Hawulti
,_stele_axumita_05.JPG)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Typ obiektu |
obelisk |
| Całkowita wysokość |
5,5 m |
| Data budowy |
III lub IV wiek n.e. |
Położenie na mapie Erytrei  | |
| 14,674722°N 39,424722°E/14,674722 39,424722 | |
Hawulti – obelisk pochodzący z wczesnego okresu starożytnego państwa Aksum (III lub IV wiek n.e.), zlokalizowany na stanowisku archeologicznym Matara (Erytrea). Obelisk jest najstarszym znanym obiektem, na którym zostały umieszczone inskrypcje w języku gyyz[1].
Mierzy on 5,5 m wysokości, w jego górnej części zostały wyryte tarcza słoneczna i Księżyc. Edward Ullendorff przypisał te symbole bogini słońca Šamaš i bogowi księżyca Sinowi. Powyższe symbole oraz brak znaków samogłosek w inskrypcji języka gyyz pozwalają datować jego powstanie na około IV wiek n.e.[2] Fragment, na którym zostały umieszczone inskrypcje, ma około 1 m szerokości[1]. Według legendy inskrypcja została umieszczona na polecenie Króla Ageza dla uczczenia pamięci dzielnych przodków[3].
Obelisk został odkryty przez zespół pod kierownictwem niemieckiego orientalisty Enno Littmanna w trakcie niemieckiej ekspedycji do Aksum (Etiopia) w 1906 roku[4]. W trakcie prac archeologicznych w wyniku przesuwania złamał się na pół. Naprawa została dokonana przez włoski rząd kolonialny poprzez umieszczenie w obelisku dwóch żelaznych prętów[4]. Obelisk został ponownie uszkodzony przez wojsko etiopskie w trakcie trwania wojny erytrejsko-etiopskiej w maju 2001[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Edward Ullendorff: The Obelisk of Matara. Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, 1951. [dostęp 2016-01-17]. (ang.).
- ↑ Edward Ullendorff: The Obelisk of Matara. Cambridge University Press, 1951, s. 28.
- ↑ Winta Woldeyesus: Hidden Treasures Of A Young Nation. 2010. [dostęp 2016-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-27)]. (ang.).
- ↑ a b Edward Ullendorff: The Obelisk of Matara. Cambridge University Press, 1951, s. 26.
- ↑ Ethiopian Army Destroys World Heritage. Hartford-hwp.com. [dostęp 2016-01-17]. (ang.).