Kutry torpedowe typu Aja
 Kuter „Peres” (T-203) | |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia |
Chantiers de Meulan |
| Wejście do służby |
1952 |
| Zbudowane okręty |
6 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
62 t standardowa |
| Długość |
26 m |
| Szerokość |
6,3 m |
| Zanurzenie |
1,5 m |
| Napęd |
4 silniki benzynowe Arsenal-Marine-Otto (łącznie 4600 KM) |
| Prędkość |
42 węzły |
| Zasięg |
600 Mm przy 29 w. |
| Załoga |
14 |
| Uzbrojenie |
2 wyrzutnie torped 450 mm, |
Kutry torpedowe typu Aja – izraelskie kutry torpedowe, zbudowane w latach 1951-1952 we Francji. Jednostki tego typu wzięły udział w wojnie sześciodniowej i wojnie na wyczerpanie; wycofane zostały w latach 1972-1974.
W latach 1951-1952 Izrael kupił od Wielkiej Brytanii kutry torpedowe typu Vosper, pochodzące z nadwyżek Royal Navy; do tych używanych jednostek zamówiono też w stoczni Chantiers Naval de Meulan nieco większe, choć zbliżone uzbrojeniem nowe kutry, później nazwane typem Aja[1]. Zamówione w 1949, dostarczono je w latach 1951-1952[2] lub 1950-56[3].
Były to niewielkie jednostki o drewnianych kadłubach, o wyporności standardowej 62 t, długości 26 m, szerokości 6,3 m i zanurzeniu 1,5 m. Cztery dwunastocylindrowe silniki benzynowe Arsenal-Marine-Otto o łącznej mocy 4600 KM rozpędzały je do maksymalnej prędkości 42 węzłów. Zasięg przy prędkości maksymalnej wynosił 300 mil morskich (Mm), przy zmniejszonej do 29 węzłów – 600 Mm[2].
Początkowo uzbrojone były w armatę 40 mm i cztery działka 20 mm oraz dwie wyrzutnie torped kalibru 450 mm (choć często służyły jako jednostki artyleryjskie, bez uzbrojenia torpedowego). W latach sześćdziesiątych przeszły modernizację, podczas której wymieniono silniki benzynowe na dwa diesle Napier Deltic o łącznej mocy 5000 KM[2] (wg Johna Moore'a 4600 KM[3]), co m.in. poprawiło bezpieczeństwo. Zmieniono też kształt nadbudówki i dodano maszt z radarem. Uzbrojenie zmniejszono na ogół o dwa działka 20 mm; w późniejszych latach zdjęto kolejne działko 20 mm i wyrzutnie torped[2], a z początkiem lat 70. co najmniej dwa kutry miały działka 20 mm zamontowane i na dziobie i rufie. Po modernizacji załoga zwiększyła się z pierwotnych 14 do 15 osób[2].
Jednostki te nosiły numery zaczynające się od 200[2] i nazwy[3]:
- „Aja” (T-207)
- „Baz” (T-201)
- „Daja” (T-202)
- „Jasur” (T-205)
- „Peres” (T-203)
- „Tachmas” (T-204)
Brały udział w wojnie sześciodniowej (m.in. w ataku na USS „Liberty”[4]) i wojnie na wyczerpanie (m.in. w bitwie u wybrzeży Rumany).
Wycofano je ze służby w latach 1972-1974[2], aczkolwiek mogły zostać reaktywowane do pełnienia ograniczonej służby patrolowej w czasie wojny Jom Kipur (1973)[5].
-
T-205 „Jasur” w nietypowym malowaniu -
T-203 „Peres” w konfiguracji bez wyrzutni torpedowych -
Armata 40 mm na T-205 „Jasur” -
Strzał torpedowy podczas prób T-207 „Aja”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mommsen 2011 ↓, s. 52.
- ↑ a b c d e f g Robert Gardiner: Conway’s all the world’s fighting ships, 1947-1995. Annapolis, Md: Naval Institute Press, 1995, s. 194. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- ↑ a b c John E. Moore: Jane’s fighting ships, 1973-1974. London: Jane's Yearbooks, 1973, s. 174.
- ↑ William D. Gerhard, Henry W. Millington: Attack on a Sigint Collector, the U.S.S. Liberty. National Security Agency, 1981, s. 28-30.
- ↑ Mommsen 2011 ↓, s. 182.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Klaus Mommsen: 60 Years Israel Navy Chel Ha’Yam Ha’Yisraeli. Norderstedt: Books on Demand, 2011. ISBN 3-8423-4906-8. (ang.).