Kamienica Auerbachów
 nr rej. A/353 z dn. 31.05.1994 r.
| |
 Kamienica w 2003 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
5 |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°46′16,8″N 19°27′43,0″E/51,771333 19,461944
| |
Kamienica Auerbachów (właśc. Kamienica Chaima Mordki i Gersza Auerbachów) – kamienica położona przy ul. prez. G. Narutowicza 32 w Łodzi, powstała w 1896 r.[1], została zaprojektowana przez Gustawa Landau-Gutentegera. Obiekt wpisano do rejestru zabytków pod numerem A/353 z dn. 31.05.1994 r.[2]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec XIX wieku w miejscu kamienicy stał drewniany dom parterowy z komórkami na podwórku. Po jego wyburzeniu wybudowano kamienicę z dwiema bocznymi oficynami, którą w larach 20. XX wieku rozbudowano o oficynę poprzeczną[3]. Kamienicę Auerbachów wybudowano na zlecenie braci – Chaima Mordki i Gersza Auerbachów, choć przypuszcza się, że pierwszym właścicielem mógł być Oskara Bonika. Przed pierwszą wojną światową kamienica zmieniła właścicieli – budynek przez pewien okres należał do Mowszego i Chai Szpiro, natomiast przed 1939 r. przeszła w ręce Chai i Johanena Teitelbaumów. Po II wojnie światowej kamienica należała do rodziny Haskielów, która wyjechała z Polski po wydarzeniach Marca 1968. Następnie budynek przejął majątek miasta Łodzi, w którego rękach kamienica była do 1997 r., kiedy to została odzyskana przez Leokadię Haskiel[1]. Przed II wojną światową w budynku zlokalizowane były m.in. siedziba Towarzystwa Śpiewaczego „Szir”, a w podwórzu funkcjonowała fabryka wyrobów wełnianych braci Teitelbaum. Po II wojnie światowej w budynku działała drukarnia prasy żydowskiej i redakcja gazety „Dos Naje Lebn”[2], a także siedziba Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich[4].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Obiekt zaprojektowany przez Gustawa Landau-Gutentegera, został wykonany w stylu architektury eklektycznej, przeplatając 2 style – neorenesansowy, nawiązujący do włoskiego renesansu[2] oraz neoromański[1]. Wśród neoromańskich detali szczególnie można wyróżnić nietoperze o ludzkich twarzach, oraz inne fantastyczne postacie[2], rozety w ryzalitach, kolumienki z głowicami, biforia i triforia[1]. Ponadto obiekt posiada bogato dekorowane półokrągłe okna oraz głębokie loggie w prawym ryzalicie, a balkony w lewym[2]. Na ryzalitach można odnaleźć napisy pisane cyrylicą, prawdopodobnie stanowiące reklamy sklepów usytuowanych w kamienicy przed I wojną światową[1]. Ponadto budynek odznacza się kontrastującymi, żółtymi cegłami na elewacji oraz jej otynkowanymi fragmentami w kolorze szarym[5].
Kamienica Auerbachów w literaturze[edytuj | edytuj kod]
Kamienica Auerbachów jest miejscem akcji w książce Joanny Opiat-Bojarskiej „Niebezpieczna gra”[6]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Redakcja, Alfabet łódzki: Zabytki. A – kamienica braci Auerbachów [ZDJĘCIA] [online], Dziennik Łódzki, 4 lutego 2013 [dostęp 2021-05-25] (pol.).
- ↑ a b c d e Kamienica Chaima Mordki i Gersza Auerbachów (ul. Narutowicza 32) | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-05-25].
- ↑ To nie Barcelona, a niezwykła kamienica z nietoperzami w centrum Łodzi [ZDJĘCIA] [online], tulodz.pl [dostęp 2021-05-25] (pol.).
- ↑ Kamienica braci Auerbachów w Łodzi (budynek frontowy z 2 oficynami) – Regionalny Katalog Zabytków Województwa Łódzkiego [online], www.kultura.lodz.pl [dostęp 2021-05-25].
- ↑ Michał Domińczak, Artur Zaguła. Typologia łódzkiej kamienicy, Łódź, s. 116 ISBN 978-83-945099-0-3 [dostęp 2021-05-25] (pol.).
- ↑ Tropem Fabuły – Literacka Mapa Województwa Łódzkiego [online], literacka.lodz.pl [dostęp 2021-05-25].