Granackie Baszty
Granackie Baszty (słow. Granátové steny) – turnie wznoszące się w masywie Granatów Wielickich (Velické Granáty) w słowackich Tatrach Wysokich, w jego południowo-zachodnich ścianach.
Jest to kilka formacji skalnych niezwiązanych ze sobą granią, oddzielonych od wyższych Granackich Turni zespołem szerokich trawiasto-skalistych zachodów i półek, zwanym Granacką Ławką (Granátová lávka)[1]. Granackie Baszty opadają do Doliny Wielickiej wysokimi, niemal pionowymi ścianami, są natomiast w większości niezbyt wybitne i łatwo dostępne od strony szerokich przełączek, przez które prowadzi Granacka Ławka[2].
Kolejno od północnego zachodu w masywie Granackich Baszt wznoszą się[1][2]:
- Zwalista Baszta (Weszterova stena, ok. 2285 m) – w prawym filarze południowo-zachodniej ściany Zwalistej Turni (Westerov štít), oddzielona od niej Zwalistym Przechodem – położona zatem już poza właściwą częścią Granatów Wielickich, zaliczana jednak do Granackich Baszt z powodu podobnego charakteru,
- Podufała Baszta (Opálová stena, 2285 m) – w południowo-zachodnim żebrze Rogatej Turni, poniżej Podufałej Turni, oddzielona od niej Podufałym Przechodem,
- Wielka Granacka Baszta (Granátová stena, ok. 2245 m) – w zachodnim żebrze Wielkiej Granackiej Turni, oddzielona od niej Wyżnim Granackim Przechodem,
- Mała Granacka Baszta (Granátová vežička) – w widłach Dwoistego Żlebu, oddzielona od Wielkiej Granackiej Turni Niżnim Granackim Przechodem,
- Wielicka Baszta (Velická stena, ok. 2230 m) – w południowo-zachodnim żebrze Dwoistej Turni, oddzielona od niej Dwoistym Przechodem.
Granackie Baszty porozdzielane są od siebie trzema głębokimi żlebami, rozszerzającymi się na wysokości Granackiej Ławki w obszerne kotły. Są to[3]:
- Kwietnikowy Żleb (Kvetnicový žľab) i Kwietnikowy Kocioł (Kvetnicový kotol) – pomiędzy Zwalistą Basztą a Podufałą Basztą,
- Granacki Żleb (Granátový žľab) i Granacki Kocioł (Granátový kotol) – pomiędzy Podufałą Basztą a Wielką Granacką Basztą,
- Dwoisty Żleb (Dvojitý žľab) i Dwoisty Kocioł (Dvojitý kotol) – pomiędzy Wielką Granacką Basztą a Wielicką Basztą.
Wszystkie te żleby opadają do środkowego piętra Doliny Wielickiej (Velická dolina), jednej z mniejszych tatrzańskich dolin walnych. U podnóża wysokich ścian Granackich Baszt biegnie zielony szlak turystyczny, prowadzący znad Wielickiego Stawu na przełęcz Polski Grzebień[3]. Same Granackie Baszty są niedostępne dla turystów, stanowią natomiast atrakcyjny teren dla taterników – od strony Doliny Wielickiej na ich wierzchołki prowadzi szereg dróg o dużym stopniu trudności. Wejścia nimi mogą być przedłużane drogami prowadzącymi na Granackie Turnie[2]
Nazwa Granackich Baszt i całych Granatów Wielickich związana jest z kamieniami półszlachetnymi – granatami, które występowały dawniej licznie pod ścianami grzbietu od strony Doliny Wielickiej[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 381-382. ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b c Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XIII. Litworowy Szczyt – Staroleśna Szczerbina. Warszawa: Sport i Turystyka, 1967, s. 162-250.
- ↑ a b Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 141. ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.