Języki bantu B

Języki bantu B – grupa geograficzna języków bantu z wielkiej rodziny języków nigero-kongijskich. Swoim zasięgiem obejmują Gabon, Kongo i Republikę Środkowoafrykańską^[1].

Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawiono klasyfikację języków bantu B według Guthriego^[2]^[3] zaktualizowaną przez J.F. Maho^[4]^[5]^[a]. Klasyfikacja Ethnologue bazuje na klasyfikacji Guthriego, jednak odbiega od niej znacznie, m.in. stosuje inny kod – trzyliterowy oparty na ISO 639 i inaczej grupuje języki^[6]^[7].

B10 Języki myene[edytuj | edytuj kod]

B11 myene

B11a mpongwe

B11b rongo – orungu

B11c galwa

B11d dyumba – adjumba

B11e nkomi

B11F ene

B20 Języki kele[edytuj | edytuj kod]

B201 ndasa – andasa

B202 sig(h)u – lisighu

B203 sama – osamayi

B204 ndambomo

B205 metombola

B21 seki(yani) – bulu, sheke

B211 molengue – balengue

B22a zachodni kele – kili

B22b ngom – ungom(o)

B22c bubi

B22D tombidi

B22E mwesa

B23 mbangwe

B24 wumbvu – wumvu

B25 kota – ikota

B251 shake – asake

B252 mahongwe

B30 języki tsogo[edytuj | edytuj kod]

B301 viya – gheviva, eviya, avias

B302 himba(ka) – ghehimba(ka), simba, (nsindak?)

B303 bongwe – ebongwe, ghebongwe

B304 pinzi – ghepinzi, apindji

B305 vove – ghevove, pove, „Bubi”

B31 język tsogo – ghetsogo, mitsogo

B32 kande – okande

B40 Języki shira-punu[edytuj | edytuj kod]

B401 bwisi

B402 varama – barama

B403 vungu – vumbu

B404 ngubi – ngove

B41 shira – sira

B411 bwali

B42 sangu – shango

B43 punu

B44 lumbu

B50 Języki nzebi[edytuj | edytuj kod]

B501 wanzi

B502 mwele

B503 vili – ibhili

B51 duma – adouma

B52 nzebi – njabi

B53 tsangi – tsengi

B60 Języki mbete[edytuj | edytuj kod]

B601 zob. B62

B602 kaning’i

B603 yangho – yongho

B61 mbete – mbere

B62 (dawn. B601) mbama – mbamba, włączając mpini

B63 nduumo – mindumbu

B70 Języki teke[edytuj | edytuj kod]

B701 tsitsege

B71 teghe – północny teke

B71a keteghe – tege-kali

B71b kateghe – Nnjining’i, nzikini

B72(a) ngungwel – ngungulu, północno-wschodni teke

B72b mpumpu

B73 zachodni teke

B73a tsaayi

B73b laali

B73c yaa – yaka

B73d tyee – tee, kwe

B74 środkowy teke

B74a njyunjyu – ndzindziu

B74b boo – boma

B75 bali, włączając teke i tio

B76 wschodni teke

B76a mosieno

B76b ng’ee

B77a kukwa

B77b fu(u)mu

B78 wuumu – wumbu

B80 Języki tende-yanzi[edytuj | edytuj kod]

B81 teine – tende

B82 boma – buma

B821 mpe – kempee

B822 nunu

B83 mfinu – funika, mfununga

B84 (dawn. B87) mpuono – mpuun, (mbuun?), (mbunda?)

B85 yans – yanzi

B85a mbiem – zachodni yans

B85b wschodni yans

B85c yeei

B85d nsong – tsong, itsong, ntsuo, „songo”

B85e mpur

B85F tsambaan

B86 di – dinga, dzing

B861 ngul, włączając ngwi

B862 lwel – kelwer

B863 mpiin – pindi

B864 zachodni ngongo

B865 nzadi

B87 zob. B84

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑
Maho zastosował następujący zapis kodu:
- Nowe dialekty języka znajdującego się już na liście Guthriego oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnej wielkiej litery alfabetu, np. B11F to nowy dialekt języka o kodzie B11, podczas gdy AB11a i A11b to dialekty umieszczone na liście przez Guthriego.
- Nowe języki oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnych cyfr, np. B211 to nowy język, najbliższy językowi o kodzie B21. Kiedy nie można było zidentyfikować pokrewieństwa z językiem z listy Guthriego, nowy język oznaczono poprzez dodanie kolejnej cyfry do kodu grupy geograficznej, np. B201 to nowy język w geograficznej grupie B20.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ M. PaulM.P. Lewis M. PaulM.P., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), B, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2015-07-30] (ang.).
↑ Malcolm Guthrie: The classification of the Bantu languages. Oxford Univerrsity Press, 1948. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
↑ Malcolm Guthrie: Comparative Bantu: an introduction to the comparative linguistics and prehistory of the Bantu languages. Gregg Press, 1967-71. (ang.).
↑ Jouni Maho: A Classification of the Bantu Languages: An Update of Guthrie's Referential System. W: Derek Nurse, Gérard Philippson: The Bantu Languages. Routledge, 2009, s. 639–651. ISBN 978-1-135-79683-9. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
↑ Jouni Filip Maho: NUGL Online The online version of the New Updated Guthrie List, a referential classification of the Bantu languages. 2009-06-04.
↑ Jouni Maho. The Bantu area: (towards clearing up) a mess. „Africa & Asia”, s. 40–49, 2001. 1. ISSN 1650-2019. (ang.).
↑ About the Ethnologue. W: Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, and Charles D. Fennig: Ethnologue: Languages of the World, Eighteenth edition. Dallas, Texas: SIL International, 2015. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).

[6] Maho zastosował następujący zapis kodu:
Nowe dialekty języka znajdującego się już na liście Guthriego oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnej wielkiej litery alfabetu, np. B11F to nowy dialekt języka o kodzie B11, podczas gdy AB11a i A11b to dialekty umieszczone na liście przez Guthriego.

Nowe języki oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnych cyfr, np. B211 to nowy język, najbliższy językowi o kodzie B21. Kiedy nie można było zidentyfikować pokrewieństwa z językiem z listy Guthriego, nowy język oznaczono poprzez dodanie kolejnej cyfry do kodu grupy geograficznej, np. B201 to nowy język w geograficznej grupie B20.

[2] Nowe dialekty języka znajdującego się już na liście Guthriego oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnej wielkiej litery alfabetu, np. B11F to nowy dialekt języka o kodzie B11, podczas gdy AB11a i A11b to dialekty umieszczone na liście przez Guthriego.

[3] Nowe języki oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnych cyfr, np. B211 to nowy język, najbliższy językowi o kodzie B21. Kiedy nie można było zidentyfikować pokrewieństwa z językiem z listy Guthriego, nowy język oznaczono poprzez dodanie kolejnej cyfry do kodu grupy geograficznej, np. B201 to nowy język w geograficznej grupie B20.

[LewisB-1] M. PaulM.P. Lewis M. PaulM.P., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), B, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2015-07-30] (ang.).

[Guthrie-2] Malcolm Guthrie: The classification of the Bantu languages. Oxford Univerrsity Press, 1948. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).

[Guthrie2-3] Malcolm Guthrie: Comparative Bantu: an introduction to the comparative linguistics and prehistory of the Bantu languages. Gregg Press, 1967-71. (ang.).

[NurseMaho-4] Jouni Maho: A Classification of the Bantu Languages: An Update of Guthrie's Referential System. W: Derek Nurse, Gérard Philippson: The Bantu Languages. Routledge, 2009, s. 639–651. ISBN 978-1-135-79683-9. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).

[Maho-5] Jouni Filip Maho: NUGL Online The online version of the New Updated Guthrie List, a referential classification of the Bantu languages. 2009-06-04.

[Maho2001-7] Jouni Maho. The Bantu area: (towards clearing up) a mess. „Africa & Asia”, s. 40–49, 2001. 1. ISSN 1650-2019. (ang.).

[Lewis2-8] About the Ethnologue. W: Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, and Charles D. Fennig: Ethnologue: Languages of the World, Eighteenth edition. Dallas, Texas: SIL International, 2015. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]