Klasztor Norbertanek w Imbramowicach
50°18′04″N 19°52′20″E/50,301210 19,872354 nr rej. A-322 z 13.11.1995
| |
 Kościół klasztorny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Właściciel | |
| Typ zakonu |
żeński |
| Obiekty sakralne | |
| Kościół |
św. Piotra i Pawła |
| Fundator | |
| Data budowy |
1223, 1711-21 |
| Data zburzenia | |
Położenie na mapie gminy Trzyciąż  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olkuskiego  | |
| 50°18′04″N 19°52′20″E/50,301210 19,872354
| |
Klasztor norbertanek w Imbramowicach – zespół klasztorny norbertanek i kościół pw. św. św. Piotra i Pawła w Imbramowicach.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Klasztor imbramowicki ufundował około 1226 biskup Iwo Odrowąż, a zatwierdził bullą papież Grzegorz IX w 1229 roku. W roku 1260 klasztor został zniszczony przez najazd Tatarów[1]. W obecnej świątyni najstarsze są fragmenty ceglanych murów z XIV i XV wieku z zamurowanymi obecnie oknami gotyckimi[2]. Gruntowna odbudowa i przebudowa kościoła oraz klasztoru do współcześnie zachowanej postaci, miała miejsce po pożarze w 1710 r. i trwała w latach 1711–1740. Inicjatorami tej inwestycji był archiprezbiter kościoła Mariackiego w Krakowie ksiądz Dominik Lochman (tzw. komisarz, który sprawował opiekę i nadzór nad zgromadzeniem w imieniu biskupa krakowskiego Kazimierza Łubieńskiego) oraz przełożona klasztoru Zofia Grotówna. W budowę zaangażowani byli krakowscy artyści: architekt Kacper Bażanka, snycerz Antoni Frączkiewicz oraz malarz Wilhelm (znany jako Wilhelm Włoch)[3]. Po śmierci malarza niedokończone freski i obrazy ukończyła jego córka. W drugiej połowie XVIII w. zbudowano ozdobną, rokokową bramę wjazdową do klasztoru, będącą jednocześnie dzwonnicą. Zawiera ona dwa dzwony z początku XVIII wieku oraz jeden z roku 1952, zastępujący dzwon gotycki skradziony przez Niemców w czasie II wojny światowej.
W latach 1819–1820 na rozkaz rządu carskiego władze rosyjskie skonfiskowały bibliotekę oraz dokumenty klasztorne, które umieszczono w Warszawie. Skonfiskowano także dobra ziemskie zgromadzenia. W 1837 roku pożar zniszczył wieżę kościelną oraz dachy klasztoru i świątyni, ale wyposażenie wnętrza nie uległo uszkodzeniu. W kościele znajduje się obraz Pana Jezusa cierpiącego będący przedmiotem kultu wiernych, pochodzące z XVII wieku dzieło nieznanego artysty.
Świątynia[edytuj | edytuj kod]
Projekt świątyni jest dziełem wykształconego w Rzymie, polskiego architekta Kacpra Bażanki[1]. Kościół ma siedem drewnianych ołtarzy, w tym sześć bocznych, wykonanych w warsztacie Frączkiewicza. Większość obrazów ołtarzowych jest dziełem Wilhelm Włocha. W południowym ołtarzu prezbiterium znajduje się Matki Bożej z XVII wieku, prawdopodobnie sprowadzony z Włoch. Funkcje ambony spełniała jedna z czterech małych, otwartych lóż w prezbiterium kościoła. Na zachodzie znajduje się duża empora klauzurowa (niedostępna dla wiernych) ze stallami.
Klasztor[edytuj | edytuj kod]
Klasztor jest jednopiętrowy, z wirydarzem i budynkami gospodarczymi przylegającymi do klasztoru i tworzącymi z jednym skrzydłem klasztoru oddzielny dziedziniec. Do kompleksu klasztornego prowadzi barokowa brama z posągami, zbudowana w 1780 roku. Obok znajduje się dom kapelana zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku. W bibliotece klasztornej jest antyfonarz zdobiony w stylu romańskim z połowy XIII wieku. Do najważniejszych dzieł zachowanych w klasztorze należą: obraz Wielka Święta Rodzina z 1 połowy XVI wieku[4], Madonna w girlandzie Jana Brueghela Starszego[5], osiemnastowieczny zegar gdański oraz pozłacana monstrancja z figurą świętego Norberta.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Brama klasztorna -
Wnętrze barokowego kościoła klasztornego -
Siostry norbertanki z imbramowickiego klasztoru, 6 czerwca 2013 r.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Leszek Sobol, Klasztor ss. Norbertanek w Imbramowicach, „Wiadomości Konserwatorskie” (15), 2004, s. 33-41.
- ↑ Hanna Pieńkowska, Dzieje i fabryka kościoła oraz klasztoru Norbertanek w Imbramowicach, „Folia Historiae Artium”, 14, 1978, s. 67-91.
- ↑ Weronika Nowak, „Fabryka” kościoła i klasztoru sióstr Norbertanek w Imbramowicach w latach 1711-1740. Nowe ustalenia w sprawie finansowania i organizacji prac budowlanych oraz angażowanych artystów, „Modus. Prace z Historii Sztuki”, 19, 2019, s. 69-104.
- ↑ Jowita Patyra, Obraz "Wielka Święta Rodzina" z klasztoru Sióstr Norbertanek w Imbramowicach, Beata Srzydlewska, Waldemar Witold Żurek (red.), [w:] Trzechsetlecie konsekracji kościoła klasztornego Świętych Apostołów Piotra i Pawła Sióstr Norbertanek w Imbramowicach 1717-2017. Studia nad dziejami, sztuka i duchowością klasztoru, Lublin 2017, s. 209-232, ISBN 978-83-945966-7-5.
- ↑ Bożena Noworyta-Kuklińska, Imbramowicka "Madonna w girlandzie", Beata Skrzydlewska, Waldemar Witold Żurek (red.), [w:] Trzechsetlecie konsekracji kościoła klasztornego Świętych Apostołów Piotra i Pawła Sióstr Norbertanek w Imbramowicach 1717-2017. Studia nad dziejami, sztuka i duchowością klasztoru, Lublin 2017, s. 193-207, ISBN 978-83-945966-7-5.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- M. Kornecki, 1993: Sztuka sakralna. Natura i kultura w krajobrazie Jury. Wydawnictwo Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych.
- W. Nowak, „Fabryka” kościoła i klasztoru sióstr Norbertanek w Imbramowicach w latach 1711-1740. Nowe ustalenia w sprawie finansowania i organizacji prac budowlanych oraz angażowanych artystów, "Modus. Prace z Historii Sztuki", 19, 2019, s. 69-104 online, pdf
- H. Pieńkowska, Dzieje i fabryka kościoła oraz klasztoru Norbertanek w Imbramowicach, „Folia Historiae Artium”, 4, 1978, s. 67-91.
- Trzechsetlecie konsekracji kościoła klasztornego Świętych Apostołów Piotra i Pawła Sióstr Norbertanek w Imbramowicach 1717-2017. Studia nad dziejami, sztuka i duchowością klasztoru, red. B. Skrzydlewska, W. W. Żurek, Lublin 2017.
- ks. J. Zdanowski, Kościół i klasztor ss. Norbertanek w Imbramowicach, Wydane przez ss. Norbertanki, Kraków 1958 online, pdf