Zanokcica (paproć)

Zanokcica
	; Zanokcica murowa i północna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	paprocie
Podklasa	paprotkowe
Rząd	paprotkowce
Rodzina	zanokcicowate
Rodzaj	zanokcica
	Nazwa systematyczna
	Asplenium L.; Sp. Pl. 1078. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	Asplenium marinum L.
Synonimy
	Acropteris Link; Amesium Newman; Antigramma C.Presl; Asplenidictyum J.Sm.; Biropteris Kümmerle; Boniniella Hayata; Caenopteris Bergius; Camptosorus Link; Ceterac Adans.; Ceterach Willd.; Ceterachopsis (J.Sm.) Ching; Chamaefilix Hill ex Farw.; Darea Juss.; Diellia Brack.; Diplora Baker; Eremopodium Trevis.; Glossopteris Raf.; Holodictyum Maxon; Loxoscaphe Moore; Micropodium Mett.; Myriotheca Comm. ex Juss.; Neottopteris J.Sm.; Notolepeum Newman; Phyllitis Moench; Phyllitis Hill; Phyllitopsis Reichst.; Pleurosorus Fée; Schaffneria Fée ex T.Moore; Scolopendrium Adans.; Sinephropteris Mickel; Stormesia Kickx f.; Tarachia C.Presl; Thamnopteris C.Presl; Triphlebia Baker;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zanokcica (Asplenium L.) – rodzaj roślin należących do rodziny zanokcicowatych (Aspleniaceae). Rodzaj liczy ponad 720 gatunków^[4]. Są to paprocie naziemne i epifityczne o kosmopolitycznym zasięgu. Liczne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne w ogrodach skalnych, szklarniach i jako rośliny pokojowe (najczęściej zanokcica gniazdowa Asplenium nidus)^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj jest we współczesnych ujęciach systematycznych jednym tylko z dwóch w obrębie rodziny. Włączono do niego szereg rodzajów dawniej wyodrębnianych, w tym m.in.: śledzionkę (Ceterach) i języcznik (Phyllitis)^[2].

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju zanokcica.

Gatunki flory Polski^[6]

zanokcica ciemna (Asplenium adiantum-nigrum L.)
zanokcica klinowata (Asplenium cuneifolium Viv.)
zanokcica murowa (Asplenium ruta-muraria L.)
zanokcica niemiecka (Asplenium ×alternifolium Wulfen)
zanokcica północna (Asplenium septentrionale (L.) Hoffm.)
zanokcica serpentynowa (Asplenium adulterinum Milde)
zanokcica skalna (Asplenium trichomanes L.)
zanokcica wielołatkowa (Asplenium ×centovallense D.E. Meyer)
zanokcica zielona (Asplenium viride Huds.)
zanokcica języcznik, języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium L.)

Jako gatunek przejściowo dziczejący w Polsce wymieniana jest zanokcica śledzionka (Asplenium ceterach L.).^[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ ^a ^b The Pteridophyte PhylogenyT.P.P. Group The Pteridophyte PhylogenyT.P.P., A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 .
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-21].
↑ ^a ^b Asplenium L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-12-27].
↑ Elżbieta Zenkteler: Paprocie. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1994, s. 100-101. ISBN 83-09-01604-2.
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 37, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] The Pteridophyte PhylogenyT.P.P. Group The Pteridophyte PhylogenyT.P.P., A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 .

[ing-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-21].

[powo-4] Asplenium L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-12-27].

[zenk-5] Elżbieta Zenkteler: Paprocie. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1994, s. 100-101. ISBN 83-09-01604-2.

[checklist-6] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 37, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]