Incydent Tapani
Incydent Tapani[a] lub incydent Sairai-an (chiń. 西來庵事件 Xilai’an shijian lub 噍吧哖事件 Jiaobanian shijian; tajw. 噍吧哖事件 Ta-pa-nî sū-kiāⁿ, jap. 西来庵事件 Sairai-an jiken) – antyjapoński zryw powstańczy w południowej części Tajwanu[1], trwający od lipca 1915 do kwietnia 1916.
W lipcu 1915 w świątyni Xilai’an pod Tainanem Yu Qingfang wydał odezwę wzywającą do walki z panowaniem japońskim. Odwoływał się w niej do tradycji dynastii Ming i millenarystycznych sekt buddyjskich, ogłaszając powstanie Królestwa Wdzięczności Wielkim Mingom (大明慈悲國; Da Ming Cibeiguo)[2]. W wyniku przeprowadzonych przez spiskowców po tym wydarzeniu ataków na posterunki policji zginęło około 30 funkcjonariuszy. Działania te zakończyły się jednak tylko połowicznym sukcesem, bowiem powstańcy musieli uchodzić w góry. Dopiero następna ich większa akcja zakończyła się sukcesem (zdobyto policyjny budynek w Jiaobanian). Ostatecznie uczestników rebelii zmuszono do poddania się, używając artylerii oraz stosując obietnice niestosowania sankcji karnych. Sam Yu Qingfang został schwytany przez Japończyków już 22 sierpnia 1915 roku[3]. Uwięziono łącznie 1957 uczestników zrywu, z czego 886 otrzymało wyroki śmierci. 96 skazanych zostało straconych, pozostałych objęto amnestią z okazji intronizacji cesarza Yoshihito[4].
Przez kilka miesięcy walkę kontynuował jeszcze Jiang Ding, który ostatecznie również został ujęty i postawiony przed sądem. W jego procesie wydano 37 wyroków śmierci. Incydent Tapani był ostatnim z serii zbrojnych zrywów Hanów przeciwko japońskiemu panowaniu; kolejne powstania wszczynali już tylko Aborygeni tajwańscy[5].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tapani to wymowa nazwy miejscowości Jiaobanian (噍吧哖) w języku tajwańskim.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Xiaokun Song: Between civic and ethnic: the transformation of Taiwanese nationalist ideologies (1895-2000). Brussels: Vubpres, 2011, s. 90. ISBN 978-90-5487-575-8.
- ↑ Taisheng Wang: Legal reform in Taiwan under Japanese colonial rule, 1895-1945: the reception of western law. Seattle: University of Washington Press, 2000, s. 112. ISBN 978-0-295-97827-7.
- ↑ Mei-ling T. Wang: The dust that never settles: the Taiwan independence campaign and U.S.-China relations. Lanham: University Press of America, 2010, s. 54. ISBN 978-0-7618-1405-4.
- ↑ Encyklopedia historyczna świata. T. X. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 2002, s. 163. ISBN 83-85909-72-9.
- ↑ Steven Crook: Taiwan: The Bradt Travel Guide. Chalfont St. Peter: Bradt Travel Guides, 2010, s. 16. ISBN 978-1-84162-330-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Roman Sławiński: Historia Tajwanu. Warszawa: Elipsa, 2001. ISBN 83-7151-477-8.