Cmentarz żydowski w Brzegu Dolnym
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Typ cmentarza |
wyznaniowy |
Wyznanie | |
Stan cmentarza |
zlikwidowany |
Powierzchnia cmentarza |
0,2 ha |
Data otwarcia |
1689 |
Położenie na mapie Brzegu Dolnego | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu wołowskiego | |
Położenie na mapie gminy Brzeg Dolny | |
51°16′22″N 16°42′31″E/51,272778 16,708611 |
Cmentarz żydowski w Brzegu Dolnym – został założony w 1689 roku[1] i zajmuje powierzchnię 0,2 ha[2].
Cmentarz zlokalizowany jest na południe od Czarnego Stawu, na północ od Łabędziego Stawu, na zachód od Alejki Sowiej i na północ od Alejki Jastrzębiej.
W 1689 roku Sabataj Bass po otrzymaniu zgody na założenie cmentarza, zakupił działkę zlokalizowaną za pałacowym zwierzyńcem. Powstało również Chewra Kadisza
Do 1762 roku grzebano na nim także Żydów z Wrocławia. W 1749 roku w Brzegu Dolnym pochowano większość żydowskich ofiar wybuchu Wieży Prochowej we Wrocławiu.
W 1805 roku teren cmentarza został powiększony. Czynsz za użytkowanie terenu płacili Żydzi wrocławscy. Ostatni pogrzeb odbył się w 1936 roku – zmarłą była Dorothea Mannheim, z d. Kottlarzig, a pogrzeb opisał „Breslauer Jüdisches Gemeindeblatt”[3].
Podczas pogromu w czasie Nocy Kryształowej cmentarz został zdewastowany. Wskutek dewastacji przez narodowych socjalistów żaden nagrobek nie zachował się cały[4]. Terenu nie przejęło Gestapo, prawdopodobnie z tego powodu, że był formalnie częścią parku pałacowego.
Zachowały się fragmenty nagrobków i obramień grobów oraz fundamenty budynku w północnej części cmentarza[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Burchard podaje datę powstania 1688
- ↑ Burchard podaje powierzchnię cmentarza 0,15 ha
- ↑ Cmentarz żydowski w Brzegu Dolnym (Park Miejski) | Wirtualny Sztetl [online], www.sztetl.org.pl [dostęp 2023-04-04] .
- ↑ Burchard podaje, że zachowały się fragmenty porozbijanych nagrobków
- ↑ Cmentarz żydowski w Brzegu Dolnym [online], Koalicja Opiekunów Cmentarzy Żydowskich w Polsce [dostęp 2023-04-04] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 184.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz żydowski w Brzegu Dolnym na portalu Wirtualny Sztetl