Kawa i napoje na bazie kawy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ziarna kawy

Napoje kawowe robione z użyciem gorącej wody, czasami zimnej, oraz kawy (mielonych ziaren, niekiedy kawy instant)[1]. Parzenie kawy może odbywać się w powolnym procesie jak filtrowanie[2], za pomocą French press[3], moki (kawiarki)[4] czy perkolatora[5] lub szybko w ekspresie ciśnieniowym[6]. Kawy z ekspresu nazywa się “espresso”, pozostałe nazywa się "kawami parzonymi"[7]. Większość napojów kawowych opartych jest na kawie parzonej lub espresso. Część napojów jest z dodatkiem mleka lub śmietanki, część z dodatkiem spienionego mleka lub mleka roślinnego, a także dodatkiem gorącej wody. Innymi dodatkami mogą być substancje zapachowe lub smakowe (syropy), likiery alkoholowe, a nawet herbata[8]. Jest bardzo wiele rodzajów napojów na bazie espresso lub kawy parzonej.

Kawa ze względu na sposób zaparzania[edytuj | edytuj kod]

Espresso

Sposób zaparzania kawy warunkuje jednocześnie rodzaj naparu kawy.

Espresso[6][edytuj | edytuj kod]

Do zaparzania stosuje ekspresy zapewniające powolny przepływ gorącej (90,5-96 °C) wody pod ciśnieniem. Espresso stanowi wyjściową składową dla reszty napojów (jak latte macchiato, flat white, cappucino, mocha, caffe latte, espresso macchiato, americano).

Napary przelewowe[9][edytuj | edytuj kod]

Nie stosuje się zwiększonego ciśnienia podczas przygotowywania tej kawy:

  • kawa filtrowana (filtr metalowy, papierowy lub inny)[2]
  • kawa filtrowana na bazie french press (ang. praska francuska)
  • cold brew lub cold water extraction (ang. zimny napar) - napar uzyskano przez powolną (12-24 godziny) ekstrakcję zimną wodą
  • flash brew (ang. szybki napar) - napar filtrowany, w którym używa się niewielkiej ilości gorącej wody do zaparzenia; przefiltrowany napar kapie wprost na lód schładzając go i rozcieńczając

Kawy gotowane[10][edytuj | edytuj kod]

French press

Kawa z makinetki[4][edytuj | edytuj kod]

Makinetka, zwana kawiarką lub moką, to ciśnieniowe urządzenie do zaparzania kawy, które składa się z trzech części. W dolnej znajduje się woda, na górze zbiornik na zaparzoną kawę, a pomiędzy zbiornik (lejek) na zmieloną kawę. Nad pojemnikiem na kawę znajduje się filtr, zamontowany w zbiorniku na napar. Podgrzewana woda w dolnym zbiorniku osiągając odpowiednią temperaturę i ciśnienie przesącza się przez lejek z kawą do zbiornika[12]. Podobnie zaparza się kawę próżniową, ale woda i gotowy napar są w dolnym zbiorniku.

Kawa próżniowa[13][edytuj | edytuj kod]

Urządzenie do zaparzenia kawy składa się z dwóch części, jedna nad drugą. W dolnej części umieszcza się wodę, które pod wpływem ogrzewania przelewa się do górnej, gdzie znajduje się zmielona kawa. Powstaje napar, który następnie, gdy w dolnym naczyniu nie ma już wypychającego ciśnienia, pod wpływem grawitacji wraca do dolnego naczynia. Podobny sposób zaparzania jest w makinetce, ale tam napar zbiera się w górnym zbiorniku, a kawa jest w lejku pomiędzy dwoma pozostałymi częściami.

Kawa typu instant (rozpuszczalna)[14][edytuj | edytuj kod]

Kawa rozpuszczalna to liofilizowany ekstrakt z kawy, przeznaczony do rozpuszczania w wodzie.

Napoje na bazie kawy[edytuj | edytuj kod]

Cappucino

Napar z kawy, uzyskano za pomocą metod opisanych powyżej, mogą zostać wykorzystane w tworzeniu napojów kawowych, deserów i innych wariacji.

Napoje z espresso[edytuj | edytuj kod]

Kawy z dodatkami[edytuj | edytuj kod]

Wariacje z różnymi dodatkami (np. alkohol, herbata, mleko, mleko kondensowane, przyprawami), które zmieniają podstawowy smak kawy[8][15].

Kawy mrożone[16][edytuj | edytuj kod]

Affogato

Pozostałe[edytuj | edytuj kod]

  • affogato[17]
  • babyccino
  • caffè Medici
  • café Touba
  • kawa puszkowana
  • coffee milk - napój kawowy na bazie mleka i ekstraktu z kawy, porównywalny w formie do napoju na bazie kakao, gdzie kawa, w pewnym przybliżeniu, może być odpowiednikiem napoju typu czekolada
  • double-double
  • indyjska kawa filtrowana (kappi)
  • pocillo

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. James Hoffmann, The World Atlas of Coffee: From beans to brewing - coffees explored, explained and enjoyed, Octopus, 17 listopada 2014, ISBN 978-1-84533-863-3 [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  2. a b Mary Bellis Inventions Expert Mary Bellis i inni, This is the History of How We Brew Coffee [online], ThoughtCo [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  3. Apparatus for preparing infusions, particularly for preparing coffee, 2 kwietnia 1929 [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  4. a b Coffee Maker History: The Moka Pot [online], drinks.seriouseats.com [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  5. a b Cie-Kawa.pl - Perkolator [online], www.cie-kawa.pl [dostęp 2021-01-03].
  6. a b Kawa z mlekiem czy z pianką? Rodzaje kaw mlecznych [online], www.delonghi.com [dostęp 2021-01-03] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-08].
  7. Aleksandra Stanisławska, Jaki rodzaj kawy daje najwięcej energii? [online], Crazy Nauka, 11 lutego 2015 [dostęp 2021-01-03] (pol.).
  8. a b Dodatki do kawy - różne przepisy na oryginalną kawę [online], Uroda i Zdrowie - serwis nie tylko dla kobiet, 4 maja 2020 [dostęp 2021-01-03] (pol.).
  9. How to Brew Coffee [online], www.ncausa.org [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  10. Difference Between Filtered and Boiled Coffee: Which One Would You Pick? [online], NDTV Food [dostęp 2021-01-03].
  11. Whole Latte Love, A Brief History of Turkish Coffee [online], Whole Latte Love [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  12. MAMcIntosh, How to Use a Moka Pot [online], Brewminate, 11 maja 2017 [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  13. Vacuum Coffee Pots:  History [online], baharris.org [dostęp 2021-01-03].
  14. Joshua Milton, How Is Instant Coffee Made? The 9 Stage Process [online], Eleven Coffees, 23 sierpnia 2019 [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  15. Flavoured Coffee | Whittard of Chelsea [online], www.whittard.co.uk [dostęp 2021-01-03].
  16. William H. (William Harrison) Ukers, All about coffee, New York, The Tea and Coffee Trade Journal Company, 1922 [dostęp 2021-01-03].
  17. Greg NolanGreg, An Introduction to Affogato (Recipes and Tips) [online], I Need Coffee, 26 kwietnia 2018 [dostęp 2021-01-03] (ang.).