Jaskinia Berkowa
Plan jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel |
prywatny |
Długość |
54 m |
Deniwelacja |
1 |
Wysokość otworów |
420 m n.p.m. |
Wysokość otworów nad dnem doliny |
65 m |
Ekspozycja otworów |
ku wschodowi, zachodowi |
Kod |
J.Cz.III-06.05 |
Położenie na mapie gminy Kroczyce | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego | |
50°34′34″N 19°31′56″E/50,576111 19,532222 | |
Strona internetowa |
Jaskinia Berkowa – jaskinia na wzgórzu Kołoczek na Wyżynie Częstochowskiej[1]. Znajduje się we wsi Kroczyce w województwie śląskim, powiecie zawierciańskim, w gminie Kroczyce, w obrębie rezerwatu przyrody Góra Zborów[2].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia Berkowa znajduje się w skale Wielki Dziad na szczycie Kołaczka[1] Na skale tej uprawiana jest wspinaczka skalna[3]. Ma dwa otwory. Soczewkowaty otwór wschodni o szerokości około 10 m i wysokości do 3 m znajduje się pod niskim okapem poniżej poziomu terenu. W okapie są liczne krasowe jamki i wymycia. Za otworem jest niska salka, a w jej tylnej lewej części znajduje się bardzo niskie wejście do korytarza, który w środkowej części rozszerza się, tworząc salkę o wymiarach 6 × 6 m i wysokości do 8 m. W jej stropie znajdują się koliste wymycia. W końcowej części korytarza znajdują się dwa trudne zaciski. Po zachodniej stronie Wielkiego Dziada korytarz wyprowadza do studzienki, której górny otwór znajduje się pod ogromnym okapem o wysięgu około 10 m[1].
W środkowej części jaskini jest całkowicie ciemno. Namulisko jaskiniowe jest obfite i składa się z gliny i wapiennego gruzu. Jaskinia ma klimat dynamiczny, mimo sporej długości we wnętrzu skały. Spowodowane to jest jej przelotowością – dwoma otworami na przeciwległych stronach skały[1].
Historia poznania[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znana była od dawna. Po raz pierwszy opisali ją K. Mazik i J. Lorek w 1979 r., oni też opracowali jej plan. W 1978 r. J. Rudnicki badał jej wymycia pod względem geologicznym. W 2009 r. pod kątem ochrony przyrody badał ją A. Tyc, a K. Stefaniak i inni dokonali pomiarów morfometrycznych[1].
Jaskinia Berkowa bywa odwiedzana przez turystów. Mogą nią jednak przejść tylko osoby szczupłe i bez klaustrofobii. Jest w niej tylko jedna salka, w której zmieści się więcej osób i można się wyprostować, poza tym wymaga czołgania się krętym korytarzem, bez możliwości wyminięcia się, a przejście przez zaciski jest sporym obciążeniem psychicznym. W węższych miejscach brak też możliwości zawrócenia lub wycofania się. Absolutnie niewskazane jest zwiedzanie jej samemu, wskazane też jest by ktoś dla bezpieczeństwa był na zewnątrz[4].
-
Otwór wschodni
-
Otwór wschodni
-
Widok ze wschodniej salki
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Jerzy Zygmunt , Krzysztof Mazik , Jaskinia Berkowa, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2023-09-19] .
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2022-09-12] .
- ↑ Grzegorz Rettinger , Jura Północna. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2017, s. 210, ISBN 978-83-947825-0-4 .
- ↑ eXtreme – Jaskinia Berkowa – OP3687 [online] [dostęp 2023-09-19] .