Granat R-42 Sidolówka
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Przeznaczenie |
zaczepny |
| Data konstrukcji |
1942 |
| Lata produkcji |
1942 – 1945 |
| Dane techniczne | |
| Wysokość |
150-165 mm |
| Średnica |
55 mm |
| Masa |
0,31 kg |
| Typ zapalnika |
tarciowy |
| Opóźnienie |
4,5 s |
| Użytkownicy | |
| Polskie Państwo Podziemne | |
Granat R-42[1] (Sidolówka[2]) – polski ręczny granat zaczepny produkowany w warunkach konspiracyjnych przez wytwórnie Armii Krajowej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ręczny granat zaczepny Sidolówka został skonstruowany w 1942 roku przez Władysława Pankowskiego ps. „Władysław” – pirotechnika pracującego przed wybuchem II wojny światowej w Wytwórni amunicji nr 1 w forcie Bema w Warszawie[2]. Granat oznaczono jako R-42, lecz przyjęła się nazwa Sidolówka od kształtu korpusu podobnego do puszki od „Sidolu” (popularny przed wojną środek do czyszczenia okuć i wyrobów chromowanych oraz mosiężnych)[2].
Granat ten był produkowany od drugiej połowy 1942 roku. Początkowo w Warszawie[2], a później także w Krakowie i we Lwowie. Nie można wykluczyć, że granaty te były także produkowane w Lublinie[1]. Zapalnik granatu skonstruował w 1942 Władysław Pankowski. Zastępcą szefa Produkcji Konspiracyjnej do spraw granatów ręcznych (głównie „Sidolówek”) był inż. Stefan Dąbrowski ps. „Stanisław”, a organizatorem i szefem zespołu produkcji spłonek pobudzających do tego granatu działającego w Rembertowie i Warszawie od marca 1943 do lipca 1944 (w tym okresie wyprodukowano 200 291 sztuk spłonek) był kpr. pchor. Kazimierz Pułaczewski ps. „Skiba”. W okresie powstania produkcja granatów „Sidolówka” napełnianych trotylem była prowadzona pod kierunkiem inż. Józefa Michałowskiego ps. „Trzaska” w gmachu sądów na ul. Ogrodowej w Warszawie[2].
Łącznie wyprodukowano ponad 350 000 sztuk tego granatu[1].
Opis konstrukcji
[edytuj | edytuj kod]Granat Sidolówka był ręcznym granatem zaczepnym. Korpus stanowiła metalowa puszka, przypominająca puszkę do płynu „Sidol” do czyszczenia metalu. Miał on średnicę 55 mm i wysokość 150-165 mm. Wybuch powodował zapalnik tarciowy P-42 o czasie zwłoki 4,5 s.[2]
| j.m | parametr | |
|---|---|---|
| Czas opóźnienia | sek. | 4–4,5 |
| Zasięg | m | >10 |
| Masa całkowita | kg | 0,31 |
| Ładunek wybuchowy | kg | 0,15 |
| Wysokość płaszcza | mm | 150–165 |
| Średnica płaszcza | mm | 55 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Tomasz Sałaciński. Selected aspects of undercover production of explosives and explosive devices in 1939-1945 Wybrane aspekty konspiracyjnej produkcji materiałów i wyrobów wybuchowych w latach 1939-1945. „Materiały Wysokoenergetyczne”. 10 (147), s. 147-176, 2018. Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Przemysłu Organicznego. DOI: 10.22211/matwys/0171. ISSN 2083-0165. (ang.).
- ↑ a b c d e f Jerzy Modrzejewski. Służba uzbrojenia w konspiracji i w Powstaniu Warszawskim. „Problemy Techniki Uzbrojenia”. 43 (130), s. 7-24, 2014. Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia. ISSN 1230-3801. (pol.).
