Lammas (organizacja)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lammas Projectwspólnota intencjonalna i organizacja ekologiczna składająca się z 9 rodzin zamieszkałych w hrabstwie Pembrokeshire w Walii[1], mająca na celu rozwój ekowiosek, wywieranie znikomego wpływu na środowisko naturalne i prowadzenie szkoleń w tym zakresie. Założycielem i koordynatorem projektu jest Paul Wimbush[2][3]. Dzięki pionierskim staraniom organizacji o wydanie pozwolenia na budowę ekowioski na terenie zielonym, zmieniono przepisy dotyczące zabudowy; najpierw w Pembrokeshire (2006)[1][4], następnie w Walii (2010)[5], a na początku 2013 dyskusja o możliwości budowania na terenach zielonych toczy się na poziomie całej Wielkiej Brytanii[6][7][8].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Podczas obchodów przed-chrześcijańskiego święta plonów Lammas[9] w sierpniu 2005 Paul Wimbush (wcześniej mieszkający w kilku zrównoważonych wspólnotach w Anglii były malarz-dekorator ze Swansea[10]) omawiał z przyjaciółmi mający wejść wkrótce w życie przepis znany jako Policy 52, mający umożliwić budowę na terenach zielonych, postulowaną przez ekologów obok dyskusji o zmianie klimatu i rozważaną wobec rosnącego bezrobocia. Mając nadzieję na przychylne przyjęcie swojej inicjatywy, grupa zaczęła ustalać szczegóły przyszłej ekowioski położonej na skraju pastwisk i Parku Narodowego Pembrokeshire[11]. Wiele osób zaangażowanych w planowanie ekowioski miało udział w kształtowaniu przepisu Policy 52, a aplikacja była pisana z uwzględnieniem jego wytycznych, toteż grupa spodziewała się bezproblemowego uzyskania pozwolenia na budowę[4]. Przepis wszedł w życie w 2006[4]. Organizacja została zarejestrowana w 2007[12].

Pomimo istnienia już możliwości prawnych, przez 3 lata grupie odmawiano wydania pozwolenia na rozwój założenia. Przeszkodą mógł być używany w aplikacji zwrot „życie we wspólnocie” (community living), kojarzący się z hippisami z lat 60. XX wieku. Jednak ta wspólnota była zorganizowana wokół rozwiązywania problemów ekologicznych, a nie uciekania od rzeczywistości. Grupa otrzymała ponad 1500 listów polecających[11], a w aplikacji przedstawiła ponad 800 stron tekstu i 200 ilustracji, które Paul Wimbush zawiózł do urzędu na taczce wypełnionej segregatorami[4]. Mimo to, lokalny urząd w Pembrokeshire powołał się na braki formalne w aplikacji i unieważnił ją, i dopiero groźba skierowania sprawy do Wysokiego Sądu Sprawiedliwości (High Court) poskutkowała przyznaniem się urzędu do błędu i sfinansowaniem dodatkowych kosztów uzupełnienia dokumentacji[4]. Organizacji udało się zorganizować wizję lokalną ze strony walijskiej komisji projektowania (Design Commission for Wales), po której wizytator określił ich jako „najbardziej inspirujący projekt, jaki kiedykolwiek widział” i zalecił urzędowi w Pembrokeshire współpracę i przychylność wobec projektu[4].

Ekowioska Tir-y-Gafel[edytuj | edytuj kod]

Po odmowach otrzymania pozwolenia na budowę od rady hrabstwa Pembrokeshire, w wyniku apelacji wniesionej do Welsh Assembly Government, w sierpniu 2009 organizacja uzyskała pozwolenie na budowę ekowioski Tir y Gafel[3] na powierzchni 76 akrów[12] w pobliżu wsi Glandwr w Walii[13]. Budowę rozpoczęto jesienią 2009[12]. Założono 9 małych gospodarstw rolnych, wybudowano domy, zasadzono drzewa i założono ogrody[14] i leśne ogrody zgodnie z regułami permakultury[1]. Założenie nie ma dostępu do sieci energetycznej[1].

Jednym z warunków uzyskanego pozwolenia na budowę było wykazanie w ciągu 5 lat, że założenie jest w 75% samowystarczalne[2]. Taka efektywność jest możliwa do uzyskania przy stosowaniu systemów permakultury, a nie rolnictwa tradycyjnego[4]. Organizacja szacuje, że z posiadanego terenu może uzyskać produkty warte ok. £108.000 rocznie, zaś poprzednio wartość produktów z tego obszaru wynosiła zaledwie £2500 rocznie[4]. Wspólnota pozyskuje wodę i materiały opałowe na swoje potrzeby oraz wytwarza elektryczność[2], produkuje też 60% potrzebnej żywności[11][10]. Już w drugim roku istnienia była w 20% samowystarczalna[2], produkując w 2011 roku 100% zużywanej przez siebie elektryczności, materiałów opałowych i przetwarzając 100% odpadów[10]. Założyciel Paul Wimbush spodziewa się uzyskać wynik 40% za trzeci rok istnienia ekowioski[2].

Budynki[edytuj | edytuj kod]

Niska zabudowa ekowioski wpisuje się w pejzaż dzięki zielonym dachom – praktyce spopularyzowanej przez Tony'ego Wrencha[15] – i stosowaniu materiałów naturalnych, takich jak drewno, słoma, glina, mech[4]. Budynki wykorzystują pasywne ogrzewanie, elektryczność generowana jest ze źródeł odnawialnych (turbiny wiatrowe, panele solarne), pozyskiwana jest także woda deszczowa[4].

Znanym przykładem niskokosztowego budownictwa z ekowioski jest dom Hobbit House należący do rodziny Simona Dale'a, wybudowany za £3000[2][16]. Tak niski koszt budowy wynika z użycia własnej siły roboczej (właściciel Simon Dale, jego teść i ponad 50 wolontariuszy[3], ok. 1000–1500 roboczogodzin[16]) oraz materiałów budowlanych dostępnych na miejscu: drewno, glina, słoma, okna z recyklingu; stworzono też zielony dach[2]. Dom jest zbudowany na drewnianym szkielecie wypełnionym słomą (strawbale), wyposażony w panele solarne, piec do opalania drewnem i toaletę kompostową. Woda jest doprowadzona grawitacyjnie ze strumienia, a lodówka jest chłodzona powietrzem dochodzącym poprzez fundamenty w ziemi[16]. Główne narzędzia używane do budowy to piła łańcuchowa, młotek i 1-calowe dłuto. Po 4 miesiącach od rozpoczęcia budowy rodzina wprowadziła się do domu[16].

W 2012 w sąsiedztwie ekowioski wybudowano, przy użyciu tych samych technik, podobny okrągły dom (roundhouse) dla Charliego i Meg z dzieckiem, znany jako Charlie's House[15]. Budowa kosztowała ok. £15 000 i trwała około roku[17]. Dom przedstawiono w 45 odcinku filmu dokumentalnego Living In The Future (7'46")[18].

Low Impact Development[edytuj | edytuj kod]

Organizacja działa w kierunku rozwoju polityki budowlanej wspierającej budownictwo wywierające znikomy wpływ na środowisko. W Wielkiej Brytanii były problemy formalne z zamieszkaniem w lesie ze względu na trudności z uzyskaniem pozwolenia na budowę[13]. Od 2002 organizacja Lammas opublikowała szereg raportów (dostępnych na stronie internetowej[19]), dotyczących przede wszystkim kwestii środowiskowych i barier w obecnym systemie prawnym, ale także spraw społecznych i psychologicznych związanych z tworzeniem i życiem w ekowiosce. Jedno z opracowań dotyczy systemu polityki budowlanej One Wales: One Planet, który wszedł w życie w lipcu 2010, i jest przeznaczone dla developerów.

Organizacja miała wpływ na ukształtowanie się pierwszego w Wielkiej Brytanii prawa do budowania nowych założeń na terenach, z którymi przyszły lokator będzie związany poprzez swoją pracę (np. utrzymywanie się z pracy na roli lub zarządzanie terenem leśnym) ustanowionego w Pembrokeshire ("Policy 52"). Od tamtej pory Lammas prowadzi kampanię na rzecz ustanowienia podobnych możliwości prawnych na całym terenie Wielkiej Brytanii[14]. W 2009–2010 Walia przyjęła system polityki rozwoju budownictwa One Wales: One Planet[5] biorąc pod uwagę kwestie znikomego wpływu na środowisko.

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

W grudniu 2009 organizacja wygrała dotację £346 935 z przeznaczeniem na centrum badawcze, edukacyjne i promujące rozwój założeń mających niski wpływ na środowisko naturalne[20]. Znalazła się w grupie 10 finalistów konkursu Low Carbon Communities Challenge zorganizowanym przez Department of Energy and Climate Change (DECC)[20], między których podzielono nagrodę £10 mln, spośród ogólnej liczby 300 aplikujących wspólnot[3]. Prace budowlane rozpoczęto w styczniu 2010[20].

Organizacja oferuje kursy zarządzania lasem, wyplatania koszyków, ogrodnictwa i budownictwa naturalnego przy użyciu różnych technik[21]. Możliwe jest też odwiedzenie ekowioski jako wolontariusz[22].

Media[edytuj | edytuj kod]

Organizacja wydała książki[23]:

  • Low Impact Development (2008), dostępna do pobrania za darmo ze strony internetowej organizacji
  • The Birth of an Ecovillage (2012) – autor: Paul Wimbush (założyciel organizacji Lammas[2])

O organizacji nakręcono film dokumentalny Living In The Future (reż. Helen Iles)[2], ufundowany dzięki crowdfundingowi (zebrano £1562 z potrzebnych £1250) w październiku 2012[24]. Materiał filmowy kręcono na przestrzeni 4 lat[25]. Premiera miała miejsce 24 stycznia 2013[2][25].

Film z 2007 pt. Ecovillage Pioneers (reż. Helen Iles) powstał jako zbiór 12 programów przedstawiających zarówno kolejne etapy starań organizacji Lammas o uzyskanie pozwolenia na budowę ekowioski w Walii[26], jak i różne ekowioski na świecie, m.in. Crystal Waters w Australii, ekowioskę Findhorn w Szkocji, pierwszą ekowioskę w Irlandii, Centre of Alternative Technology (CAT) w Walii i Sunseed Desert Technology Centre w Hiszpanii. 10 000 kopii filmu zostało rozprowadzonych przez Permaculture Magazine. Produkcja każdego z odcinków 50-minutowego filmu kosztowała ok. £700[27].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Heydon Prowse, Tom Bell: Lammas: The eco-village that lives off the grid – video. The Guardian, 22 marca 2011. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  2. a b c d e f g h i j Pembrokeshire eco village Lammas film hits cinemas. BBC News, 22 stycznia 2013. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  3. a b c d Eco-village in Pembrokeshire hills wins £350k hub grant. BBC News, 21 grudnia 2009. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j Chris Bird: Local Sustainable Homes. How to Make Them Happen in Your Community. Green Books, 2010, s. 71–74. ISBN 978-1-900322-76-8. (ang.).
  5. a b One Wales: One Planet, a new Sustainable Development Scheme for Wales. Welsh Government, 22 maja 2009. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 października 2012)]. (ang.).
  6. Green field development 'should not take priority', say countryside campaigners. The Telegraph, 10 stycznia 2013. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 stycznia 2013)]. (ang.).
  7. Jason Groves: Give up green fields for homes or face a further shake-up, councils are told by minister. Daily Mail, 11 stycznia 2013. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  8. Peter Dominiczak: Nick Clegg: Build new 'garden cities' in the countryside. The Telegraph, 17 stycznia 2013. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  9. Facts about the month of August Customs and Traditions. Project Britain Folklore Calendar. [dostęp 2013-02-04]. (ang.).
  10. a b c Sion Morgan: Self-reliant residents live the good life in eco-village. Wales Online, 9 lipca 2011. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  11. a b c Charlotte Philby: Easy living: The truth about modern communes. The Independent, 10 lipca 2010. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  12. a b c Lammas Low Impact Initiatives Limited. Community Shares. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  13. a b Chris Colley: One Planet Development in Wales. Woodlands.co.uk, 31 grudnia 2010. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  14. a b Simon Dale: The Lammas Project. A Low Impact Woodland Home. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  15. a b Living next door to the Lammas ecoVillage. Natural Homes. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  16. a b c d Simon Dale: Shelter :: The Hobbit House. Being Somewhere. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  17. Charlie's straw bale house next door to the Lammas ecoVillage. Natural Homes. [dostęp 2013-02-04]. (ang.).
  18. Episode 45: Charlie's House. Undercurrent. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  19. Raports. Lammas Low Impact Living Introduction. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 lutego 2013)]. (ang.).
  20. a b c Tir y Gafel – The Hub. Lammas Eco Village The Hub. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 lutego 2013)]. (ang.).
  21. Courses. Lammas Eco Village. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 lutego 2013)]. (ang.).
  22. Lammas Volunteer. Lammas Eco Village. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 lutego 2013)]. (ang.).
  23. Tir y Gafel – Products. Lammas Eco Village The Hub. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 lutego 2013)]. (ang.).
  24. Living in the Future. Sponsume. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 stycznia 2013)]. (ang.).
  25. a b Living In The Future LAMMAS. Undercurrents. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  26. Lowimpact. Undercurrents Video Productions. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  27. A History. Living In The Future. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]