Fuzaryjne więdnięcie pomidora

Fuzaryjne więdnięcie pomidora lub fuzarioza zgorzelowa pomidora – grzybowa choroba pomidorów wywołana przez Fusarium oxysporum. Występuje głównie przy uprawie pomidorów pod osłonami. Należy do grupy chorób zwanych fuzariozami.

Objawy

U porażonych roślin następuje zahamowanie wzrostu, żółknięcie i zamieranie liści. Przy wysokiej temperaturze, zwłaszcza w słoneczne dni, rośliny więdną. Więdnięcie to nie jest jednak spowodowane brakiem wody, gdyż rosnące w pobliżu zdrowe pomidory nie więdną. Gdy choroba jest zaawansowana, porażone rośliny mimo podlewania nie odzyskują już turgoru. Na pędach porażonych roślin występują ciemne smugi, a kora na szczytach pędów pęka. W miejscach tych często występują sporodochia z zarodnikami grzyba. Stanowią one bardzo charakterystyczne dla tej choroby oznaki etiologiczne. Drugą charakterystyczną dla tej choroby cechą jest widoczna na przekroju pędu ciemna barwa wiązek przewodzących.

Epidemiologia

Patogen przezimowuje w postaci grzybni na pozostałych w glebie resztkach pędów pomidora oraz w mikrokonidiach na nasionach pomidora. Wytwarza też przetrwalnikowe chlamydospory, które w glebie kiełkują. Zakażenie pomidorów następuje głównie w glebie przez korzenie. W zainfekowanych roślinach grzybnia patogenu rozwija się w wiązkach przewodzących, zajmując całą ich długość. Wydziela przy tym metabolity: kwas fuzariowy, lykomarazminę i wazyfuskarynę. Reagując na te substancje, roślina pomidora wytwarza zatyczki tylozowe, które stopniowo zamykają naczynia. Początkowo utrudnia to przepływ wody przez roślinę, później niemal całkowicie go hamuje.

Ochrona

Znacznie ograniczono znaczenie tej choroby przez wprowadzenie do uprawy odmian odpornych oraz zastąpienie gleby podłożami sztucznymi, w których patogen nie może się rozwijać. Aby zlikwidować drugie jej źródło – zakażone nasiona, należy stosować zaprawianie nasion. Bardzo ważne jest też przestrzeganie zasady, by rozsadę hodować na podłożach pozbawionych patogenu. Choroba szerzy się głównie na miejscach, w których przez wiele lat uprawia się corocznie pomidory i inne rośliny z rodziny psiankowatych i dyniowatych. Nie stosuje się chemicznego zwalczania choroby na porażonych już roślinach.