Gebir
Gebir – epos bohaterski angielskiego poety Waltera Savage'a Landora, opublikowany w 1798[1], najdłuższe dzieło autora[2].
Gebir był pierwszym ważnym dziełem Landora[3]. Pracę nad nim poeta rozpoczął na jesieni 1796[3]. Poemat składa się z siedmiu ksiąg[4]. Liczy około 1800 linijek[4]. Częściowo utwór został napisany po łacinie[3]. W 1803 Landor opublikował pełną łacińską wersję dzieła[3]. Jakkolwiek utwór nawiązuje do tradycji greckiej sielanki[3], akcja osadzona została w scenerii orientalnej. Tematem eposu jest wyprawa hiszpańskiego króla Gebira na Egipt. Atakując to państwo, władca wypełniał przysięgę z czasów dzieciństwa[3]. Bohater na końcu ginie z rąk piastunki egipskiej królowej, Charoby[3]. Kobieta jest nieświadoma faktu, że władczyni zakochała się w najeźdźcy. Poemat został napisany wierszem białym[3][4] (blank verse), czyli nierymowanym pentametrem jambicznym, to znaczy sylabotonicznym dziesięciozgłoskowcem, w którym akcenty padają na parzyste sylaby wersu. Ten rodzaj wiersza, wprowadzony w XVI wieku przez Henry'ego Howarda, hrabiego Surrey, bardzo często pojawia się w literaturze angielskiej jako tworzywo wielkich eposów, między innymi dzieł Johna Miltona, Johna Keatsa i Edwin Atherstone'a, jak też Alfreda Tennysona i Roberta Browninga. Występował też w dramacie elżbietańskim u Thomasa Kyda i Williama Szekspira. Sam poeta napisał o wyborze formy wierszowej we wstępie do pierwszego wydania poematu: I have written in blank verse because there never was a poem in rhyme that grew not tedious in a thousand lines. Na ten fakt zwrócił uwagę William Bradley, autor monografii o wczesnej twórczości Landora[5].
- I sing the fates of Gebir. He had dwelt
- Among those mountain-caverns which retain
- His labours yet, vast halls and flowing wells,
- Nor have forgotten their old master’s name
- Though severed from his people here, incensed
- By meditating on primeval wrongs,
- He blew his battle-horn, at which uprose
- Whole nations; here, ten thousand of most might
- He called aloud, and soon Charoba saw
- His dark helm hover o’er the land of Nile,
- What should the virgin do? should royal knees
- Bend suppliant, or defenceless hands engage
- Men of gigantic force, gigantic arms?
Początkowo utwór przeszedł bez echa. Ukazał się jako anonimowa broszura. Jednym z pierwszych nabywców książki Landora był Robert Southey, jeden z "Poetów jezior". Southey zadedykował swój epos The Curse of Kehama Landorowi jako autorowi Gebira[4].
Pod względem wersyfikacyjnym, jak również leksykalnym i w zakresie obrazowania w utworze można zauważyć wyraźny wpływ Miltona. W czasach, kiedy powstał i został wydany, poemat Landora uchodził za trudny i niezrozumiały[4]. Było tak między innymi dlatego, że opisana w nim historia nie była powszechnie znana, jak w przypadku eposów opartych na Biblii albo popularnych legendach.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Landor, Walter Savage. gutenberg.czyz.org. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
- ↑ Walter Savage Landor, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-08-31] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Walter Savage Landor 1775–1864. poetryfoundation.org. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
- ↑ a b c d e Hermann Fischer: Romantic Verse Narrative: The History of a Genre. Tłum. Sue Bollans. books.google.pl, 1991. s. 58. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
- ↑ William Bradley: The early poems of Walter Savage Landor; a study of his development and debt to Milton. archive.org, b.r.w.. [dostęp 2017-08-22]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanley T. Williams: The Story of Gebir. jstor.org, 1921. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Walter Savage Landor: Gebir, and Count Julian. gutenberg.org. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).