągu około 10 dni, niezależnie od tego, czy zastosowano leczenie antybiotykami; u pacjentów z upośledzonym układem odpornościowym, przebieg może być jednak poważniejszy i wymagać intensywnej opieki medycznej[4]. U części chorych występuje zakażenie rozsiane z ziarniniakami wątroby i śledziony, zajęciem ośrodkowego układu nerwowego z encefalopatią, w skrajnych przypadkach z drgawkami i zmianami w kościach[2].
Powikłania[edytuj | edytuj kod]
Choroba w większości przypadków ustępuje w ciągu najwyżej 6 miesięcy. Powikłania najczęściej obejmują zropienie węzła chłonnego, zespół Parinauda, zajęcie siatkówki grożące ślepotą i zapalenie mózgu[2]. W rzadkich przypadkach mogą powstać zapalenie szpiku kostnego, małopłytkowość[4], zajęcie kości i zapalenie wsierdzia[2].
Prewencja i leczenie[edytuj | edytuj kod]
Prewencja obejmuje unikanie zakażenia, a więc ograniczenie kontaktu z kociętami. W leczeniu stosuje się dawkowanie antybiotyku azytromycyny, stosowanie wilgotnych, gorących okładów na powiększone węzły chłonne, które w rzadkich przypadkach wymagają nakłucia celem opróżnienia z ropy. Stosowane jest także usunięcie zajętego węzła chłonnego lub przetoki[2]. W leczeniu można stosować chinolony i tetracykliny.
Profilaktyka zakażeń u kotów polega na stosowaniu środków przeciw pchłom, które przenoszą chorobę w populacji kotów[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jerris R.C., Regnery R.L. Will the real agent of cat-scratch disease please stand up?. „Annual Review of Microbiology”. 50, s. 707–725, 1996. DOI: 10.1146/annurev.micro.50.1.707. PMID: 8905096.
- ↑ a b c d e f g h Ernest Kuchar, Choroba kociego pazura, „Medycyna Praktyczna”, 25 stycznia 2017 [dostęp 2017-10-21] (pol.).
- ↑ kociego pazura choroba, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-05-01].
- ↑ a b V. Kumar, R. Cotrani, S. Robbins, Patologia Robbinsa, Urban&Partner, 2005, ISBN 978-83-89581-92-1.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zdzisław Dziubek: Choroba kociego pazura. W: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek (red.). Wyd. wydanie III uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 158-159. ISBN 83-200-2748-9.
- Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL, 2005, ISBN 83-200-3367-5.
