Kazimierz Durkacz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Durkacz
Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1919
Drohobycz

Data śmierci

14 lipca 2014

doktor nauk medycznych
Specjalność: stomatologia
Doktorat

1946 – stomatologia
Uniwersytet Edynburski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Kazimierz Piotr Durkacz (ur. 14 stycznia 1919[1] w Drohobyczu, zm. 14 lipca 2014[2]) – polski lekarz stomatolog, działacz emigracyjny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1936 rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, po wybuchu II wojny światowej ochotniczo wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. Po agresji ZSRR na Polskę jego zgrupowanie przedostało się na Węgry, gdzie żołnierze zostali internowani w obozie przejściowym. Dzięki pomocy miejscowej ludności udało mu się zbiec i przedostać przez Jugosławię do Francji. Wstąpił tam w szeregi Wojska Polskiego, z którym kilka tygodni później po wkroczeniu wojsk hitlerowskich został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Początkowo przebywał w Anglii, następnie jego jednostka została zakwaterowana w Szkocji do ochrony wybrzeża, ponieważ Brytyjczycy obawiali się inwazji III Rzeszy z morza[3]. Jego wspomnienia wojenne ukazały się w zbiorze The Lion and the Eagle: Reminiscences of Polish Second World War Veterans in Scotland pod redakcją Diany M. Henderson (Dunfermline 2001)[4].

W 1941 otrzymał pozwolenie na kontynuację studiów na Polskim Wydziale Lekarskim na Uniwersytecie w Edynburgu, dyplom lekarza otrzymał w 1943. Pozostał w Edynburgu po wojnie[5], rezygnując z planów powrotu do Polski z uwagi na zmiany ustrojowe po korespondencji z rodzicami[6]. Od 1945 pracował na uczelni jako asystent w Katedrze Stomatologii, w 1946 obronił doktorat (dysertacja The Congenital Absence of Teeth with Special Reference to Traumatic Anodontia[7]). W 1947 został starszym asystentem, od 1948 przez rok prowadził wykłady ze stomatologii. W 1951 uzyskał tytuł lekarza stomatologa (L.D.S, R.C.S), dzięki któremu rozpoczął prywatną praktykę lekarską. Od 1962 członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie[8]. Działał też w szkockim oddziale Polskiego Towarzystwa Medycznego, w którym przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza zarządu[9]. W 1962 współpracował blisko ze Stanisławem Mglejem w pracach organizacyjnych Okręgowej Komisji Wyborczej w Edynburgu w czasie wyborów emigracyjnej Rady Rzeczypospolitej Polskiej[10]. Brał udział w zbiórkach społecznych dla polskich instytucji emigracyjnych[11].

Cieszył się opinią wiodącego praktyka-stomatologa w Edynburgu[3]. Jednym z jego pacjentów był poeta George Bruce, który dedykował mu utwór Why the Poet makes Poems[12].

W 2006 za działalność polonijną w Wielkiej Brytanii został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[13]. W czerwcu tego samego roku z okazji jubileuszu 65-lecia Polskiego Wydziału Lekarskiego jako ostatni żyjący absolwent pierwszego rocznika otrzymał wyróżnienie od władz Edynburga i pamiątkowy medal Uniwersytetu Edynburskiego[14].

Był żonaty z Janiną Elżbietą z Koperskich, I voto O'Dwyer (1924–1994), lekarką[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. The Lion and the Eagle: Reminiscences of Polish Second World War Veterans in Scotland (pod red. Diany M. Henderson), Dunfermline 2001, s. 48 (błędny rok urodzenia: 1909).
  2. Obituaries, „University of Edinburgh Journal”, vol. 47, nr 1, czerwiec 2015, s. 67.
  3. a b Błażej Marczak "The Neighbours" PH Museum 12.12.2012.
  4. Michał Adam Palacz, The Polish School of Medicine at the University of Edinburgh (1941-1949). A case study in the transnational history of Polish wartime migration to Great Britain, Edinburgh 2015, s. 38
  5. Witold Lisowski, Wychowankowie Polskiego Wydziału Lekarskiego w Edynburgu (1940-1948), część V, „Skalpel. Pismo Wojskowej Izby Lekarskiej w Warszawie”, 2008, nr 4] (dostęp: 10 kwietnia 2019).
  6. Palacz, The Polish School..., dz. cyt., s. 185.
  7. archiwum "Edinburgh Medicine Journal" (dostęp: 10 kwietnia 2019).
  8. Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 61. docplayer.pl. [dostęp 2019-04-08].
  9. Palacz, The Polish School..., dz. cyt., s. 216.
  10. Wyborcze pierwiosnki, „Myśl Polska”, nr 8, 15 kwietnia 1962, s. 4.
  11. „Gazeta Niedzielna” (Londyn), nr 3, 20 stycznia 1952, s. 5.
  12. Poems for Saint Andrew’s Day: Bruce & Neill & Thomson, zocalopoets.com, 30 listopada 2014 (dostęp: 10 kwietnia 2019).
  13. "Monitor Polski", 2007, nr 12 poz. 115 (dostęp: 10 kwietnia 2019).
  14. 65 lat polskiej szkoły medycznej przy uniwersytecie w Edynburgu (dostęp: 10 kwietnia 2019); Polish School of Medicine anniversary, „Edit Magazine. The University of Edingurgh”, Winter 2007, s. 7.
  15. prabook.com (dostęp: 10 kwietnia 2019); Palacz, The Polish School..., dz. cyt., s. 326.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Michał Adam Palacz, The Polish School of Medicine at the University of Edinburgh (1941-1949). A case study in the transnational history of Polish wartime migration to Great Britain, Edinburgh 2015 (rozprawa doktorska, dostęp: 10 kwietnia 2019)