Juan Orrego-Salas

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Juan Orrego-Salas
Imię i nazwisko

Juan Antonio Orrego-Salas

Data i miejsce urodzenia

18 stycznia 1919
Santiago

Pochodzenie

chilijskie

Data i miejsce śmierci

24 listopada 2019
Bloomington

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Juan Antonio Orrego-Salas[1][2][3][4] (ur. 18 stycznia 1919 w Santiago[1][2][3][4], zm. 24 listopada 2019 w Bloomington w stanie Indiana[5]) – chilijski kompozytor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia humanistyczne w Liceo Aléman[3]. W latach 1936–1943 studiował w Conservatorio Nacional de Música w Santiago, gdzie jego nauczycielami byli Pedro Humberto Allende i Domingo Santa Cruz[1][2][4]. Uzyskał też dyplom na wydziale architektury Pontificia Universidad Católica de Chile, gdzie w 1938 roku założył uniwersytecki chór[1][2]. Jako stypendysta Fundacji Rockefellera i Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima przebywał w latach 1944–1946 w Stanach Zjednoczonych, gdzie studiował u Paula Henry’ego Langa i Georga Herzoga na Columbia University, Randalla Thompsona na Princeton University i Aarona Coplanda w Berkshire Music Center w Tanglewood[1][2][3][4]. Po powrocie do kraju wykładał od 1947 roku na Universidad de Chile[1][2][3][4]. Od 1949 roku był redaktorem „Revista musical chilena”[1][2][3], od 1950 roku pisał też krytyki muzyczne do gazety El Mercurio[2]. W latach 1955–1957 pełnił funkcję dyrektora Instituto de Extensión Musical[1].

W 1961 roku został profesorem zorganizowanego przez siebie Latin American Music Center przy Indiana University w Bloomington, gdzie w latach 1975–1980 pełnił funkcję dziekana wydziału kompozycji[1][2]. Działał na rzecz upowszechnienia wiedzy o muzyce Ameryki Łacińskiej, organizując poświęcone jej koncerty i festiwale, a także poprzez utworzenie biblioteki nagrań[1].

Otrzymał Olga Cohen Prize (1956 i 1958)[1][2]. Od 1971 roku był członkiem korespondentem Academia de Artes Chilena[1][2][3]. W 1992 roku otrzymał chilijską Premio Nacional de Arte[1][2].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Początkowo tworzył w stylu neoklasycznym, nawiązując do twórczości Manuela de Falli i Paula Hindemitha[1]. Kompozycje z tego okresu odznaczają się lirycznością i politonalnością[1]. W późniejszym okresie zwrócił się w stronę minimalizmu, stosując repetycję fraz melodycznych z ich stopniowym wydłużaniem[1]. Sięgał też po elementy atonalności[1].

Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych)[2][4]

Utwory orkiestrowe

  • Escenas de cortes y pastores (1946)
  • Obertura festiva (1948)
  • 6 symfonii (I 1949, II „to the memory of a wanderer” 1954, III 1961, IV „of the distant answer” 1966, V 1995, VI „semper reditus” 1996)
  • 2 koncerty fortepianowe (I 1950, II 1955)
  • Concierto de cámara (1952)
  • Serenata concertante (1954)
  • Jubilaeus musicus (1956)
  • Psalms na orkiestrę dętą (1962)
  • Concerto a tre na skrzypce, wiolonczelę, fortepian i orkiestrę (1962)
  • Koncert na orkiestrę dętą (1964)
  • Quattro liriche brevi na saksofon i orkiestrę kameralną (1967)
  • Volte na orkiestrę kameralną (1971)
  • Variaciones serenas na orkiestrę smyczkową (1971)
  • Koncert na obój i orkiestrę smyczkową (1980)
  • Koncert skrzypcowy (1983)
  • Riley’s Merriment (1986)
  • Fantasia na fortepian i orkiestrę dętą (1986)
  • Koncert wiolonczelowy (1992)
  • Introduction and Allegro Concertante na fortepian na 4 ręce i orkiestrę kameralną (1999)

Utwory kameralne

  • Sonata skrzypcowa (1945)
  • Sonata a duo na skrzypce i altówkę (1945)
  • Sonata na bandoneon (1952)
  • Sekstet na klarnet, kwartet smyczkowy i fortepian (1953)
  • Duos concertines „In memoriam Hans Kindler” na wiolonczelę i fortepian (1955)
  • Pastorale y scherzo na skrzypce i fortepian (1956)
  • 2 divertimenta na flet, obój i fagot (1956)
  • 2 kwartety smyczkowe (I 1957, II 1995)
  • Concertino na kwartet dęty blaszany (1963)
  • Sonata a quattro (Edgewood Sonata) na flet, obój, klawesyn i kontrabas (1964)
  • 2 tria na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (I 1966, II 1977)
  • Quattro liriche brevi na saksofon altowy i fortepian (1967)
  • Mobili na altówkę i fortepian (1967)
  • A Greeting Cadenza na altówkę (1970)
  • Esquinas na gitarę (1971)
  • Serenata na flet i wiolonczelę (1972)
  • Sonata de estió na flet i fortepian (1972)
  • Presencias na flet, obój, klarnet, klawesyn, skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1972)
  • De Profundis na tubę i kwartet wiolonczelowy (1979)
  • Variations for a Quiet Man na klarnet i fortepian (1980)
  • Tangos na 11 wykonawców (1982)
  • Balada na wiolonczelę i fortepian (1983)
  • Glosas na skrzypce i gitarę (1984)
  • Variations on a Chant na harfę (1984)
  • Gyrocantus na flet, klarnet, perkusję, klawesyn lub czelestę, skrzypce i wiolonczelę (1987)
  • Midsummer Diversions na wiolonczelę i tubę (1987)
  • Partita na saksofon altowy i trio fortepianowe (1988)
  • 3 Fanfares na kwintet dęty blaszany (1994)
  • Encuentros na fortepian i kwartet smyczkowy (1997)
  • Espacios na wiolonczelę i fortepian (1998)

Utwory fortepianowe

  • 2 suity (I 1946, II 1951)
  • Variaciones y fuga sobre el tema de un pregón (1946)
  • Diez piecas simples (1951)
  • Canción y danza (1951)
  • Rústica (1952)
  • Sonata (1967)
  • Dialogues in Waltz na fortepian na 4 ręce (1984)
  • Rondo-Fantasia (1984)
  • Cantango na 2 fortepiany (1999)

Utwory na chór a cappella

  • Villancico (1942)
  • Romance a lo divino (1942)
  • Let Down the Bars, Oh Death (1945)
  • Romances pastorales (1945)
  • Romance a la muerte del Señor Don Gato (1946)
  • Cánones y rondas (1946)
  • Cánticos de Navidad (1948)
  • Tres madrigales (1967)
  • Saludo (1988)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Canciones en tres movimientos na sopran i kwartet smyczkowy (1945)
  • Cantata de Navidad ma sopran i orkiestrę (1946)
  • Canciones castellanas na sopran i 8 instrumentów (1948)
  • Cantos de Advenimiento na głosy żeńskie, wiolonczelę i fortepian (1948)
  • El Alba del Alhelí na sopran i fortepian (1950)
  • Garden Songs na sopran, flet, altówkę i harfę (1959)
  • Alabanzas a la Virgen na głos i fortepian (1959)
  • Alboradas na chór żeński, harfę, fortepian, kotły i perkusję (1965)
  • América, no en vano invocamos tu nombre na sopran, baryton, chór męski i orkiestrę (1966)
  • Missa „in tempore discordiae” na tenora, chór i orkiestrę (1969)
  • Palabras de Don Quijote na baryton i orkiestrę kameralną (1970)
  • The Days of God na sopran, alt, tenora, baryton, chór i orkiestrę (1976)
  • Psalms na baryton i fortepian (1977)
  • Un Canto a Bolivár na głosy męskie i zespół instrumentów ludowych (1981)
  • Canciones en el estilo popular na głos i gitarę (1981)
  • Bolivár na recytatora, chór i orkiestrę (1982)
  • Yo digo lo que no digo na głosy i instrumenty popowe (1983)
  • Biografía Mínima de Salvador Allende na głosy, gitarę, trąbkę i perkusję (1983)
  • Cinco canciones a seis na mezzosopran, 2 skrzypiec, klarnet, wiolonczelę i fortepian (1984)
  • Ash Wednesday na mezzosopran i orkiestrę smyczkową (1984)
  • Cancion de Cuna na głos i fortepian (1991)
  • La Ciudad Celeste na baryton, chór i orkiestrę (1992)
  • Canto a la Cordillera na chór i orkiestrę (1998)

Balety

  • Juventud (1948)
  • Umbral del sueño (1951)
  • The Tumbler’s Prayer (1960)

Opery

  • opera-oratorium El Retablo del rey pobre (1948–1950, wyst. Bloomington 1950)
  • Windows (1987–1990)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 12. ISBN 978-83-224-0808-7.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2667–2668. ISBN 0-02-865529-X.
  3. ↑ a b c d e f g The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 655. ISBN 0-674-37299-9.
  4. ↑ a b c d e f Martha Furman Schleifer, Gary Galván: Latin American Classical Composers: A Biographical Dictionary. Lanham: Rowman & Littlefield, 2016, s. 445. ISBN 978-0-8108-8870-8.
  5. ↑ Muere a los 100 años el compositor Juan Orrego Salas, patriarca de la música chilena. scherzo.es, 2019-11-26. [dostęp 2022-10-07]. (hiszp.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Juan_Orrego-Salas&oldid=68678100”