Gaetano Pugnani
Gaetano Pugnani (ur. 27 listopada 1731 w Turynie, zm. 15 lipca 1798 tamże; właściwie Giulio Gaetano Gerolamo Pugnani) – włoski skrzypek i kompozytor.
Pugnani uczył się gry na skrzypcach u Giovanni Battisty Somisa i Giuseppe Tartiniego. W roku 1752 został Koncertmistrzem kapeli królewskiej w Turynie. Już przed rokiem 1760 był znany poza granicami kraju ojczystego. W roku 1754 odwiedził po raz pierwszy Paryż, bywał tam ponownie w latach 1772 i 1773. Dyrygował w Londynie w latach 1767–1769 orkiestrą King’s Theatre.
Występował w wielu miastach Europy, m.in. w Paryżu i Londynie, uznawany za jednego z najlepszych wirtuozów skrzypiec swoich czasów.
W roku 1770 powrócił do Turynu i zajął się pracą pedagogiczną. Do jego uczniów należał Giovanni Battista Viotti (1755-1824), który w drukowanych kompozycjach zaznaczał, że jest „uczniem słynnego Pugnaniego”.
Objąwszy w roku 1776 stanowisko dyrygenta kapeli królewskiej w Turynie, zajął się również kompozycją, co nie przyćmiło jednak jego sławy jako wirtuoza skrzypiec.
Wraz ze swoim uczniem Viottim odbył w latach 1780-1782 tournée koncertowe przez Szwajcarię, Drezno, Warszawę i Petersburg. W Petersburgu pozostał dłużej i tam rozstał się z Viottim.
Pugnani był znany ze znakomitej techniki i mocnego brzmienia ("arco magno").
Skrzypek i kompozytor austriacki Fritz Kreisler (1875-1962) skomponował utwór "Preludium, Allegro i Tempo di Minuetto w stylu Gaetano Pugnaniego". Początkowo utwór uchodził za oryginalne dzieło Pugnaniego, dopiero w roku 1935 Fritz Kreisler przyznał się do jego autorstwa.
Dzieła
- 6 sonat op.3 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk Paryż 1760)
- 6 sonat op.7 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk London 1770)
- 6 sonat op.8 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk Amsterdam 1774)
- 6 sonat a tre op.1 (Pierwodruk Paryż 1754)
- 6 sonat a tre op.2 (Pierwodruk Londyn 1765)
- 6 duetów op.4 (Pierwodruk Londyn 1770)
- Symfonie
- Poemat symfoniczny na temat Werthera Goethego
- Opery i balety
- Koncert D-dur (nieznany i niepublikowany) w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie[potrzebny przypis]
Bibliografia
- Biografia i portret
- Encyklopedia Muzyki PWN pod red. A. Chodkowskiego, Warszawa 1995, s.469, ISBN 83-01-11390-1
- ISNI: 000000008360845X
- VIAF: 17488405
- ULAN: 500189709
- LCCN: nr88003883
- GND: 122635388
- NDL: 00901993
- BnF: 147851947
- SUDOC: 080585086
- SBN: SBLV315965
- NLA: 35732402
- NKC: jn20020215002
- BNE: XX1728957
- NTA: 145327183
- BIBSYS: 5067400
- CiNii: DA10722431
- Open Library: OL5418147A
- PLWABN: 9810639071405606
- NUKAT: n2003044405
- J9U: 987007266740205171
- PTBNP: 1172728
- LNB: 000117021
- BNA: 000023343
- LIH: LNB:qF1;=BO
- RISM: people/30002608
- WorldCat: lccn-nr88003883