Jaskinia bez Nazwy

Jaskinia bez Nazwy

Otwór jaskini
Plan jaskini
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Położenie	Wąwóz Żarski
Długość	60 m
Wysokość otworów	390 m n.p.m.
Wysokość otworów nad dnem doliny	4 m
Ekspozycja otworów	ku W
Data odkrycia	1984
Odkrywca	Andrzej Górny
Kod	J.Olk.I-09.09
Położenie na mapie gminy Krzeszowice Jaskinia bez Nazwy
Położenie na mapie Polski Jaskinia bez Nazwy
Położenie na mapie województwa małopolskiego Jaskinia bez Nazwy
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Jaskinia bez Nazwy
50°09′54″N 19°42′14″E
Strona internetowa

Jaskinia bez Nazwy – jaskinia między południowymi krańcami wsi Żary i północnymi wsi Dubie w województwie małopolskim.

Położenie

Znajduje się w Wąwozie Żarskim w obrębie rezerwatu przyrody Dolina Racławki. Pod względem geograficznym jest to Dolina Racławki na obszarze Wyżyny Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.

W lesie zwanym Lasem Pisarskim na lewych zboczach środkowej części Wąwozu Żarskiego znajduje się grupa skał, a w nich Jaskinia Żarska, Jaskinia Żarska Górna oraz schroniska: Schronisko Żarskie Pierwsze, Schronisko Żarskie Drugie, Schronisko Żarskie Trzecie, Schronisko Żarskie Czwarte i Schronisko Żarskie Małe. Jaskinia bez Nazwy ma otwór poniżej tych skał i na północ od nich, na wysokości około 4 m nad dnem wąwozu. Powyżej skał znajduje się otwór jeszcze jednej bezimiennej jaskini. Jest to Jaskinia bez Nazwy Górna.

Opis jaskini

Długość jaskini wynosi 60 m. Jest kręta i rozgałęziona. Pierwsze 20 m to meandrujący korytarz, przy otworze o średnicy 1 m, potem zwężający się. Zakręca on pod kątem 180 stopni i tworzy zacisk. Za zaciskiem korytarz nieco rozszerza się i znajduje się w nim 3-metrowa studzienka z bogatą szatą naciekową (obecnie studzienka zawalona jest gruzem). Za studzienką korytarz biegnący w kierunku północno-wschodnim przechodzi w salkę o szerokości 1,5 m i wysokości 4 m. Jej strop i ściany pokrywają nacieki. Za salką znów znajduje się zacisk. Pierwotnie była to szczelina o szerokości około 15 cm. Był w niej silny przepływ powietrza, grotołazi rozkuli ją więc, by przejść do dalszych partii jaskini. Za zaciskiem znajduje się korytarz o długości 17 m, ale obecnie całkowicie zagruzowany. W połowie salki odchodzi jeszcze jeden, ciasny korytarz mający postać syfonu. Doprowadza on do salki o szerokości 2 m, długości 4 m i wysokości 2 m. Za nią znów korytarz z ciasnym, pionowym kominem. W jego górnej części znajduje się niewielka salka całkowicie zalana naciekowymi polewami. Polewy znajdują się także na stropie i ścianach korytarza za syfonem, pokruszone polewy zalegają także na jego dnie.

Przejście jaskini jest trudne z powodu ciasnych korytarzy i zacisków. Ponadto na dnie korytarza za otworem wejściowym na długości około 20 m często zalega woda. Latem w jaskini występuje bardzo silny przepływ powietrza, ma ona bowiem połączenie z położoną 20 m wyżej Jaskinią Żarską. Udowodniono to sprawdzając przepływ dymu z ogniska palonego przed wejściem do Jaskini bez Nazwy. Zimą pierwsze 20 m korytarza przemarza, co powoduje odpadanie polew od ścian i stropu korytarza.

Historia poznania i eksploracji

Otwór jaskini znalazł A. Górny 30 lipca 1984 r. W następnym roku wspólnie z A. Urbaniakiem i M. Olszewskiim rozpoczęli eksplorację. Bardzo duży wkład w eksplorację jaskini wnieśli pracownicy Muzeum Geologicznego AGH. W 1986 udało się A. Górnemu pokonać bardzo ostry zakręt za pierwszą częścią korytarza, w 1988 rozkuto trzeci zacisk, dzięki czemu odkryto „Salkę za Syfonikiem”. W 1990 próbowano pokonać zagruzowany korytarz za trzecim zaciskiem, jednak z powodu braku miejsca na składowanie urobku zaniechano tej pracy.

Po raz pierwszy jaskinię opisali A. Górny i A. Kurek w 1996 roku. Oni też opracowali jej plan. Dane zaktualizował A. Polonius w listopadzie 2017.

W jaskini prowadzono badania nad wiekiem nacieków z Salki za Syfonikiem. Ustalono, że mają one 30400±1900 i 44500±2200 lat BP. W marmitach początkowej części korytarza znaleziono piaszczysto-żwirowe osady z paleogenu.

• 
  Wejście
• 
  Wejście
• 
  Skamieniałości
• 
  Korytarz