Schronisko Żarskie Małe
50°09′52″N 19°42′11″E/50,164417 19,703056| Plan jaskini | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
12,9 m |
| Głębokość |
0 m |
| Wysokość otworów |
387 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku SW |
| Kod |
J.Olk.I-09.06 |
Położenie na mapie gminy Krzeszowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°09′52″N 19°42′11″E/50,164417 19,703056
| |
| Strona internetowa | |
Schronisko Żarskie Małe, Jaskinia Żarska Mała[1] – schron jaskiniowy między południowymi krańcami wsi Żary i północnymi wsi Dubie w województwie małopolskim. Znajduje się w Wąwozie Żarskim w obrębie rezerwatu przyrody Dolina Racławki[2]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W lesie zwanym Lasem Pisarskim na lewych zboczach środkowej części tego wąwozu znajduje się grupa skał, a w niej kilka jaskiń i schronisk: Jaskinia Żarska, Jaskinia Żarska Górna, Schronisko Żarskie Pierwsze, Schronisko Żarskie Drugie, Schronisko Żarskie Trzecie, Schronisko Żarskie Czwarte i Schronisko Żarskie Małe. Nad dnem wąwozu znajduje się Jaskinia bez Nazwy[3]. Prowadzi do nich ścieżka edukacyjna[4].
Opis schroniska[edytuj | edytuj kod]
Otwór Schroniska Żarskiego Małego jest widoczny w skale na wysokości około 2,7 m nad ziemią, jako środkowy z trzech otworów (po lewej stronie jest otwór Schroniska I, po prawej Schroniska II). Za otworem ciągnie się nieco meandrujący korytarz w postać rury, o ciągle zwężającym się przekroju. Końcowa jego część jest już dla człowieka niedostępna[1].
Schronisko powstało w wyniku zjawisk krasowych w wapieniach skalistych pochodzących z późnej jury. W jego wygładzonych ścianach występują nacieki grzybkowe, polewy i jamki wirowe. Namulisko ubogie, piaszczysto-kamieniste. Końcową część schroniska przebijają korzenie drzew. Temperatura i wilgotność dość stałe. Światło dociera tylko do początkowej części korytarza. W schronisku obserwowano występowanie muchówek, brak roślin[1].
Historia odkrycia i eksploatacji[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy jako jaskinię wymienia go Z. Ciętak w 1935 r., w 1951 r. wymienia go Kazimierz Kowalski, w 2008 r. A. Górny i M. Szelerewicz. Zmierzył go i wykonał jego plan A. Polonius w 2017 r.[1]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Adam Polonius, Jaskinia Żarska, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-04].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-03-06].
- ↑ Jaskinie Jury [online] [dostęp 2019-03-21].
- ↑ Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny, Ogrodzieniec, Związek Gmin Jurajskich, 2018, ISBN 978-83-947430-8-6