Holsza

Holsza (Holszan^[1], Zbolsza^[2], Hołszys, Olsza^{[potrzebny przypis]}) − legendarny książę, syn wielkiego księcia litewskiego Romana, założyciel Holszan^[3] i zamku w Rokunciszkach^[4]. Według legend, od Holszy wywodzi swoje pochodzenie ród Holszańskich.

Legenda[edytuj | edytuj kod]

Opierając się na informacjach zawartych w Kronice Bychowca, udziałem Holszy miała być część kraju po lewym brzegu rzeki Wili, gdzie zbudował miasto i zamek Holszany, znane również jako Olszany. Kronika podaje, że Holsza podczas polowań w okolicznych puszczach, zauważył dogodne miejsce na wzgórzu nad rzeką i wzniósł drugi zamek, również nazwany Holszany^[5].

Holsza Romuntowicz zostawić miał dwóch synów. Pierwszym miał być niejaki Mindowe, namiestnik w Kijowie, żyjący za czasów Gedymina około 1325 roku, drugi Olgimunt, historyczny protoplasta rodu Holszańskich którego synem miał być Jan (Iwan), zwany po ojcu Olgimuntowiczem. Nazwa Olgimuntowicz pozostała odtąd jako przydomek rodziny. Pisał się także z Holszan lub też z niemieckiego de Galschan, od niego też poczynamy dzieje tej rodziny^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Narbutt 1846 ↓, s. 11.
↑ Ślizień 1878 ↓, s. 9.
↑ Wielkiego Księstwa Litewskiego i Zmódzkiego kronika (Kodeks Olszewski z 1550) podaje legendę o założeniu Holszan w brzmieniu: A czwarti brat iego, Olssa, przeszedwssi rzeką Velyą, i naszedl gorą krasną miedzi gorami nath rzeką Vilną w mili od vscya rzeki Vielyey, gdzie wpadiva w rzeką Vielyą, przeciw Rakunciszek, vczinil zamek i nazovie go imieniem swoym Olszany. I nieviele żiwssi tam, ieżdzącz od tey w lovi w pusczą za dziesiącz mil od tego zamku swego, i naydzie gorą krasna i rowninami vielkiemi obiegła i okwitosciami napełnioną, i spodobało się iemv tam, i on tam posiedlil się i na tey gorze vczinil zamek nad rzeką Korabiem, i przeniesie się od tey, i tam pocznie panovacz, i nazovie się xiędzem Olszanskim.
↑ Maciej Stryjkowski. Kronika polska, litewska, żmódzka i wszystkiéj Rusi. T. 1, Warszawa, 1846.
↑ KazimierzK. Pułaski KazimierzK., Szkice i poszukiwania historyczne, nakład J.K. Żupańskiego i K.J. Heumanna, 1887, s. 260 [dostęp 2023-06-10] (pol.).
↑ KazimierzK. Pułaski KazimierzK., Szkice i poszukiwania historyczne, nakład J.K. Żupańskiego i K.J. Heumanna, 1887, s. 260 [dostęp 2023-06-10] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

TeodorT. Narbutt TeodorT., Kronika Litewska, Sporządzone 15.12.1834 w Szawrach, Wilno: Ruben Rafałowicz, 1846, s. 98 .
AntoniA. Ślizień AntoniA., Litwa do Unii Lubelskiej, Poznań: Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, 1878, s. 57 .

[CITEREFNarbutt184611-1] Narbutt 1846 ↓, s. 11.

[CITEREFŚlizień18789-2] Ślizień 1878 ↓, s. 9.

[3] Wielkiego Księstwa Litewskiego i Zmódzkiego kronika (Kodeks Olszewski z 1550) podaje legendę o założeniu Holszan w brzmieniu: A czwarti brat iego, Olssa, przeszedwssi rzeką Velyą, i naszedl gorą krasną miedzi gorami nath rzeką Vilną w mili od vscya rzeki Vielyey, gdzie wpadiva w rzeką Vielyą, przeciw Rakunciszek, vczinil zamek i nazovie go imieniem swoym Olszany. I nieviele żiwssi tam, ieżdzącz od tey w lovi w pusczą za dziesiącz mil od tego zamku swego, i naydzie gorą krasna i rowninami vielkiemi obiegła i okwitosciami napełnioną, i spodobało się iemv tam, i on tam posiedlil się i na tey gorze vczinil zamek nad rzeką Korabiem, i przeniesie się od tey, i tam pocznie panovacz, i nazovie się xiędzem Olszanskim.

[4] Maciej Stryjkowski. Kronika polska, litewska, żmódzka i wszystkiéj Rusi. T. 1, Warszawa, 1846.

[:0-5] KazimierzK. Pułaski KazimierzK., Szkice i poszukiwania historyczne, nakład J.K. Żupańskiego i K.J. Heumanna, 1887, s. 260 [dostęp 2023-06-10] (pol.).

[:02-6] KazimierzK. Pułaski KazimierzK., Szkice i poszukiwania historyczne, nakład J.K. Żupańskiego i K.J. Heumanna, 1887, s. 260 [dostęp 2023-06-10] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]