Dwór w Szalowej
.jpg) Elewacja południowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Szalowa 1, 38-331 Szalowa |
| Rozpoczęcie budowy |
około 1730 |
| Ukończenie budowy |
około 1740 |
| Ważniejsze przebudowy |
koniec XIX w.,początek XX w. |
| Pierwszy właściciel |
Kazimierz Jordan |
| Kolejni właściciele |
Skrzyńscy, Rylscy |
Położenie na mapie Polski  | |
 49°40′49,6″N 21°00′49,6″E/49,680444 21,013778
| |
Dwór w Szalowej – drewniany dwór szlachecki znajdujący się we wsi Szalowa w woj. małopolskim, w powiecie gorlickim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia dworu w Szalowej sięga pierwszej połowy XVIII w. Powstał prawdopodobnie z inicjatywy Kazimierza Jordana, podczaszego krakowskiego, którego rodzina weszła w posiadanie części wsi już w XVI w. Jordanowie mieszkali początkowo w w dworku położonym na pograniczu z Polną i po jego pożarze przenieśli się do Szalowej. Pod koniec XVIII w. lub na początku kolejnego stulecia, prawdopodobnie drogą koligacji rodzinnych majątek przeszedł na własność Skrzyńskich, a potem ich spadkobierców. Około 1890 dwór był własnością Salomei Nowakowej, a później Sydonii Rylskiej zamężnej z Emilem Ścibor-Rylskim. Po śmierci Sydonii, pod koniec lat 20. XX w. dobra odziedziczył jej syn Marian Ścibor-Rylski. Majątek liczył wtedy 385 ha. Rylski stopniowo parcelował go, a resztówkę zapisał żonie Rozalii. Zmarł w 1964. W latach 80. XX w. Rozalia w zamian za dożywotnią rentę zapisała posiadłość ojcu obecnej właścicielki[1][2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Obecny wygląd dworu znacznie odbiega od jego pierwotnego charakteru. Dwór został radykalnie zmodernizowany i przedłużony. Pod koniec XIX w. przebudowano jego część zachodnią i dobudowano do dziś istniejącą werandę. Wkrótce część wschodnia otrzymała nowe wejście. Natomiast frontowy (północny) czterokolumnowy ganek nakryty dwuspadowym daszkiem oraz przeszklona drewniana weranda od południa dodana została przez Mariana Rylskiego na początku XX w. lub w okresie międzywojennym[1][2].
Dwór to budynek drewniany, o konstrukcji zrębowej, parterowy, z czterokolumnowym portykiem od północy. Dach czterospadowy. Przed fasadą dworu znajduje się owalny podjazd. W otoczeniu dworu drewniane zabudowania gospodarcze (oficyna, spichlerz, stodoła), park z resztkami starodrzewu i dworski staw gospodarczy. Pomiędzy dworem a stawem niewielka kapliczka z figurą przedstawiającą św. Jana Nepomucena[3][4].
-
Widok ogólny -
Elewacja północna -
Oficyna
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Marianna Rińska: Dwory Małopolski. Historia i współczesność. Tom III. Instytut Kultury Województwa Małopolskiego, Nowy Sącz 2014, s. 175. ISBN 978-83-63341-17-6.
- ↑ a b Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012, s. 439. ISBN 978-83-7510-597-1.
- ↑ Dwór w Szalowej [online], malopolska.szlaki.pttk.pl (pol.).
- ↑ Szalowa – dwór i stawy [online], Szalowa.pl (pol.).