Czworokątny szaniec
Czworokątny szaniec (niem. Viereckschanze) – miejsce kultu z obszaru Europy zachodniej i środkowej, z okresu kultury lateńskiej (datowane na II w. p.n.e.-I w. p.n.e.), przypisywane Celtom.
Nazwa pochodzi od morfologii obiektów, przypominających prostokątny szaniec obronny. Składają się one z płaskiego lub lekko wklęsłego obszaru o zarysie czworokąta, otoczonego wałem i biegnącym na zewnątrz rowem o stromych ścianach i o przekroju poprzecznym w kształcie litery "V". Do środka wiodła otwarta brama w wale, czasami dwie bramy, z różnych stron, często od wschodu, ale nigdy od północy. Brama stanowiła przerwę w wale, ale nie w rowie[1]. Wymiary tych obiektów są bardzo różne – od 50 do 200 m, zwykle 70 do 90 m, a ich powierzchnia wynosi od 1600 m² do 25000 m²[2].
Wewnątrz niektórych szańców znajdują się pozostałości podziemnych i naziemnych budowli, czasami szyby o głębokości od kilku do 35 metrów (najgłębszy w Holzhausen koło Monachium). W szybach znaleziono figury, kości ludzkie oraz wiele innych przedmiotów. Większość powierzchni szańców była niezabudowana[3][4].
Najwięcej takich budowli znaleziono na obszarze południowych Niemiec i Austrii – ok. 250, około 30 koncentruje się nad dolną Sekwaną, ok. 10 znajduje się na terenie Czech[5]. Jeden, jeszcze nie przebadany obiekt, znajduje się na Morawach w miejscowości Ludéřov.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Venclová, N. Archeologie pravěkých Čech 7 - Doba Laténská, s.35, Praha 2008
- ↑ Friedrich Schlette, Celtowie, Sława Lisicka (tłum.), Bożena Wierzbicka (tłum.), Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 137–138, ISBN 83-218-0633-3, OCLC 749147360.
- ↑ Náboženství Keltů: Posvátná místa. Archeolog. cz: Katalog archeologických památek na území ČR [online]. 2009, 25.6. [cit. 2012-05-09]. Dostupné z: http://www.archeolog.cz/encyklopedie/keltske-nabozenstvi/
- ↑ Friedrich Schlette, Celtowie, Sława Lisicka (tłum.), Bożena Wierzbicka (tłum.), Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 138–139, ISBN 83-218-0633-3, OCLC 749147360.
- ↑ Friedrich Schlette, Celtowie, Sława Lisicka (tłum.), Bożena Wierzbicka (tłum.), Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 137, ISBN 83-218-0633-3, OCLC 749147360.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jana Čižmářová: Encyklopedie Keltů na Moravě a ve Slezsku, Praha, 2004, s. 48.
- Friedrich Schlette, Celtowie, Sława Lisicka (tłum.), Bożena Wierzbicka (tłum.), Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 137–141, ISBN 83-218-0633-3, OCLC 749147360.
- Jiří Waldhauser: Encyklopedie Keltů v Čechách, Praha, 2001, s. 96–98.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Viereckschanze - Skřipel, Osov
- Kelten in Bayern: Karte der Keltenschanzen südlich München. oberhaching.webkonzil.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-30)].. webkonzil.de
- Viereckschanzen. Kelten-Info-Bank