Elastooptyka
Elastooptyka – zespół metod doświadczalnych do badań stanu naprężeń i odkształceń w ciałach bezpostaciowych[1], normalnie izotropowych (m.in. szkło, poli(metakrylan metylu), szkliwa, polimery, celuloid[1]), wykazujących pod obciążeniem właściwości anizotropowe, przejawiające się m.in. dwójłomnością optyczną. Pod wpływem naprężeń (jednokierunkowe rozciąganie lub jednostronne ściskanie) materiały te nabierają cech optycznych kryształu jednoosiowego o osi optycznej skierowanej równolegle do kierunku rozciągania lub ściskania. Podczas bardziej skomplikowanych deformacji (np. dwustronne rozciąganie) próbka staje się optycznie dwuosiowa. Przy oświetleniu światłem spolaryzowanym, w wyniku zjawiska dwójłomności następuje rozszczepienie światła na dwie składowe i pojawienie się prążków interferencyjnych, tworzących dwa charakterystyczne rodzaje linii: izokliny i izochromy. Na ich podstawie możliwe jest wyznaczenie naprężeń w dowolnym punkcie ciała[2][3].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Elastooptyka znajduje zastosowanie przy badaniu naprężeń w częściach maszyn o skomplikowanych kształtach – ich modele są wykonywane z przezroczystego materiału o właściwościach elastooptycznych[1]. Elastooptykę wykorzystuje się także do wykrywania szkodliwych naprężeń w przedmiotach szklanych i do badania struktur polimerów.
Przebieg badania[edytuj | edytuj kod]
Zwykle płaski model badanego obiektu, wykonany z materiału przeźroczystego, izotropowego i wykazującego własności wymuszonej anizotropii optycznej umieszcza się w tak zwanym polaryskopie, gdzie odpowiednio się go obciąża i przepuszcza przez niego strumień spolaryzowanego światła. Rezultatem jest obraz izoklin i izochrom związanych ze stanem naprężeń i ich rozkładem.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Leksykon naukowo-techniczny, wyd. 5, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2001, s. 210, ISBN 83-204-2571-9.
- ↑ elastooptyka, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-06-14].
- ↑ Encyklopedia fizyki. T. 1: A-K. Warszawa: PWN, 1972, s. 462.