Gaetano Pugnani

Gaetano Pugnani

Imię i nazwisko	Giulio Gaetano Gerolamo Pugnani
Data i miejsce urodzenia	27 listopada 1731 Turyn
Pochodzenie	włoskie
Data i miejsce śmierci	15 lipca 1798 Turyn
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa, muzyka klasycystyczna
Zawód	kompozytor, skrzypek

Karykatura Riedla

Gaetano Pugnani, właśc. Giulio Gaetano Gerolamo Pugnani (ur. 27 listopada 1731 w Turynie, zm. 15 lipca 1798 tamże) – włoski kompozytor i skrzypek przełomu baroku i klasycyzmu.

Życiorys

Pugnani uczył się gry na skrzypcach u Giovanniego Battisty Somisa i Giuseppe Tartiniego. W roku 1752 został koncertmistrzem kapeli królewskiej w Turynie. W 1754 wykonał swój koncert skrzypcowy w ramach Concert Spirituel w Paryżu i odbył pierwsze tournée koncertowe do Holandii, Anglii i Niemiec. Paryż odwiedził jeszcze ponownie w latach 1772 i 1773. Dyrygował w Londynie w latach 1767–1769 orkiestrą King’s Theatre. Występował w wielu miastach Europy, m.in. w Paryżu i Londynie, uznawany za jednego z najlepszych wirtuozów skrzypiec swoich czasów.

W roku 1770 powrócił do Turynu jako kapelmistrz opery dworskiej. Zajął się także pracą pedagogiczną. Do jego uczniów należał Giovanni Battista Viotti (1755-1824), który w drukowanych kompozycjach zaznaczał, że jest „uczniem słynnego Pugnaniego”. Objąwszy w roku 1776 stanowisko dyrygenta kapeli królewskiej w Turynie, zajął się również kompozycją, co nie przyćmiło jednak jego sławy jako wirtuoza skrzypiec. Wraz ze swoim uczniem Viottim odbył w latach 1780-1782 tournée koncertowe przez Szwajcarię, Drezno, Warszawę i Petersburg. W Petersburgu pozostał dłużej i tam rozstał się z Viottim. Pugnani był znany ze znakomitej techniki i mocnego brzmienia („arco magno”).

Skrzypek i kompozytor austriacki Fritz Kreisler (1875-1962) skomponował Preludium, Allegro i Tempo di Minuetto w stylu Gaetano Pugnaniego. Początkowo utwór uchodził za oryginalne dzieło Pugnaniego, dopiero w roku 1935 Fritz Kreisler przyznał się do jego autorstwa.

Dzieła

• 6 sonat op. 3 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk Paryż 1760)
• 6 sonat op. 7 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk London 1770)
• 6 sonat op. 8 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk Amsterdam 1774)
• 6 sonat a tre op. 1 (Pierwodruk Paryż 1754)
• 6 sonat a tre op. 2 (Pierwodruk Londyn 1765)
• 6 duetów op. 4 (Pierwodruk Londyn 1770)
• 7 symfonii
• 9 koncertów skrzypcowych
• suita orkiestrowa Werthera wg Goethego
• opery i balety
• koncert skrzypcowy D-dur w odpisie J.J. Rousseau (nieznany i niepublikowany) w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie

Bibliografia

• Witold Dziura: Pugnani Gaetano. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 8: Pe–R część biograficzna. Kraków: PWM, 2004. ISBN 83-224-0837-4. (pol.).

• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Biografia Gaetana Pugnaniego. cph.rcm.ac.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-07)].
• Gaetano Pugnani – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project