Drugie studium kobiety
| |||
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Typ utworu | |||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język | |||
| Data wydania |
1842 | ||
| Pierwsze wydanie polskie | |||
| Przekład | |||
| |||
Drugie studium kobiety (oryg. fr. Autre étude de femme) – powieść Honoriusza Balzaka, opublikowana po raz pierwszy w 1842.
Okoliczności powstania utworu[edytuj | edytuj kod]
Drugie studium kobiety ma strukturę powieści epizodycznej. Prolog pochodzi z Rozmowy pomiędzy jedenastą a północą (Une conversation entre onze heures et minuit) z 1832 roku. Opowiadanie de Marsaya zostało opublikowane w L’Artiste pomiędzy 21 a 28 marca 1842 roku pod tytułem Scena z buduaru (Une Scène de boudoir). Sekwencja na temat Kobiety jak należy (La Femme comme il faut) pochodzi ze zbioru Les Français peints par eux-mêmes, który ukazał się w maju 1839. Interwencja Canalisa została przepisana bez zmian z tekstu pochodzącego z 1832 roku. Kochanka naszego pułkownika (La Maîtresse de notre colonel) pochodzi ze zbioru Contes Bruns (1832), choć swój tytuł uzyskała dopiero w 1834. Budująca historia o śmierci hrabiny de Berret La Grande Bretèche pochodzi również z Contes Bruns[1].
Treść[edytuj | edytuj kod]
Na raucie u Felicyty des Touches spotyka się grupa bywalców salonów paryskich, będących jednocześnie głównymi bohaterami Komedii ludzkiej: markiza d’Espard, generał de Montriveau, lord i lady Dudley, dziennikarz Blondet, poeta Canalis, lekarz Horacy Bianchon, malarz Józef Bridau, baronostwo de Nucingen, księżna de Cadignan, hrabina de Serisy, Henri de Marsay. Gospodyni prosi każdego o opowiedzenie dowolnej historii. De Marsay wspomina swoją pierwszą miłość i zawód uczuciowy, który zmienił go w nieczułego dandysa. Delfina de Nucingen wspomina, jak sama padła ofiarą jego zalotów. De Montriveau wstrząsająco opisuje odwrót armii napoleońskiej z Rosji. Blondet, zwracając się do gospodyni, tłumaczy, jak powinna zachowywać się kobieta i w jakich wypadkach można zaakceptować inne postępowanie. Wreszcie Bianchon opowiada historię hrabiny de Merret i jej hiszpańskiego kochanka, zamurowanego żywcem przez zazdrosnego męża.
Cechy utworu[edytuj | edytuj kod]
Dzieło stanowi eksperyment formalny (roman à episodes), pogłębiający charakterystykę bohaterów (wszyscy oni pojawiają się w wielu innych utworach Komedii ludzkiej) poprzez ukazanie nieznanych wcześniej szczegółów ich biografii oraz ich prezentację z ich własnego punktu widzenia. Materiał zawarty w utworze został następnie wykorzystany w innych utworach (m.in. opowiadaniu Żegnaj). Równocześnie dzieło, poprzez opis spotkania salonowego i wypowiedź Blondeta o kobietach wpisuje się w motyw przewodni Komedii ludzkiej – przedstawienie obyczajów epoki autora. Dla badaczy twórczości Balzaka Drugie studium kobiety jest przede wszystkim cennym świadectwem dotyczącym procesu tworzenia przez niego powieści – pisania fragmentami, mnogości konceptów artystycznych, a niekiedy, pod wpływem czynników pozaliterackich, łączenia kilku odległych myśli w jednym utwór (co nie przekreślało możliwości wykorzystania ich ponownie)[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Schuerewegen ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Franc Schuerewegen: Autre etude de femme. [w:] Balzac. La Comédie humaine. Edition critique en ligne. [on-line]. [dostęp 2011-04-03]. (fr.).
- Honoriusz Balzac: Komedia ludzka. T. 5. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1958.