Jaskinia w Mącznej Skale Mała
Plan jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel |
prywatny |
Długość |
25 m |
Deniwelacja |
1 |
Wysokość otworów |
352 m n.p.m. |
Wysokość otworów nad dnem doliny |
20 m |
Ekspozycja otworów |
ku półncnemu zachodowi |
Kod |
J.Olk.I-04.53 |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
50°09′51″N 19°49′08″E/50,164250 19,818806 | |
Strona internetowa |
Jaskinia w Mącznej Skale Mała – jaskinia w Mącznych Skałach w Dolinie Kluczwody[1] w granicach Wielkiej Wsi, w gminie Wielka Wieś w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim[2]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej wchodzący w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[3].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Myty otwór o wymiarach 2 × 2 m ma północno-zachodnią ekspozycję i znajduje się na wysokości 20 m nad dnem doliny. Znajduje się za nim myty, wysoki korytarz. W tylnej części korytarz staje się bardziej zawaliskowy, w jego stropie są liczne skały sklejone mlekiem wapiennym. W tej części od korytarza odchodzi kilka krótkich poprzecznych odgałęzień powstałych na szczelinach. W końcowej części wysokość korytarza obniża się do kilkudziesięciu cm. Za zwężeniem znajduje się końcowa salka. Od salki tej, a także od końcowego niskiego odcinka korytarza odchodzą ciasne korytarzyki łączące się z sobą w niewielkiej salce. Są one jednak dla człowieka za ciasne. W 2015 r. zamieszkane były przez borsuka, który częściowo je przysypał[1].
Jest to jaskinia krasowa utworzona w późnojurajskich wapieniach skalistych. W kilku miejscach na jej stropie są zwietrzałe polewy i zwietrzałe mleko wapienne. Namulisko składa się z rumoszu skalnego i gliny. W pobliżu otworu zostało częściowo usunięte. Jaskinia jest wilgotna, z jej stropu miejscami skapuje woda. Światło słoneczne dociera na odległość około 10 m od otworu. W jego zasięgu na ścianach wegetują glony, mchy i paprocie z rodzaju zanokcica. Obserwowano ślady zamieszkiwania jaskini przez borsuka, z innych zwierząt występują pająki, kosarze, ślimaki, muchówki. Wśród pajęczaków E. Sanocka-Wołoszynowa stwierdziła gatunki: Tegenaria silvestris, Porrhomma moravicum, Meta menardi, Bathyphantes gracilis, Nesticus cellulanus[1].
Historia poznania[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy jaskinię wymienia Gotfryd Ossowski w 1884 r. Opisał ją Kazimierz Kowalski w 1951 r.[4] Wówczas znana jej długość wynosiła 21 m. Później odkryto na jej końcu dwie małe salki, wskutek czego długość jaskini wzrosła do 25 m. W 1981 r. E. Sanocka-Wołoszynowa badała faunę pajęczaków w jaskini[5]. Obecny opis i plan jaskini sporządził N. Sznober w 2015 r.[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Norbert Sznober , Jaskinia w Mącznej Skale Mała, Jerzy Grodzicki (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-20] .
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2022-03-20] .
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2 .
- ↑ Jaskinie Polski'', tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951 .
- ↑ E.Sanocka-Wołoszynowa, Badania pajęczaków jaskiń Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, „Acta Univ. Wratislav. Prace Zoologiczne”, 11, Wrocław 1981 .